Diễn đàn Chủ nhật

Tôn vinh, lan tỏa, kết nối hoạt động vì cộng đồng

Đầu tuần này, Báo Nhân Dân đã phối hợp các cơ quan hữu quan tổ chức công bố Giải thưởng Hành động vì cộng đồng-Human Act Prize. Đây là giải thưởng thường niên nhằm tôn vinh, lan tỏa và kết nối các tổ chức, cá nhân có nhiều nỗ lực cống hiến cho xã hội thông qua các dự án, các hoạt động vì cộng đồng ở nhiều lĩnh vực, trên nhiều miền đất nước. Năm 2023, năm đầu tiên của giải mang chủ đề "Dấu ấn tiên phong".
0:00 / 0:00
0:00
Quang cảnh lễ công bố Giải thưởng Hành động vì cộng đồng của Báo Nhân Dân. (Ảnh: Thành Đạt)
Quang cảnh lễ công bố Giải thưởng Hành động vì cộng đồng của Báo Nhân Dân. (Ảnh: Thành Đạt)

Như chúng ta đã biết, Đảng và Nhà nước ta luôn hết lòng chăm lo cho lợi ích của nhân dân, nhấn mạnh vai trò phát triển bền vững đất nước, trong đó con người được lấy làm vị trí trung tâm.

Trong những năm qua đã có nhiều cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức thiện nguyện chung tay góp sức cùng với Nhà nước bằng những hoạt động cộng đồng đã góp phần giải quyết kịp thời nhu cầu trước mắt (cứu trợ, khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh bất ngờ, bù đắp thiếu thốn vật chất, tinh thần cho bà con vùng sâu, vùng xa…) bên cạnh những hoạt động mang tính lâu dài như tạo sinh kế, cung cấp về giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường…

Tuy nhiên thực tế đời sống thường có nhiều biến động nhanh, phức tạp, bất ngờ đến từ cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, cho nên không phải bất cứ ở đâu hay lúc nào, Nhà nước cũng có đủ nguồn lực vật chất và tinh thần để chăm lo tốt nhất cho người dân. Chẳng hạn như thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh nguy hiểm, thảm họa môi trường, tình trạng thiếu thốn, nghèo nàn, lạc hậu vẫn còn ở vùng sâu, vùng xa…, là những tình huống, thực trạng từ góc độ Nhà nước không thể giải quyết một sớm một chiều.

Thật may, trong những năm qua đã có nhiều cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức thiện nguyện chung tay góp sức cùng với Nhà nước bằng những hoạt động cộng đồng đã góp phần giải quyết kịp thời nhu cầu trước mắt (cứu trợ, khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh bất ngờ, bù đắp thiếu thốn vật chất, tinh thần cho bà con vùng sâu, vùng xa…) bên cạnh những hoạt động mang tính lâu dài như tạo sinh kế, cung cấp về giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường…

Đã có hàng trăm nghìn cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp bền bỉ tham gia các hoạt động cộng đồng, thể hiện tinh thần tương thân, tương ái thông qua các dự án đầu tư, xây dựng, đóng góp từ thiện, góp nguồn lực đáng kể cho việc hỗ trợ, chăm lo đời sống của người dân.

Tuy nhiên, có thể nhận thấy những hoạt động cộng đồng thường mang nhiều tính thời vụ, kỳ cuộc mà lại thiếu sự bền bỉ, thường xuyên; phần lớn là hoạt động đơn lẻ, tự phát, thiếu sự phối hợp, liên kết nên cùng một nhu cầu, nơi thì tập trung quá nhiều nguồn lực, nơi lại thưa vắng; nỗ lực của từng cá nhân, tổ chức thì mạnh mẽ, nhưng hiệu quả hạn chế vì không lan tỏa được đến nhiều người.

Chưa kể, trong quá trình làm từ thiện, vẫn có những biểu hiện qua quýt, "đu" theo phong trào, thậm chí "đánh bóng bản thân" chứ không phải xuất phát từ thiện tâm thực sự, từng để lại dư luận không hay.

Vì vậy sự ra đời của Giải thưởng Hành động vì cộng đồng bên cạnh việc tôn vinh (trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến tính cam kết và tính minh bạch của các dự án) những tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thì trong hệ thống giải thưởng đã đưa ra những tiêu chí để khuyến khích các hoạt động cộng đồng hướng tới những mục tiêu thực tế và bền vững. Đó là tính lan tỏa, nhân rộng các hoạt động cộng đồng.

Trong thời đại số, việc tận dụng các công cụ và các nền tảng truyền thông để phát huy hết vai trò lan tỏa, cổ vũ các hoạt động cộng đồng là vô cùng cần thiết. Nó sẽ góp phần truyền cảm hứng và kết nối các tổ chức, cá nhân, các dự án tương tự với nhau để tăng thêm hiệu quả theo cách "một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao". Đó là tính bền vững của các dự án cộng đồng, cam kết đầu tư lâu dài, hướng tới giải quyết được những vấn đề cơ bản mang lại lợi ích và sự phát triển bền vững cho cộng đồng, bên cạnh những nhu cầu tức thời, trước mắt.

Vì vậy sự ra đời của Giải thưởng Hành động vì cộng đồng bên cạnh việc tôn vinh (trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến tính cam kết và tính minh bạch của các dự án) những tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thì trong hệ thống giải thưởng đã đưa ra những tiêu chí để khuyến khích các hoạt động cộng đồng hướng tới những mục tiêu thực tế và bền vững. Đó là tính lan tỏa, nhân rộng các hoạt động cộng đồng.

Một trong những tiêu chí được nhấn mạnh đó là tính sáng tạo. Có thể nói, khá nhiều hoạt động cộng đồng hiện nay vẫn còn đi vào lối mòn, mang tính phong trào, thiếu những nghiên cứu, khảo sát thấu đáo dẫn đến tính phát hiện không cao, thiếu những sáng kiến, giải pháp mang tính đột phá nên hiệu quả bị hạn chế. Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, đồng nghĩa với kỷ nguyên sáng tạo, vì vậy điểm đáng chú ý của Giải thưởng Hành động vì cộng đồng lần này là xây dựng một hệ sinh thái gồm nhiều hoạt động sáng tạo như: Thư viện sáng kiến cộng đồng, phim tài liệu tổng hợp về hoạt động cộng đồng ở Việt Nam, triển lãm Hành động vì cộng đồng… với mục đích đem lại cho những người hoạt động cộng đồng sự kết nối, kinh nghiệm, cơ hội trao đổi, học hỏi, triển khai các hoạt động cộng đồng hiệu quả cao hơn.

Với một hệ thống giải thưởng phủ rộng nhiều chủ đề, bao quát hầu hết các hoạt động cộng đồng mang tầm nhìn toàn diện, hy vọng Giải thưởng Hành động vì cộng đồng-Human Act Prize sẽ nhận được sự hưởng ứng của các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân; mang đến tầm vóc mới cho những hoạt động này và góp phần huy động thêm nhiều nguồn lực xã hội phục vụ sự phát triển bền vững của đất nước.