Tham dự sự kiện có các tướng lĩnh, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, các cựu chiến binh, cựu dân quân, những người đã trực tiếp tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; Ban Giám hiệu Trường THCS Lương Văn Nắm; đại diện thân nhân các gia đình liệt sĩ; cùng nhiều bạn trẻ.
 |
Các đại biểu tham dự sự kiện. |
Những năm 1965-1967, địa bàn phường Lam Hạ, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam là một trong những trọng điểm bị không quân Mỹ đánh phá ác liệt ở miền bắc, vì có tuyến đường sắt và đường bộ tiếp tế cho chiến trường miền nam, với mục tiêu chính là hai cây cầu bắc qua sông Châu và cống 7 cửa đập Lạc Tràng.
Tham gia chiến đấu bảo vệ địa bàn này, Tiểu đội nữ dân quân Lam Hạ, tuổi đời từ 17 đến 20, được trang bị pháo phòng không tầm thấp 37 ly và 57 ly. Trong những trận chiến đấu ác liệt với máy bay Mỹ, lần lượt 10 nữ dân quân đã anh dũng hy sinh.
Đặc biệt, trong trận chiến ngày 1/10/1966, tại trận địa pháo cao xạ cách cầu Phủ Lý khoảng 300m, sáu nữ pháo thủ dân quân, trong đó có hai chị em ruột là: Nguyễn Thị Thu (19 tuổi) và Nguyễn Thị Thi (16 tuổi) đã hy sinh anh dũng.
Để tưởng nhớ, tri ân sự hy sinh của 10 nữ liệt sĩ Lam Hạ, từ năm 2016, Quỹ “Mãi mãi tuổi 20” có nhiều đề xuất vinh danh các liệt sĩ tiểu đội nữ dân quân Lam Hạ. Nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2024), nhóm họa sĩ trẻ của tổ chức “Trái tim Người lính” đã tiến hành phục dựng màu di ảnh chân dung "Mười cô gái Lam Hạ" và một số liệt sĩ khác trao tặng cho Bảo tàng để giới thiệu đến công chúng trong và ngoài nước.
 |
Đại diện Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tiếp nhận di ảnh phục dựng 10 nữ liệt sĩ dân quân Lam Hạ. |
Đại tá, Nhà văn Đặng Vương Hưng, Chủ tịch tổ chức “Trái tim Người lính Việt Nam”, cho biết: Việc phục dựng ảnh mất nhiều thời gian do hình ảnh về các cô gái Lam Hạ rất ít, phải dựa vào tư liệu còn sót lại và mô tả của gia đình. Như trường hợp liệt sĩ Nguyễn Thị Thi không có di ảnh nào, nhóm họa sĩ phải đối chiếu từ bức ảnh đen trắng đặt tại đền thờ 10 cô gái để phục dựng ảnh màu.
Trung tướng, PGS, TS Đặng Nam Điền chia sẻ: Chúng tôi đã tiếp xúc, trao đổi với một số khách nước ngoài, họ nói rằng sự kiện 10 cô gái dân quân ngồi trên mâm pháo đánh trả lại kẻ thù là một sự kiện đặc biệt, duy nhất trên thế giới, thể hiện vẻ đẹp rất đặc trưng của người phụ nữ Việt Nam. Việc phục dựng và trao tặng di ảnh màu chân dung 10 nữ liệt sĩ dân quân Lam Hạ là một sự kiện tri ân rất ý nghĩa.
 |
Trung tướng, PGS, TS Đặng Nam Điền phát biểu. |
Tại buổi lễ, Ban Tổ chức giới thiệu cuốn sách “Trở về trong giấc mơ” gồm những trang nhật ký của liệt sĩ Trần Minh Tiến viết trong khoảng thời gian từ tháng 11/1966 đến tháng 3/1968, ghi lại những tháng ngày tập luyện gian nan, vất vả, để chuẩn bị cho cuộc hành quân vượt Trường Sơn vào miền nam chiến đấu và những bức thư của liệt sĩ gửi cho người yêu.
Xuất bản lần đầu năm 2005, do NXB Hội Nhà văn ấn hành, “Trở về trong giấc mơ” đã được NXB Công an Nhân dân tái bản lần đầu năm 2010 và đến nay được NXB Chính trị Quốc gia Sự thật tái bản lần thứ 2. Trong lần tái bản này, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật đã làm mới “Trở về trong giấc mơ” bằng cách kết hợp sách giấy và sách điện tử, với nhiều trang có in các mã QR. Đây cũng là cuốn sách đầu tiên được nhà xuất bản ứng dụng chuyển đổi số phục vụ bạn đọc.
Ngoài phần nhật ký, sách còn cung cấp thêm cho độc giả nội dung đầy đủ 109 bức thư của liệt sĩ Trần Minh Tiến gửi cho người yêu là Vũ Thị Lưu Liên, từng được in trong tác phẩm "Những lá thư tình đi qua chiến tranh", do NXB Thông tin và Truyền thông ấn hành năm 2021.
 |
Bà Vũ Thị Lưu Liên, người yêu của liệt sĩ Trần Minh Tiến trao tặng 500 cuốn sách "Trở về trong giấc mơ" cho Tủ sách Đặng Thùy Trâm. |
Ban Tổ chức cũng trao tặng “Tủ sách Đặng Thùy Trâm” trị giá 100 triệu đồng cho Trường THCS Lương Văn Nắm (huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang). Đây là Tủ sách Đặng Thùy Trâm thứ 14 trên toàn quốc do Tổ chức Trái tim người lính phối hợp CLB Mãi mãi tuổi 20, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, Tạp chí Môi trường và Đô thị Việt Nam, Hội đồng họ Đặng Việt Nam trao tặng.
 |
Ban tổ chức trao tặng Tủ sách Đặng Thùy Trâm cho Trường THCS Lương Văn Nắm, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang. |
