Tọa đàm khoa học: Hải Triều - Người xây dựng nền móng lý luận văn hóa mới Việt Nam

Tham dự buổi tọa đàm có đồng chí Ðinh Thế Huynh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư T.Ư Ðảng, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư; các đồng chí: Nguyễn Khoa Ðiềm, nguyên: Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Tư tưởng - Văn hóa T.Ư; Vũ Ngọc Hoàng, Ủy viên T.Ư Ðảng, Phó Trưởng ban thường trực Ban Tuyên giáo T.Ư, các đồng chí lãnh đạo ban, bộ, hội, các nhà văn, nhà giáo, nhà nghiên cứu lý luận phê bình văn học và đại diện gia đình nhà văn Hải Triều.

Hải Triều - Nguyễn Khoa Văn (1908 - 1954) là một chiến sĩ cộng sản có nhiều đóng góp to lớn trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt trên mặt trận đấu tranh tư tưởng, truyền bá chủ nghĩa Mác - Lê-nin và xây dựng nền tảng lý luận văn nghệ Mác-xít ở nước ta.

Phát biểu ý kiến tại tọa đàm, đồng chí Ðinh Thế Huynh nhấn mạnh: Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Hải Triều - Nguyễn Khoa Văn được khẳng định trên ba lĩnh vực chính:

Thứ nhất, Hải Triều - nhà tuyên truyền cách mạng xuất sắc của Ðảng. Ðồng chí dành nhiều thời gian, công sức nghiên cứu, học tập, tuyên truyền chủ nghĩa Mác và triết học Mác-xít; tuyên truyền chính trị và cách mạng thế giới; tuyên truyền đường lối cách mạng của Ðảng Cộng sản Việt Nam; tham gia xây dựng lực lượng cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Trong thời gian này, đồng chí đã viết sâu về triết học, kinh tế học, chính trị học, tranh luận sắc sảo về vấn đề "Duy tâm hay là Duy vật"...

Thứ hai, Hải Triều là nhà văn hóa. Ðồng chí đã tham gia cuộc tranh luận văn chương giữa nhóm Hải Triều, Hải Thanh... với nhóm Thiếu Sơn, Hoài Thanh, Lê Tràng Kiều... về vấn đề "Nghệ thuật vị nghệ thuật hay nghệ thuật vị nhân sinh"; tranh luận về lý luận văn học, lý luận xây dựng nền văn hóa Việt Nam và các bài nhận xét những tác phẩm văn học mới xuất hiện và các bài thơ kháng chiến... Với tư duy nhạy bén và tiếp cận các khuynh hướng lý luận tiến bộ trên thế giới, Hải Triều có đóng góp đưa ra khái niệm văn chương tả thực xã hội; vấn đề tự do sáng tác, mối quan hệ văn học với đời sống, sáng tác. Có thể nói, đồng chí là một trong những người đi đầu phổ biến và khẳng định những quan điểm của chủ nghĩa Mác trên lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

Thứ ba, Hải Triều - Nguyễn Khoa Văn là một nhà báo, nhà báo cách mạng tài năng. Hải Triều là cộng tác viên tích cực của 27 tờ báo lớn trong nam, ngoài bắc và Liên khu IV; cho ra đời hai tờ báo Tân học sinh và Giải phóng; trực tiếp làm Tổng thư ký, chủ nhiệm nhiều tờ báo và tạp chí. Các bài báo của đồng chí đều tập trung tuyên truyền cách mạng, vận động quần chúng đấu tranh không khoan nhượng với kẻ thù.

Ba lĩnh vực đó bổ sung cho nhau và đều hướng đến mục tiêu lớn là phục vụ cách mạng và xây dựng nền lý luận, văn hóa, báo chí cách mạng. Với gần 100 tác phẩm, đồng chí có những đóng góp to lớn cho lý luận cách mạng Việt Nam, để lại những kinh nghiệm quý cho công tác lý luận và công tác tuyên truyền của Ðảng.

Với 23 tham luận, bài viết và nhiều ý kiến trao đổi sôi nổi được trình bày tại buổi tọa đàm, các nhà nghiên cứu một lần nữa khẳng định tài năng, đức độ, tầm nhìn và công lao của Hải Triều trong vai trò tiên phong truyền bá tư tưởng duy vật Mác-xít về văn hóa nghệ thuật và là một trong những người đầu tiên xây dựng nền móng lý luận cho nền văn hóa mới Việt Nam.