Tọa đàm trực tuyến “Du lịch thích ứng an toàn với Covid-19”

Kính thưa đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương.
Kính thưa các đồng chí đại biểu khách quý.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) phấn khởi được về dự buổi tọa đàm với chủ đề “Du lịch thích ứng an toàn với Covid-19” do Báo Nhân Dân phối hợp tổ chức. Chúng tôi ý thức đầy đủ tọa đàm là nơi trình bày quan điểm, lắng nghe tiếng nói của hiệp hội, của nhà quản lý và qua đó chúng ta định hướng chính sách, ban hành các kế hoạch nhanh chóng phục hồi nền kinh tế. Chúng tôi đã giao trách nhiệm cho Tổng cục Du lịch, Thứ trưởng Bộ VHTTDL phụ trách chủ động phối hợp các cơ quan cùng tham mưu cho lãnh đạo bộ và tổ chức tọa đàm hôm nay đạt yêu cầu đề ra.

Thưa các đồng chí, với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước về du lịch, tôi có mấy ý kiến sau:

Chúng ta cùng nhau nhìn lại sự tác động của Covid-19 với nền kinh tế nói chung và lĩnh vực du lịch nói riêng. Việc cung cấp cách nhìn tổng quát, chúng tôi muốn tiếp cận theo hướng mà chỉ khi đánh giá đúng thực trạng, chúng ta phân tích tình hình, dự báo đúng sẽ có kế hoạch đúng. 

Thứ nhất, đại dịch Covid-19 tác động sâu sắc tới nền kinh tế - xã hội không chỉ ở trong nước mà ở toàn cầu. Vì vậy, sự sụt giảm suy giảm kinh tế là điều không thể tránh khỏi ở bất kỳ quốc gia nào, kể cả quốc gia có bề dày về sự phát triển, có nguồn lực lớn. Đến thời điểm này chúng ta có tín hiệu vui khi dịch bệnh từng bước được kiểm soát và đẩy lùi. 

Từ năm 2020 và 9 tháng 2021 du lịch bị tổn thất nặng nề. Có người nói rằng du lịch đã "chạm đáy", có người nói rằng du lịch đã bắt đầu về lại con số 0, có người nói du lịch thật ảm đạm và khó để phục hồi. Ở góc độ tiếp cận nào đó cũng phù hợp với tình hình nhưng sâu xa hơn, chúng ta phải đi tìm căn nguyên, xem xét cả yếu tố chủ quan, khách quan và bình tĩnh nhìn nhận thế nào.

Có thể nói, dựa trên cơ sở khảo sát, các con số qua điều nghiên để thấy du lịch của chúng ta đã khó khăn lại càng khó khăn. Năm 2020, lượng khách quốc tế giảm 80% mà trước đó nhờ lượng khách quốc tế này đưa vị thế du lịch Việt Nam lên top đầu của châu Á. Năm 2021, chúng ta giảm đến 90% khách du lịch quốc tế (10% là chuyên gia, lao động kỹ thuật cao).

Về khách nội địa, năm 2020 có 85 triệu lượt khách nhưng sang năm 2021 chúng ta hầu như đóng băng. Quý 1, chúng ta có được một số lượng khách nhất định nhưng không bảo đảm thường xuyên.

Chúng ta phải tính toán đến một loại hình trong vấn đề  du lịch là cơ sở lưu trú. Thường cơ sở lưu trú quyết định đóng góp cho toàn ngành, theo thống kê đóng góp 46-50% cho hoạt động du lịch thì 90% các cơ sở lưu trú đều phải đóng cửa và không hoạt động, công suất hoạt động phòng khách sạn không có, chỉ sử dụng 10% là tối thiểu.

Việc làm trong ngành bị đứt gãy do không có khách nên buộc phải cắt giảm lao động, buộc phải giãn cách dẫn tới người lao động không có việc làm. Các doanh nghiệp phải rút giấy phép, xin ngừng hoạt động liên tục tăng. Hiện chỉ còn lại một phần rất ít doanh nghiệp còn trụ vững, giữ thương hiệu để chờ thời điểm phục hồi.

Các số liệu giúp chúng tôi có nhận định như vậy và nhận định này phù hợp nhận định chung quốc tế. Họ nhận định, do tác động dịch bệnh Covid-19, du lịch rất khó để phục hồi. Phải đưa ra cảnh báo để có nhận thức đúng, nếu không chúng ta sẽ mơ về ngày như ngày xưa thì rất khó, chúng ta phải thích ứng với điều kiện mới. Chúng ta nên nghiên cứu dự báo để xác định hướng đi không toàn màu hồng, cũng không toàn màu xám xịt.

Thứ hai, từ nhìn nhận như vậy, cách tiếp cận tích cực nhìn lại để cùng tiến và vượt khó cần làm gì thời gian tới. Bộ VHTTDL đang được Chính phủ giao trách nhiệm tham mưu và cùng phối hợp các bộ, ngành xây dựng kế hoạch phục hồi nền kinh tế sau đại dịch Covid-19. Trong đó, nhóm nhiệm vụ lĩnh vực về du lịch - dịch vụ là nhóm ưu tiên số 2 sau nhóm về tài chính và tín dụng. Vì vậy, chúng tôi đang tiếp cận theo hướng phải tiếp tục nghiên cứu đề xuất cơ chế chính phù hợp với điều kiện kinh tế Việt Nam, phù hợp hỗ trợ cho các địa phương, doanh nghiệp phục hồi và phát triển du lịch.

Ở nhóm nhiệm vụ này, thời gian qua, Bộ VHTTHDL đã đề xuất và Chính phủ, Quốc hội chấp thuận: giảm tiền điện trong cơ sở lưu trú được áp dụng thời gian khá dài; Hỗ trợ cho hướng dẫn viên du lịch, trợ cấp khó khăn cho họ khi phải chịu tác động du lịch được ban hành và thụ hưởng; Đề xuất giảm tiền ký quỹ du lịch cho các doanh nghiệp du lịch lữ hành sửa đổi theo Nghị định 168 giảm 80% nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nguồn lực của đất nước đang khó khăn. Nhìn ra tình hình chung thế giới, nhóm chính sách về tài khóa và tín dụng là ưu tiên hàng đầu để thực hiện nhiệm vụ phục hồi. Việt Nam cũng không ngoại lệ. Vì vậy, Chính phủ giao cho Bộ Tài chính, ngành ngân hàng đề xuất các chính sách tín dụng, chính sách hỗ trợ. Theo đó Bộ VHTTDL cũng đồng kiến nghị xem xét để có gói tín dụng dành cho doanh nghiệp nói chung trong đó có doanh nghiệp du lịch. Tôi tin rằng, khi Chính phủ ban hành chính sách đó, thì các doanh nghiệp du lịch sẽ liệu cơm gắp mắm, vay thế nào, vay bao nhiêu để có thể phục hồi cần có chính sách và cách để quyết định của từng doanh nghiệp.

Ngoài ra, phải tập trung giải quyết vấn đề khó mà doanh nghiệp đang gặp phải là chính sách hỗ trợ để không bị đứt gãy nguồn lao động. Đây là yêu cầu có tính chất bắt buộc vì lực lượng lao động du lịch có tính đặc thù và chuyên biệt, được đào tạo và cấp thẻ hành nghề. Lực lượng lao động này đã bắt đầu bỏ nghề và chuyển sang lao động khác. Khi thị trưởng mở cửa lại, ngành du lịch hoạt động, tất nhiên có bộ phận trở lại, nhưng có bộ phận khác người ta chuyển hướng làm việc khác. Sự thiếu hụt này sẽ được bù đắp như thế nào. Chúng tôi đang đề xuất Chính phủ cùng Bộ LĐTBXH có chính sách hỗ trợ, đào tạo, tạo việc làm lại để không bị đứt gãy lao động trong doanh nghiệp du lịch.

Nhóm giải pháp chính sách để phục hồi kinh tế nói chung trong đó có du lịch, ở góc độ Bộ VHTTDL đang tiếp cận theo 2 hướng nêu trên.

Chiều qua, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam giao nhiệm vụ cho Bộ phải khẩn trương ban hành hướng dẫn về vấn đề du lịch thích ứng an toàn để có cơ sở triển khai thống nhất trên toàn quốc, không chỉ đơn lẻ ở từng tỉnh, được phép mở cửa thế nào, điều kiện an toàn ra sao, phương tiện giao thông phải được nhất quán. Hiện nay, chúng tôi đang gấp rút trình theo tinh thần Nghị quyết 128.

Ở góc độ quản lý nhà nước, phải tổ chức hội nghị hướng dẫn triển khai đưa thông điệp mạnh mẽ, nhất quán với doanh nghiệp và tăng cường kiểm tra giám sát hướng dẫn tổ chức với tinh thần tạo điều kiện tối đa nhất để doanh nghiệp được trở lại hoạt động du lịch, đóng góp tích cực vào kinh tế xã hội của từng địa phương góp phần cùng quốc gia mang lại giá trị kinh tế trong bối cảnh chúng ta đang khó khăn.

Trong lĩnh vực chỉ đạo quản lý, là phải tập trung nghiên cứu lựa chọn một số công việc có tính chất trọng tâm và nhất là định hướng để chuyển đổi. Đại dịch Covid-19 không chỉ tác động kinh tế mà còn tác động tâm lý, tình cảm, sở thích nguyện vọng.

Qua khảo sát sơ bộ, tâm lý người đi du lịch có sự thay đổi. Nếu trước đây, khách đi theo nhóm đông tour lớn thì nay đi theo nhóm nhỏ, gia đình. Bộ đang đề nghị các tỉnh, thành phố cố gắng làm mới, khu trú lại sản phẩm du lịch địa phương theo tinh thần 1 tỉnh phải có 1 sản phẩm du lịch tiêu biểu và kết nối an toàn cho du khách lựa chọn sản phẩm du lịch. Sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị hiếu của khách sau đại dịch: nhóm nhỏ, an toàn, trọn gói; hướng về di tích, danh lam.

Như vậy, chúng tôi muốn cung cấp 2 thông tin tại tọa đàm: Một là, nhìn lại đánh giá thực trạng du lịch thời gian qua và một số nhóm giải pháp lớn của Bộ VHTTDL với tư cách cơ quản quản lý nhà nước, còn sự sáng tạo phụ thuộc vào các tập đoàn, doanh nghiệp. Không ai làm thay cho cộng đồng doanh nhân vì họ có chiều sâu trong thiết kế và khai thác thế mạnh của khách hàng. Cơ quan quản lý chỉ hướng dẫn định hướng. Chúng ta cùng đi và cùng đến đích phục hồi kinh tế du lịch.

Chúng tôi trân trọng những ý tưởng sáng tạo của Báo Nhân Dân về vấn đề tổ chức tọa đàm để chúng tôi lắng nghe thêm nhiều ý kiến trong vấn đề hoạch định chính sách và tham mưu hoạch chính sách trong công tác chỉ đạo. Một lần nữa, chúng tôi bày tỏ sự cảm ơn sự phối hợp trách nhiệm này và chúc các đồng chí đại biểu, khách mời và bạn đọc sức khỏe, hạnh phúc.

Ông Nguyễn Trùng Khánh, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch:

Về phía Tổng cục du lịch, chúng tôi tán thành cao ý kiến chỉ đạo của đồng chí Bộ trưởng và ý kiến phát biểu của đồng chí Thứ trưởng Đoàn Văn Việt.

Qua ý kiến của anh Vũ thế Bình (Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam), chúng ta cũng đã nhìn thấy một bức tranh hết sức ảm đạm, khó khăn của ngành du lịch trong gần 2 năm vừa qua sau khi đại dịch Covid-19 bùng phát.

Trước bối cảnh vô vàn khó khăn như vậy, đối với Tổng cục Du lịch là cơ quan được Bộ giao cho thực hiện chức năng quản lý nhà nước, chúng tôi đã triển khai đồng bộ một số nhiệm vụ sau:

Trước hết, chúng tôi nghiên cứu, đề xuất, phối hợp với các doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp và các địa phương để nắm bắt được các nhu cầu, khó khăn, vướng mắc và kiến nghị, đề xuất để kịp thời tham mưu cho Lãnh đạo Bộ, và trình Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành tháo gỡ các khó khăn vướng mắc.

Thứ hai, trong bối cảnh làm sao tạo ra sự phục hồi hoạt động du lịch, chúng tôi chủ động nghiên cứu và tham mưu cho Lãnh đạo Bộ triển khai thí điểm đón khách du lịch quốc tế đến Phú Quốc, cũng như phối hợp các địa phương để bàn thảo các giải pháp phục hồi hoạt động du lịch nội địa, trước mắt là du lịch nội tỉnh của các địa phương đã kiểm soát được dịch, tiến đến đón khách từ các địa phương khác sau khi dịch đã được kiểm soát. Và cũng có những tiêu chí cụ thể, tiến đến đón khách du lịch quốc tế sau khi có kết quả đánh giá của việc triển khai thí điểm đón khách quốc tế đến Phú Quốc.

Trong bối cảnh khó khăn như vậy, ngay từ tháng 4/2020, khi đại dịch Covid-19 mới bắt đầu xảy ra, chúng tôi đã đề xuất với Bộ tham mưu cho Chính phủ một số văn bản kiến nghị, có những tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động trong ngành để vượt qua khó khăn.

Liên tiếp từ tháng 4/2020 đến nay, chúng tôi đã tham mưu để Lãnh đạo Bộ cũng như trực tiếp đóng góp ý kiến, tham gia các hội nghị, hội thảo, đóng góp vào xây dựng cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn của các bộ ngành, đặc biệt là Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Thông qua những cơ chế đó, chúng tôi luôn đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành giải quyết tháo gỡ khó khăn cho ngành du lịch, các doanh nghiệp du lịch và người lao động theo 3 nhóm: 

Nhóm thứ nhất là nhóm chính sách tài khóa, liên quan các chính sách ưu đãi về tín dụng cho các doanh nghiệp được vay vốn ưu đãi để vượt qua khó khăn, chi trả lương cho người lao động, để thu hút người lao động ở lại với doanh nghiệp, rồi có kinh phí để xây dựng các sản phẩm mới thích ứng với môi trường mới.

Nhóm thứ hai là chính sách tài chính, chúng tôi liên tục đề xuất với Bộ để có điều chỉnh giảm thuế, phí, lệ phí, để giảm bớt gánh nặng giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn.

Nhóm thứ ba là gói an sinh xã hội. Trong bài phát biểu của Bộ trưởng cũng như Thứ trưởng Đoàn Văn Việt có nhắc đến, vừa qua Bộ đã có những tham mưu để hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành. Đặc biệt đối tượng hướng dẫn viên nhận được hỗ trợ theo tinh thần Nghị quyết 63 của Chính phủ và Quyết định số 23 của Thủ tướng Chính phủ trong thời gian vừa qua. Bên cạnh Quyết định số 23 liên quan đội ngũ hướng dẫn viên thì còn có các hỗ trợ khác chung của Chính phủ hỗ trợ cho doanh nghiệp, người lao động.

Trong thời gian vừa qua, đã giảm tiền điện cho cơ sở kinh doanh. Chính sách này kéo dài đến năm 2021, chúng tôi kiến nghị kéo dài đến năm 2022, thậm chí đến năm 2023. Giảm tiền thuê đất đối với doanh nghiệp kinh doanh du lịch. Đây là một chính sách đã được Chính phủ thông qua.

Chúng tôi đã đề xuất và được Chính phủ cho phép triển khai sửa đổi Điều 14 trong Nghị định số 168 về giảm 80% tiền ký quỹ đối với doanh nghiệp lữ hành và giảm thời gian giải ngân từ 60 ngày xuống còn 30 ngày. Bên cạnh đó, chúng tôi đang tiếp tục có những đề xuất để hỗ trợ kịp thời cho các doanh nghiệp và người lao động trong ngành du lịch vượt qua khó khăn để chuẩn bị cho giai đoạn phục hồi mạnh mẽ sau dịch.

Ông Vũ Thế Bình:

Bài phát biểu đề dẫn của Bộ trưởng đã chỉ ra những vấn đề cơ bản phát triển của ngành du lịch.

Có thể thấy, sau một giai đoạn phát triển mạnh mẽ đến năm 2019, khủng hoảng do Covid-19 đã kéo lùi ngành du lịch hàng chục năm, thiệt hại là không đo đếm được, nhưng ngành Du lịch đang có nhiều chuyển đổi, thay đổi cơ bản để có thể thích ứng tình hình mới.

Theo dự báo của chúng tôi, sẽ có ít nhất 30% doanh nghiệp du lịch bị giải thể và dừng hoạt động, tuy nhiên điều đó cũng không đáng lo ngại, do dự báo cũng có khoảng 30% doanh nghiệp mới xuất hiện dựa trên sự nhận thức về các thay đổi và biến chuyển, và chớp lấy cơ hội mới.

Cái gì cũng có khó khăn và cơ hội, rất nhiều doanh nghiệp trước đây hình thành dựa trên các cơ hội không bền vững cho nên đương nhiên khi có bão tố cũng khó có thể trụ lại được. 

Tuy nhiên dịch Covid-19 tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp du lịch triển khai các sản phẩm mới dựa trên nền tảng công nghệ, các loại hình du lịch truyền thống sẽ không còn phù hợp. Bên cạnh đó là những doanh nghiệp du lịch lớn cũng đang âm thầm chuyển đổi, đổi mới công nghệ.

Chúng tôi tin rằng trong ba năm nữa hình ảnh của ngành du lịch sẽ thay đổi. Điều này cũng được Hiệp hội du lịch thế giới cũng đã dự báo, thí dụ Hiệp hội du lịch Mỹ - Hiệp hội du lịch lớn nhất thế giới, thống kê cho thấy số lượng hội viên trong đại dịch không bị giảm mà còn tăng thêm

Theo đó, xu thế này cũng sẽ phát triển ở Việt Nam, mà các loại hình du lịch mới sẽ phát triển ở Việt Nam.

Bà Trần Nguyện, Trưởng Ban Kinh doanh Khối Sun World (Tập đoàn Sun Group):

Với kế hoạch thí điểm đón khách quốc tế áp dụng hộ chiếu vắc-xin tại Phú Quốc mà Chính phủ vừa phê duyệt, các sản phẩm, dịch vụ của Sun Group luôn sẵn sàng tham gia. Là doanh nghiệp có sự đầu tư lớn ở Nam đảo, sở hữu nhiều công trình nghỉ dưỡng, khách sạn đẳng cấp được quản lý bởi những đối tác lớn trên thế giới cũng như các khu vui chơi giải trí quy mô, chúng tôi đã có sự chuẩn bị kỹ càng, triển khai các biện pháp đảm bảo an toàn khi đón khách trở lại.

Mới đây nhất, chúng tôi đã kịp đưa vào vận hành khu nghỉ dưỡng mới New World Phu Quoc resort, nâng tổng số phòng cũng như đa dạng thêm loại hình phòng nghỉ để có thể phục vụ nhiều đối tượng du khách hơn nữa. Bên cạnh đó, tất cả các khu nghỉ và khách sạn của Sun Group đều được quản lý bởi những đối tác quốc tế hàng đầu về du lịch, nghỉ dưỡng, sở hữu nhiều kinh nghiệm thực tế về việc triển khai hộ chiếu vắc-xin tại các điểm đến trên thế giới như Marriott International, Accor Hotels hay Rosewood Hotels Group. Đây cũng là một lợi thế để chúng tôi có thể xây dựng một quy trình đón khách an toàn với tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng đầy đủ yêu cầu của chương trình thí điểm đón khách tới Phú Quốc sử dụng hộ chiếu vắc-xin.

Thời gian qua, thông qua chiến dịch “phủ áo mới” và nâng cấp chất lượng dịch vụ một cách đồng bộ, mạnh mẽ, các khu nghỉ dưỡng và tổ hợp vui chơi giải trí của Sun Group tại Phú Quốc đã có sự thay đổi lớn về diện mạo, chất lượng dịch vụ cũng như bổ sung thêm các trải nghiệm mới. Cụ thể, các hạ tầng trò chơi tại công viên nước Aquatopia đã được chỉnh trang lại toàn bộ. Tổ hợp vui chơi giải trí biển Sun World Hon Thơm Nature Park đã được bổ sung những hàng cây xanh rợp bóng mát, mang đến những trải nghiệm tuyệt vời hơn cho du khách. Cáp treo Hòn Thơm được bảo dưỡng đường cáp, vệ sinh các cabin để chuẩn bị sẵn sàng đón khách trở lại. Đặc biệt, chúng tôi cũng đang chuẩn bị đưa vào vận hành một phân khu của công viên chủ đề mới tại Hòn Thơm, có trò chơi tàu lượn bằng gỗ đầu tiên tại Việt Nam. Dự kiến phân khu này sẽ ra mắt vào đầu năm 2022, hứa hẹn đem đến cho du khách nhiều trải nghiệm mới mẻ.

Những cơ sở lưu trú tại Phú Quốc, bên cạnh công tác đào tạo nhân viên, xây dựng và thực hành các quy trình đón khách an toàn cũng đã tiến hành sơn sửa lại các công trình, bước đầu triển khai những công nghệ mới không chạm, một chạm vào công tác tiếp đón du khách. Chúng tôi hy vọng rằng, đây sẽ là nền tảng vững chắc để Sun Group có thể góp phần vào thành công chung của chương trình thí điểm đón khách quốc tế tới đây của Phú Quốc.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Đoàn Văn Việt:

Thực hiện Kết luận số 07-KL/TW ngày 11/6/2021 của Bộ Chính trị và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc thí điểm sử dụng hộ chiếu vaccine với khách quốc tế đến một số trung tâm du lịch có thể kiểm soát được dịch bệnh như Phú Quốc, Kiên Giang, Bộ VHTTDL đã chủ động làm việc với các Bộ ngành và địa phương xây dựng phương án thí điểm trình Thủ tướng Chính phủ vào cuối tháng 7/2021.

Căn cứ Phương án do Bộ VHTTDL trình, ngày 10/9, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại Công văn số 6345/VPCP-KGVX của Văn phòng Chính phủ giao tỉnh Kiên Giang chủ trì xây dựng Kế hoạch cụ thể thí điểm đón khách du lịch quốc tế đến Phú Quốc. Bộ VHTTDL và các Bộ, ngành liên quan đang chủ động, tích cực phối hợp với Kiên Giang để hoàn thiện kế hoạch triển khai chi tiết. Nội dung chính của kế hoạch như sau:

Việc thí điểm đón khách du lịch quốc tế đến Phú Quốc dự kiến triển khai vào cuối tháng 11/2021, trong thời gian 3-6 tháng, cập nhật kết quả hằng tháng để đề xuất cách tổ chức triển khai cho phù hợp (mở rộng điểm đến, cơ sở lưu trú, rút kinh nghiệm cho các địa phương khác).

Khách du lịch đến Việt Nam trong giai đoạn thí điểm sẽ đi theo các chương trình du lịch trọn gói, bằng đường hàng không theo hình thức các chuyến bay thuê bao chuyến. Khách du lịch quốc tế được ưu tiên lựa chọn từ các thị trường du lịch có tiềm năng, có độ an toàn cao về phòng, chống dịch bệnh Covid-19 tại một số khu vực như: Đông Bắc Á, châu Âu, Mỹ, Trung Đông, châu Úc... với điều kiện đáp ứng các yêu cầu về “hộ chiếu vaccine”, có xét nghiệm RT-PCR âm tính trong vòng 72 giờ trước khi nhập cảnh và một số yêu cầu khác.

Hiện tại, 100% người lao động và cư dân trên 18 tuổi tại Phú Quốc đã hoàn thành tiêm chủng mũi 1 vaccine Covid-19 và địa phương chuẩn bị sẽ triển khai tiêm mũi 2. Các quy trình bảo đảm an toàn phòng chống dịch Covid-19, quy trình đón tiếp phục vụ khách, tiêu chí lựa chọn các đơn vị cung ứng dịch vụ, các chương trình du lịch... trong giai đoạn thí điểm đang dần được hoàn thiện.

Về Hộ chiếu vaccine, chúng tôi phối hợp Bộ Ngoại giao tổ chức họp trực tuyến với các Cơ quan đại diện Việt Nam tại các thị trường nguồn khách quốc tế trọng điểm của Việt Nam (15 Đại sứ quán) ngày 06/10/2021, với mục đích hỗ trợ kết nối thị trường, truyền thông, quảng bá mở cửa thị trường, phối hợp hoạt động chuẩn bị đón khách quốc tế theo chương trình thí điểm, đặc biệt là việc trao đổi thừa nhận lẫn nhau về “hộ chiếu vaccine” giữa các quốc gia; thông tin, kết nối với các bên liên quan.

Đề nghị Bộ Y tế sớm thống nhất phần mềm quản lý tiêm chủng quốc gia giữa các Bộ Y tế, Công an, Thông tin và Truyền thông để có căn cứ cho Bộ Ngoại giao trao đổi, thống nhất với các nước về Chứng nhận tiêm chủng (hay hộ chiếu vaccine). Điều này rất cần thiết vì khi khách du lịch quốc tế đến Việt Nam mà chưa thống nhất giữa Việt Nam và quốc gia gửi khách, khách có thể bị rắc rối khi quay trở về. Tương tự như vậy đối với việc đi lại trong nước của hành khách và khách du lịch nội địa.

Xin ông/ bà cho biết kế hoạch, đề xuất mở cửa quốc tế và nội địa của địa phương mình?

Ông Lê Ngọc Tường, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang tham mưu UBND tỉnh Kế hoạch Mở cửa hoạt động, đón khách du lịch nội địa và quốc tế đến Quảng Nam trong tình hình mới, gồm các giai đoạn cơ bản sau:

- Giai đoạn 1: Dự kiến vào cuối tháng 10, đầu tháng 11/2021 khi tất cả lao động các khu, điểm, cơ sở lưu trú và dịch vụ du lịch được tiêm mũi 1 vaccine sau 14 ngày. Trước mắt tập trung đón nguồn khách du lịch trong tỉnh là người dân địa phương, người đang sinh sống, làm việc tại Quảng Nam và khách du lịch từ các tỉnh, thành phố liền kề (địa phương vùng xanh) gắn với việc kiểm soát chặt chẽ quy trình phòng, chống dịch nhằm tái khởi động cơ bản được các hoạt động du lịch để chuẩn bị sẵn sàng cho mùa du lịch dịp lễ, tết cuối năm, chuẩn bị nguồn lực sẵn sàng đón khách từ các tỉnh, thành phố khác trên cả nước. Sau đó đánh giá hiệu quả, quy trình bảo đảm an toàn, đúc kết rút kinh nghiệm.

- Giai đoạn 2: Dự kiến vào ngày 1/12/2021 khi tất cả lao động các khu, điểm, cơ sở lưu trú và dịch vụ du lịch được tiêm mũi 2 vaccine sau 14 ngày. Thí điểm đón khách du lịch theo luồng xanh nội địa từ một số tỉnh, thành phố khác đã kiểm soát được dịch Covid-19 gắn với quy trình phòng, chống dịch an toàn thông qua đường hàng không bằng chương trình tour du lịch khép kín do công ty lữ hành tổ chức.

- Giai đoạn 3: Dự kiến từ tháng 01/2022. Mở rộng đón khách tham quan, du lịch, nghỉ dưỡng… từ các địa phương đã kiểm soát được dịch Covid-19 gắn với quy trình phòng, chống dịch an toàn bảo đảm sự linh hoạt, thuận lợi cho khách du lịch. Triển khai chương trình tour/combo, hoạt động tham quan, du lịch, vui chơi giải trí dành cho khách nội địa các tỉnh, thành phố trên cả nước.

- Giai đoạn 4: Dự kiến bắt đầu từ tháng 6/2022 sau khi Phú Quốc đón thí điểm khách quốc tế thành công bằng các chuyến bay thuê bao chuyến và được cơ quan có thẩm quyền cho phép đón khách quốc tế.  

Thưa ông, địa phương đã chuẩn bị những gì cho việc mở cửa? Năng lực tổ chức các chương trình du lịch an toàn, thích ứng với tình hình mới của địa phương như thế nào? Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp các sở, ngành khác như thế nào để chuẩn bị cho việc mở cửa an toàn, thích ứng linh hoạt với tình hình mới?

Ông Lê Ngọc Tường, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam: Để thực hiện việc mở cửa hoạt động, đón khách du lịch nội địa và quốc tế đến Quảng Nam trong tình hình mới, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề ra một số nhiệm vụ và giải pháp. Cụ thể là:

- Tham mưu triển khai kịp thời chỉ đạo của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, Tỉnh ủy, UBND tỉnh về công tác phòng, chống dịch Covid-19 đến các địa phương, đơn vị, doanh nghiệp kinh doanh du lịch và người dân.   

- Tham mưu xây dựng các văn bản: Cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển du lịch xanh Quảng Nam, giai đoạn 2022 - 2025; Quyết định ban hành tiêu chí đánh giá an toàn phòng, chống dịch Covid-19 trong lĩnh vực du lịch; Quyết định triển khai Nghị quyết về hỗ trợ phát triển một số điểm du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2025; Triển khai Phương án mở cửa hoạt động, đón khách du lịch nội địa đến Quảng Nam; kế hoạch đón khách du lịch quốc tế đến Quảng Nam; Kế hoạch phát triển nguồn nhân lực du lịch đến năm 2025; Kế hoạch phục hồi, phát triển du lịch giai đoạn 2022 - 2023; Kế hoạch Quảng bá, truyền thông thu hút khách du lịch đến Quảng Nam trong tình hình mới; Kế hoạch liên kết phát triển du lịch: Tam Kỳ - Phú Ninh - Núi Thành đến năm 2025...

- Đẩy mạnh liên kết, hợp tác phát triển du lịch: Triển khai chương trình, kế hoạch liên kết phát triển du lịch: Triển khai Thỏa thuận liên kết phát triển du lịch giữa TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và vùng kinh tế trọng điểm miền trung; Triển khai liên kết phát triển du lịch Quảng Nam - Đà Nẵng - Thừa Thiên Huế - Quảng Bình; Thỏa thuận hợp tác phát triển du lịch với các hãng hàng không: Hội nghị kích cầu du lịch và Chương trình phát động thị trường...

- Tập trung phát triển nguồn nhân lực du lịch: tổ chức đào tạo, tập huấn, bồi dưỡngkiến thức, kỹ năng nghề, kỹ năng mềm và đạo đức nghề nghiệp cho lực lượng lao động trực tiếp phục vụ du lịch.

- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động quản lý và kinh doanh du lịch: Tiếp tục triển khai thực hiện Kế hoạch số 6124/KH-UBND ngày 19/10/2020 về chương trình chuyển đổi số du lịch tỉnh Quảng Nam đến năm 2025; ứng dụng hệ thống phần mềm du lịch thông minh.

-Tiếp tục nghiên cứu phát triển sản phẩm du lịch phù hợp với nhu cầu thị trường, tập trung phát triển sản phẩm theo hướng du lịch xanh, bền vững.

- Xây dựng và triển khai cơ chế, chính sách hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, lao động du lịch: Tiếp tục triển khai thực hiện các chính sách theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 1/7/2021 của Chính phủ và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg ngày 7/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19; hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp du lịch bị ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19; Nghị quyết số 18/2021/NQHĐND ngày 19/4/2021 về Quy định tiếp tục giảm phí tham quan một số điểm trên địa bàn thành phố Hội An và mức hỗ trợ, phục hồi phát triển du lịch do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19; tham mưu ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, lao động du lịch.

- Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về du lịch, xây dựng môi trường du lịch an toàn và hấp dẫn: Tiếp tục triển khai thực hiện Kế hoạch số 5970/KH-UBND ngày 7/10/2019 về nâng cao chất lượng môi trường du lịch trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đến năm 2025.

Ông Nguyễn Quý Phương, Vụ trưởng Vụ Lữ hành (Tổng cục Du lịch):

Sau Nghị quyết 128 của Chính phủ về “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”, Bộ Y tế ra quyết định 4800 nhằm chuẩn bị năng lực ứng phó với dịch. Ngoài 4 cấp độ, quan trọng là chuẩn ứng phó, Bộ đang xây dựng tham mưu theo hướng khi các điểm đến bảo đảm yêu cầu quy định, ví dụ như vaccine; việc chuẩn bị ứng phó, khi tình huống xảy ra là rất quan trọng, nhất là ứng phó về thu dung điều trị, ứng phó về các kịch bản y tế khi có sự cố xảy ra. Đây là điều quan trọng vì chúng ta xác định thích ứng với dịch, phát triển kinh tế.

Chúng tôi thấy ngoài 2 địa phương như Phú Quốc và Nha Trang, thì Quảng Ninh cũng là địa phương có độ phủ vaccine an toàn tốt. Việc chính quyền địa phương có nhiều biện pháp hỗ trợ, đây sẽ là điểm phát triển du lịch nội địa.

Tôi đồng ý xác định du lịch nội địa tiếp tục là trọng tâm trong thời gian tới của ngành du lịch nhưng khi khai thông được du lịch quốc tế sẽ tạo điều kiện hình ảnh điểm đến và thúc đẩy phát triển du lịch của Việt Nam. Việc thí điểm càng sớm càng tốt tạo ra hiệu ứng tốt cho quảng bá du lịch nội địa, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh khu vực hiện nay.

Ngoài vấn đề về vaccine, rất cần xúc tiến quảng bá điểm đến. Hiện ở các nước, việc xúc tiến quảng bá điểm đến hầu hết do nhà nước làm và doanh nghiệp cùng với đó là xúc tiến quảng bá sản phẩm. Tuy nhiên trong điều kiện khó khăn hiện nay, chúng tôi mong muốn cùng kết hợp với địa phương và các doanh nghiệp chung tay xúc tiến quảng bá điểm đến.

Về cộng đồng doanh nghiệp, về nâng cao chất lượng sản phẩm có 2 vấn đề: doanh nghiệp rất tích cực, về phía Tổng cục Du lịch, chúng tôi có đề xuất đưa giá điện thành giá sản xuất kinh doanh và ứng xử ngành du lịch như ngành sản xuất kinh doanh... Với doanh nghiệp, vấn đề thị trường sản phẩm muốn hoạt động được phải có khách, thị trường và sản phẩm thích ứng thời gian tới thế nào.

Song song với chuyển đổi số, chúng ta phải có dịch vụ chất lượng cao, chăm sóc khách hàng. Vừa qua, chúng ta có sự dịch chuyển lao động và một bộ phận không nhỏ lao động chất lượng cao sẽ không quay lại du lịch. Chúng ta phải làm sao tập trung cho việc đào tạo lực lượng mới tiếp tục phục vụ cho du lịch chất lượng cao. Đây là thách thức với ngành du lịch.

Trong các kế hoạch triển khai về kích cầu du lịch và khôi phục hoạt động du lịch lữ hành mà tới đây Bộ ban hành, chúng tôi mong muốn các địa phương, các doanh nghiệp cùng Tổng cục Du lịch đồng hành cùng nâng cao chất lượng sản phẩm và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hỗ trợ đào tạo lực lượng mới, tiếp cận mới và phải đạt chất lượng cao hơn.  

Ông Phùng Quang Thắng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Lữ hành Việt Nam, Giám đốc Công ty Lữ hành Hanoi Tourist

Chúng ta có cơ sở tự tin mở cửa càng sớm càng tốt. Về vấn đề thị trường quốc tế, chúng ta cần có sự nghiên cứu thấu đáo, đầu tiên phải đặt vấn đề an toàn. Phải cân bằng an toàn phòng chống cộng với nới lỏng để phát triển du lịch. Địa phương nào bảo đảm về y tế, có mong muốn mở cửa và bảo đảm an toàn sẽ mở chứ không cần mở cửa lần lượt. Khi đó, chúng ta sẽ không mất thời gian để xúc tiến du lịch và sẽ xúc tiến du lịch đúng chỗ. Thậm chí, chúng ta sẽ tham khảo nhiều nước mở cửa thế nào, tham khảo phương pháp phù hợp với điều kiện của chúng ta.

Trong thị trường nội địa, chúng ta không thể làm giống như đợt dịch trước để mở cửa thị trường. Đợt dịch thứ 4 với biến chủng Delta nguy hiểm, chúng ta không thể mở cửa tự do mà phải mở cửa thận trọng, an toàn nhưng không cản trở thuận lợi của khách.

Với các cơ sở cung cấp dịch vụ du lịch như các doanh nghiệp, nhà hàng, khách sạn… về mặt chủ quan sẵn sàng áp dụng điều kiện an toàn. Nhưng thị trường du lịch nội địa cần di chuyển thì về mặt thị trường chúng ta cần mở cửa thế nào. Theo gợi ý, mỗi địa phương cần có sản phẩm du lịch an toàn. Với du lịch nội địa sẽ có biện pháp thế nào, với du lịch liên vùng, liên tỉnh sẽ cần có biện pháp ra sao. Chúng ta cần có kịch bản riêng để bảo đảm an toàn về mặt thị trường sẽ nối chính xác điểm đến, tạo điểm đến, tạo sản phẩm, tạo kết nối đúng nhu cầu của du khách.

Ông Phạm Hà, Chủ tịch Lux Group

Với kinh nghiệm trong 16 năm làm thị trường du lịch quốc tế, để đón khách quốc tế, chúng ta cần phải nhìn lại cách thức phát triển du lịch quốc tế. Chúng ta cần phải làm lại. Một là định vị thương hiệu du lịch quốc gia Việt Nam về điểm mạnh với các nước trong khu vực là Thái Lan, Malaysia. Từ định vị đó, chúng ta mới xúc tiến sản phẩm du lịch, con người và thị trường nào phù hợp. Không có sản phẩm nào phù hợp với tất cả các thị trường vì văn hóa khác nhau.

Du lịch bây giờ là trải nghiệm ký ức, các sản phẩm hiện nay phải nhắm vào vấn đề đó. Sau Covid-19, cảm xúc rất quan trọng và du khách nhắm tới du lịch xanh, đặc biệt là du khách châu Âu.

Hiện nay, doanh nghiệp lữ hành đang thiếu thông số cũng như hành vi tiêu dùng của khách sau đại dịch. Chúng tôi cũng đang chưa rõ xu thế thế nào. Vừa rồi châu Âu đã mở cửa, chúng tôi đã làm việc với các đối tác để tìm xu thế của họ, xem Việt Nam có cái gì có thể mở cửa để phát triển cùng họ tạo sản phẩm sẵn sàng khi mở cửa là thực hiện. Những sản phẩm sau Covid-19 hướng tới nhóm nhỏ, ưu tiên cho gia đình, đến chỗ hoang sơ, biển đảo, tránh những chỗ xô bồ, đặc biệt sản phẩm xanh.

Với thị trường du lịch quốc tế, tôi nghĩ chúng ta cần có lộ trình rõ ràng và cam kết để truyền thông với các đối tác du lịch trên thế giới vì các hãng này họ luôn có kế hoạch rất xa.

Ông Nguyễn Trùng Khánh: Về lộ trình mở cửa đối với Phú Quốc, trong thời gian vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các bộ ngành đã có những nỗ lực trong việc phối hợp, hỗ trợ UBND tỉnh Kiên Giang trong việc xây dựng chi tiết kế hoạch thí điểm đón khách quốc tế đến Phú Quốc.

Cho đến thời điểm này, theo dự thảo gần đây nhất của UBND tỉnh Kiên Giang xin ý kiến của 6 bộ, dự kiến kế hoạch triển khai thí điểm đón khách quốc tế sẽ thực hiện vào cuối tháng 11/2021, và kéo dài từ 3-6 tháng, chia làm 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1 sẽ thí điểm đón khách quốc tế ở Phú Quốc, trên cơ sở đánh giá kết quả thực hiện được, sẽ tiếp tục triển khai ở một số địa phương khác.

Ngày 14/10, trong cuộc họp với Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó Thủ tướng cũng đã chỉ đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các bộ, ngành phối hợp xem xét các địa phương khác có thể cùng với Phú Quốc triển khai việc này, thí dụ như Khánh Hòa. Khánh Hòa có những ưu thế để phát triển việc đón khách quốc tế như có những khu vực tách biệt, bảo đảm an toàn, người dân từ 18 tuổi trở lên đã tiêm vaccine… 

Thứ 2 là đối tượng khách, dự thảo đã nêu, khách tham gia các chương trình thí điểm này sẽ theo các tour trọn gói, bảo đảm các điều kiện về hộ chiếu vaccine cũng như các điều kiện khác. Khách quốc tế được ưu tiên lựa chọn từ các thị trường tiềm năng của Việt Nam, và có độ an toàn cao về phòng chống dịch Covid-19 tại một số khu vực. Hiện nay, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch có phối hợp với Bộ Ngoại giao xác định một số thị trường trọng điểm và an toàn cao, gồm khu vực Đông Bắc Á, châu Âu, Mỹ, Trung Đông và châu Đại Dương. Đó là những khu vực đã khoanh vùng.

Thứ 3, trong thời gian vừa qua, Kiên Giang đã hoàn thành tiêm chủng 100% đối với người lao động và trên 18 tuổi và chuẩn bị hoàn tất tiêm mũi thứ 2 trong tháng 10 này. Dự kiến đến tháng 11 sẽ đạt độ miễn dịch cộng đồng theo khuyến cáo của ngành y tế. Hiện nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang phối hợp cùng một số bộ, ngành cùng tỉnh Kiên Giang để hoàn tất một số quy trình bảo đảm an toàn phòng chống Covid-19 trong quá trình phục vụ đón thí điểm khách quốc tế. 

Trong thời gian vừa qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã phối hợp với các đối tác, UBND tỉnh Kiên Giang, Hiệp hội các nhà đầu tư phát triển du lịch Phú Quốc, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư Thương mại Phú Quốc và Sở Du lịch Kiên Giang xây dựng kế hoạch truyền thông, xúc tiến, quảng bá cho chương trình thí điểm đón khách du lịch quốc tế đến Phú Quốc. Trên cơ sở đó, mở rộng ra các địa điểm khác khi hội tụ các điều kiện và có sự cho phép của các cấp có thẩm quyền. 

Song song cùng kế hoạch truyền thông, Bộ cũng phối hợp với UBND tỉnh Kiên Giang tổ chức các chương trình xúc tiến quảng bá về mở cửa đón khách du lịch tới Phú Quốc trên các phương tiện truyền thông và nền tảng mạng xã hội. Đặc biệt có một số chương trình sẽ được truyền trên một số hãng truyền thông lớn quốc tế.

An toàn là yếu tố quan trọng tiên quyết trong việc mở cửa cả du lịch quốc tế và nội địa. Để an toàn, có 4 yếu tố quan trọng, là vaccine, 5K, công nghệ và truyền thông. 4 nội dung này phải chạy song song với nhau để bảo đảm cho việc an toàn. Không có vaccine thì không làm được việc gì khác. 5K rõ ràng đã rất hiệu quả trong 4 đợt dịch vừa qua. Việc áp dụng đúng, đủ các yếu tố của 5K, mà trong đó Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã nhấn mạnh trong cuộc họp hôm qua, là đặc biệt chú trọng tới khoảng cách. Việc này ngành du lịch cũng đang hướng tới “du lịch không chạm”, đòi hỏi ứng dụng tối đa tất cả các tiến bộ khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin trong việc xúc tiến quảng bá cũng như triển khai kinh doanh, đáp ứng các nhu cầu du lịch. Chúng ta đã thấy vai trò rất lớn của công nghệ trong việc này, đặc biệt là việc truy xuất hay cập nhật thông tin về khách tại các địa điểm… Còn về truyền thông, vừa để xúc tiến quảng bá, vừa thông tin về thời điểm mở cửa cũng như những quảng bá những chính sách của một quốc gia khi mở cửa. Truyền thông cũng cần được đẩy mạnh để nâng cao ý thức của người dân tại các điểm du lịch, đối với khách trong quá trình đi du lịch, và với người cung cấp dịch vụ du lịch, bảo đảm phòng chống dịch và cung cách an toàn trong phục vụ.

Đối với tính ổn định của các chính sách, trong thời gian qua, cùng với việc phối hợp với UBND tỉnh Kiên Giang, Bộ Văn hóa, thể thao và Du lịch cũng đã phối hợp với một số bộ, ngành, trong đó có Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Thông tin Truyền thông, Bộ Công an để đề nghị các bộ, ngành xây dựng các quy định theo các chức năng, nhiệm vụ của họ.

Thí dụ như đối với Bộ Ngoại giao, chúng tôi đang đề nghị họ xúc tiến sớm việc công nhận hộ chiếu vaccine, gồm cả giấy chứng nhận đã tiêm chủng hay chứng nhận đã được chữa khỏi Covid-19, đặc biệt là xác nhận được các giấy tờ của nước sở tại. Cần xác định ngôn ngữ cho phù hợp bởi vì mỗi quốc gia sử dụng một ngôn ngữ. Đối với Bộ Y tế,  ngày 10/10 đã ban hành hướng dẫn tạm thời, trong đó hướng dẫn rất cụ thể về việc thực hiện Nghị quyết 128 của Chính phủ, giới thiệu các quy định y tế 4 cấp độ một cách rất dễ hiểu. Đây là một trong những cơ sở để Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai hướng dẫn tạm thời về việc thích ứng linh hoạt bảo đảm phòng chống Covid-19 trong các hoạt động du lịch. 

Đối với Bộ Giao thông vận tải, đây cũng là một trong những đơn vị đầu tiên xây dựng hướng dẫn tạm thời theo Nghị quyết 128 của Chính phủ. Chúng tôi cho rằng cần phải xây dựng sớm để thống nhất các cơ chế, chính sách, tạo cơ sở cho các địa phương, đặc biệt là các doanh nghiệp làm việc với các đối tác khai thác lại thị trường. Việc này nếu làm được càng sớm càng tốt để các cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài cũng như các doanh nghiệp tận dụng thời cơ để thu hút khách trong thời gian tới, cũng như thu hút khách trở lại Việt Nam khi có đủ các điều kiện cần thiết. 
 

PGS, TS Vũ Xuân Phú

Thứ nhất, thông điệp và chủ trương của chúng tôi là các bệnh viện tuyến trung ương cần tham mưu cho Bộ Y tế và trực tiếp tham mưu cho Chính phủ các phương án phòng, chống dịch cũng như điều trị bệnh nhân mắc Covid-19. Điều này đã được chúng tôi thể hiện ở nhiều diễn đàn, các buổi báo cáo với Chính phủ và Bộ Y tế.

Thứ hai,  tôi hoàn toàn nhất trí với các ý kiến của các chuyên gia, nhà quản lý du lịch và đại diện doanh nghiệp vừa nêu ra.

Thứ 3, tôi xin chia sẻ những khó khăn của các doanh nghiệp du lịch. Thực tế, các ngành kinh tế đều bị ảnh hưởng. Ngành y tế chúng tôi đi xuyên dịch, chỗ nào có dịch thì chúng tôi đi vào. Bản thân bệnh viện chúng tôi cũng làm rất nhiều nhiệm vụ, khám chữa bệnh thường xuyên tại bệnh viện, chỉ đạo tuyển, cử gần 150 bác sĩ, điều dưỡng chi viện cho các tỉnh, thành phía nam, thực hiện các nhiệm vụ chính trị như tiêm chủng. 

Bối cảnh chúng ta đề cập hôm nay tương đối kịp thời để giải tỏa các bất cập của các bộ, ban, ngành. Tín hiệu tốt là Thái Lan đã mở cửa du lịch với công dân 5 quốc gia, bắt đầu từ 1/11. Ngày hôm qua, 14/10, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam có đề cập rất sâu về định hướng công tác hoạt động du lịch thời gian tới.

Chúng ta đã trải qua 4 đợt dịch. Những lần trước các biến thể virus còn nhẹ nhàng. Bây giờ chúng ta phải nhìn lại để có định hướng mới, dựa trên các cơ sở khoa học và thực tiễn trong và ngoài nước để đưa ra các giải pháp phát triển du lịch cũng như các ngành kinh tế mũi nhọn khác.

Biến thể Delta nặng nề hơn rất nhiều so với các biến chủng đầu tiên chúng ta gặp phải. Nguy cơ nhập viện và sử dụng ICU lên đến hơn 235%. Cũng rất kịp thời là Chính phủ đã ra Nghị quyết số 128 và Bộ Y tế đã đề ra Quyết định hướng dẫn số 4800. Những hướng dẫn chuyên môn của ngành y tế được rất nhiều bộ, ngành quan tâm, vì liên quan đến cơ sở pháp lý, điều kiện an toàn, tồn tại và phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Chúng ta cũng khẳng định rằng, việc loại trừ Covid-19 như các bệnh đậu mùa, bại liệt sẽ không khả thi nữa. Đánh giá, nhìn nhận cắt ngang một vấn đề nào đó, phát biểu một thông điệp, biểu ngữ trong một giai đoạn nào đó thì phù hợp, nhưng mang thông điệp ấy áp dụng mãi mãi nhằm tạo định hướng, môi trường an toàn cũng như tạo điều kiện phát triển cho doanh nghiệp không còn phù hợp, vì vậy chúng ta phải điều chỉnh.

Chủ trương ngăn chặn triệt để, phát hiện sớm, cách ly tập trung, khoanh vùng, dập dịch, điều trị hiệu quả không còn phù hợp trong giai đoạn hiện nay. Tôi thích chữ thích ứng linh hoạt, an toàn, hiệu quả như chỉ đạo của Thủ tướng. Và tôi nghĩ doanh nghiệp cũng thích 3 "từ khóa" này. Thích ứng linh hoạt hiểu nôm na là chung sống một cách an toàn. Làm thế nào để chung sống an toàn?

Tôi xin nêu một cái thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả Covid-19 thể hiện trên phương diện y tế với 3 mục tiêu cơ bản: chung sống an toàn, giảm thiểu tử vong, và dập từng ổ dịch.

Chung sống an toàn là cái đích mà chúng ta phải chấp nhận, an toàn ở đây cơ bản là kiểm soát dịch chứ không phải để dịch kiểm soát, tức là có sự tồn tại của virus nhưng không gây ảnh hưởng đến đời sống kinh tế - xã hội. Để kiểm soát thì cần phải cảnh giác, kiểm soát mầm bệnh, chúng ta phải kích hoạt hệ thống giám sát dịch rộng khắp, cũng như mọi lúc mọi nơi, dựa trên khoa học dịch tễ với công cụ xét nghiệm, có sự tham gia của người dân, chứ không phải cực đoan, không phải bằng các mệnh lệnh hành chính không có cơ sở khoa học, thí dụ như là chiến dịch xét nghiệm, chiến dịch tiêm vaccine, đối tượng ưu tiên.

Thí dụ như chiến lược tiêm vaccine, đối tượng ưu tiên phải có, thậm chí bây giờ triển khai đối tượng từ 12 đến 17 tuổi, chúng ta đã tiêm bao giờ đâu mà có kết quả nghiên cứu về những hậu quả lâu dài sau này. Các nhà khoa học, các nhà quản lý Nhà nước, các nhà truyền thông trong du lịch, truyền thông trong y tế cũng rất quan trọng. Khi chúng ta phát hiện những ca bệnh chỉ điểm phải trực tiếp khoanh vùng, thần tốc bóc tách vùng lây. Thế nào là thần tốc khoanh vùng thế nào là khoanh vùng đại trà thì trong ngành y tế cũng có những quan điểm chưa thống nhất về một số biện pháp chỉ định xét nghiệm của một số địa phương.

Bản thân Bệnh vện Phổi là bệnh viện an toàn. Tức là chưa có ca F0 nào lọt vào bệnh viện, ngay khi có ca F0 đến cổng bệnh viện chúng tôi đã phát hiện ra và chuyển sang Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương nơi được Bộ Y tế chỉ định là bệnh viện tuyến 1 thu dung bệnh nhân Covi-19. Khi có F0 ở bệnh viện thì chúng tôi không thể làm công tác chuyên môn khác nữa. Vậy thì ngay từ đầu dựa vào những kiến thức lâm sàng, dịch tễ học chúng tôi đã triển khai ngay hệ thống sàng lọc 3 lớp có bệnh nhân, người nhà bênh, đối tượng khách đến bệnh viện và đối tượng đến tiêm chủng.

Có thể nói không bệnh nhân, không người nhà, không đối tượng khách đến tiêm chủng nào muốn lấy mẫu xét nghiệm quá nhiều. Chúng tôi vẫn khuyến cáo phòng vệ cá nhân là quan trọng: Khẩu trang đúng quy chuẩn, kính chắn giọt bắn. Kinh nghiệm xảy ra là, khi có một trường hợp F0 lọt vào loạt tiêm chủng nhưng không lây ra một ca nào cả, các F1 đều âm tính sau thời gian theo dõi. Như vậy có nghĩa là phòng vệ cá nhân đúng tiêu chuẩn là rất an toàn. Tôi đang đề cập đến chuyện 3 lớp: Lớp ngoài cổng, lớp khoa khám bệnh và bệnh phòng. Bệnh phòng có một khoa nữa là vùng đệm đây là vùng chưa xác định là có bệnh hay không bệnh, khi xác định được bệnh rồi mới chuyển vào vùng chuyên môn sâu.

Còn về vấn đề giảm tử vong để mọi người không mắc Covid-19 hoặc có mắc thì không chuyển nặng và nếu có chuyển nặng thì không tử vong. Số liệu tử vong của Việt Nam cho thấy, ca tử vong tăng theo nhóm tuổi, từ 0 đến 17 tuổi chiếm 0,4%, từ 18 đến 49 tuổi chiếm 13,8%, trên 50 tuổi chiếm 31,3% và trên 60 tuổi 54,5%. Những số liệu này cung cấp cho người quản lý và các nhà hoạch định chính sách của các bộ, ban, ngành tham khảo về vấn đề xác định đối tượng ưu tiên, đối tượng tiêm chủng, đối tượng khám và điều trị những bệnh liên quan đến phơi nhiễm Covid-19. Ở đây ưu tiên cái gì? Đó là vaccine, ưu tiên như thế nào trong 16 nhóm mà Nghị quyết số 21 đề cập. Trên thực tế có những nhà quản lý chưa thật sự thống nhất, các nhà chuyên môn chúng tôi đề nghị ưu tiên cho những người trên 65 tuổi, có các bệnh lý nền do tình hình hạn chế về vaccine, thậm chí nhà chuyên môn như chúng tôi muốn xã hội hóa nguồn vaccine của các địa phương, các doanh nghiệp, du lịch với chính quyền địa phương để người dân được tiêm vaccine nhanh nhất, sớm nhất.

Tôi muốn nói sâu hơn một chút về tiêu chí dập từng ổ dịch. Vấn đề chúng ta không thể tránh được trong giai đoạn bình thường mới sắp tới đó là, các hoạt động du lịch trở lại bình thường thì không thể khẳng định các ổ dịch không xảy ra, vậy thì dập từng ổ dịch là mục tiêu quan trọng để kiểm soát được dịch bệnh. Dập từng ổ dịch bao gồm phát hiện sớm qua hệ thống giám sát dịch tễ đủ năng lực và không để lan rộng ra cộng đồng mà không biết. Ca nhiễm ở Vĩnh Phúc, Bắc Giang đã khiến đồng nghiệp của chúng ta ở Bạch Mai, Việt Đức phải gánh chịu. Rất may, ổ dịch Bạch Mai chưa xuất hiện biến thể Detal nếu không tình hình sẽ nặng nề hơn nhiều. 

Làm sao để xét nghiệm thần tốc nhiều vòng để bóc tách hết F0? Ở đây điều tra là điều tra cắt ngang nhiều thời điểm chứ không phải xét nghiệm kéo dài mãi mãi. Về mặt chuyên môn, chúng tôi ủng hộ quan điểm bóc tách F0 và dựa vào các yếu tố dịch tễ phát triển virus trong vòng 7 đến 14 ngày để cách ly cho phù hợp. Các nhà quản lý dựa trên những ý kiến tham mưu để đưa ra các chính sách can thiệp mang tính vĩ mô và vi mô, nhằm tạo ra kiến thức, kỹ năng, thái độ để người tham gia du lịch có kiến thức, kỹ năng và thái độ phòng bệnh cho mình và cho cộng đồng.

Các nhà du lịch phải tạo ra các gói du lịch an toàn. Khái niệm an toàn phải xuất phát từ tiêu chí về mặt chuyên môn. Tôi muốn gửi một thông điệp đó là, y tế phải là trụ cột để đưa ra ý kiến khoa học về phòng, chống dịch, đưa các tiêu chí phòng, chống dịch vào cuộc sống hằng ngày của mỗi người dân, để chủ động phòng, chống dịch, chung sống an toàn dịch.

Ông Nguyễn Đức Anh, Chủ tịch Câu lạc bộ Du lịch MICE, Giám đốc Vplus Vietnam:

Tôi thấy, nghề du lịch luôn có cơ hội. Từ thực tế Câu lạc bộ Du lịch MICE có khoảng 15% các công ty hoạt động bình thường, tương đối tốt. Đặc biệt, có doanh nghiệp làm tour cách ly, có đợt cao điểm đón khoảng 200 chuyến bay về tham gia sự kiện, các doanh nghiệp chuyển từ tổ chức offline sang online. Khi độ phủ vaccine của Việt Nam được 36 triệu liều mũi 2, các doanh nghiệp cũng bắt đầu hỏi về du lịch.

Tôi cho rằng, nếu ngành du lịch đặt trọng tâm vào khách lẻ, khách nhóm nhỏ thì họ sẽ tự đặt trực tiếp, lúc đó vai trò của ngành lữ hành du lịch không còn vì hiện tại các nền tảng đều tự động.

Thống kê các khu nghỉ dưỡng 4-5 sao của tỉnh Hòa Bình thì các công ty du lịch, công ty làm đoàn không sống được. Do đó, theo tôi nếu phát triển du lịch nội địa là phát triển khách đoàn.

Trong thời gian vừa qua, ngành du lịch rất lo cho an toàn của du khách. Theo Nghị quyết 128 của Chính phủ và Quyết định 4880 của Bộ Y tế, các địa phương biến chuyển rất nhanh. Hà Nội là thị trường lớn nhất miền bắc, tình hình đang biến chuyển chậm. Nếu mở cửa an toàn, khách không đi được thì làm sao phát triển du lịch.

Đến 9 giờ sáng nay, 21 chốt ra vào thành phố vẫn còn duy trì. Tôi cho rằng, chừng nào vẫn quy định ranh giới, vùng xanh, vùng đỏ chừng đó du lịch không phát triển, chỉ có một bộ phận nhỏ, một vài công ty làm nội địa phát triển được.

Kinh nghiệm trong Câu lạc bộ Du lịch MICE của chúng tôi là ngay từ khi dịch đợt 1, chúng tôi đã tập trung vào công nghệ, phát triển nền tảng thể thao và du lịch trực tuyến. Đến nay, chúng tôi có gần 15.000 người sử dụng, tổ chức thường xuyên cho các tập đoàn, khi hết dịch sẽ quay lại trở lại hoạt động trực tiếp. Trong nền tảng có tích hợp gói đặt dịch vụ trực tuyến và từ khi đăng ký đến khi thực hiện đều tự động.

Tôi nghĩ, cơ hội luôn có với mỗi doanh nghiệp, và để tổng thể cả ngành lấy lại đà phát triển rất cần sự phối hợp của sở, ban, ngành, nhất là phải có sự thống nhất từ Trung ương tới địa phương.

Trước hết với tư cách chủ nhà, chúng tôi cảm ơn Quý vị đã không quản thời tiết mưa lạnh, tắc đường đến với buổi tọa đàm của chúng tôi. Trái ngược với không khí lạnh bên ngoài, chúng tôi cảm nhận được tâm huyết và ý kiến đã làm nóng buổi tọa đàm.

Hơn 3 tiếng đồng hồ, buổi tọa đàm đã tập trung xoay quanh khôi phục du lịch Việt như thế nào sau một đại sang chấn do Covid-19 gây ra. Buổi tọa đàm đã nhận  nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết, thực chất, cập nhật từ các nhà quản lý du lịch, chuyên gia y tế, các chuyên gia và những doanh nghiệp làm việc trong ngành. Thời gian có hạn, còn rất nhiều điều trăn trở của các diễn giả cũng như các bạn đọc đang theo dõi trực tuyến chưa thể làm rõ được trong khuôn khổ tọa đàm hôm nay. Tuy nhiên, tọa đàm đã đặt ra được những vấn đề cốt lõi nhất, trọng tâm nhất thông qua những ý kiến tâm huyết, thiết thực với kỳ vọng sớm giúp ngành du lịch và lữ hành sớm hồi sinh trong bối cảnh bình thường mới.

Tôi cũng như các quý vị đều tin tưởng rằng, với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp từ Trung ương tới địa phương, ý chí quyết tâm của các doanh nghiệp, ngành du lịch và lữ hành sẽ sớm vượt qua khó khăn, giành được những thành tựu như đã đạt được trước đại dịch và tiếp tục tiến xa hơn nữa.

Về phía Báo Nhân Dân, là cơ quan truyền thông chủ lực của Đảng và Nhà nước, chúng tôi luôn ý thức trách nhiệm của mình để hỗ trợ cho ngành du lịch. Với lợi thế đa phương tiện, đa nền tảng, lực lượng phóng viên đông, mạnh tới các địa phương và Bộ, ngành liên quan, Báo Nhân Dân sẽ luôn đồng hành với ngành Du lịch, phát huy vai trò truyền thông mạnh mẽ hơn nữa, để du lịch và lữ hành phát triển một cách an toàn thích hợp với đại dịch Covid-19.

Một lần nữa, xin cảm ơn Quý vị đã góp phần tạo nên thành công của tọa đàm hôm nay.

Kính chúc quý vị nhiều sức khỏe và thành công!