“Tiếng gọi đò” dày 147 trang, gồm 85 bức ảnh chọn lọc từ hàng nghìn bức đã chụp trong hơn 30 năm, từ 1987 đến 2018. Nội dung sách được chính tác giả phiên dịch sang cả tiếng Anh với hy vọng bạn bè quốc tế cũng có thể đón nhận. Sách do Omega Olus phối hợp với Nhà xuất bản Thế giới ấn hành.
Điều đặc biệt trong cuốn sách ảnh là những bến đò. Hàng chục năm đi chụp ảnh nông thôn, NSND Nguyễn Hữu Tuấn đặc biệt rất yêu thích chụp ảnh những bến đò. Bến đò trong ảnh của ông không chỉ là phong cảnh mà đằng sau nó là những chuyện đời, chuyện người. Toàn bộ ảnh được in với hai sắc đen trắng gợi không khí hoài cổ.
Những bức ảnh này là một phần “gia tài” của ông sau hàng chục năm đi làm phim. Một trong những niềm vui của NSND Nguyễn Hữu Tuấn là chụp ảnh, chụp phong cảnh nông thôn. Ông đã đi và chụp rất nhiều nơi trên khắp đất nước, và cho đến nay, những bức ảnh từ các chuyến đi đã xếp đầy trong hàng chồng hộp ở các căn phòng của ông.
Những bức ảnh đậm chất hoài cổ đó dẫn dắt người xem như trở về với quá khứ. “Tiếng gọi đò” gợi ý nghĩa và cảm xúc về những con sông, những bến đò cũ nơi ông từng ghé qua. Bên dưới mỗi bức ảnh, đích thân tác giả chú thích bằng hàng chữ viết tay. Những bến đò của ông hết sức quen thuộc, như bến đò Đông Trù (Hà Nội), bến đò Nương (Hiệp Hòa, Bắc Giang), bến đò Vân (Bắc Ninh)... đôi khi, ở mỗi bức ảnh, mỗi bến đò, ông lại kể một câu chuyện.
Một điểm đặc biệt trong các bức ảnh của NSND Nguyễn Hữu Tuấn là luôn hướng tới người phụ nữ. Hơn 80% những bức ảnh trong những bến đò của ông chụp về người phụ nữ ở nông thôn. Càng chụp ông càng gặp nhiều phụ nữ ở chợ lao động, bến sông, chợ dân sinh, những lúc nắng hay cả những ngày mưa họ đều xuất hiện. Bóng của họ vẫn là bóng đen, vẫn là những người chịu thiệt thòi trong cuộc sống. Những câu chuyện ông kể trong ảnh của mình khiến người xem dừng lại suy ngẫm.
“Tôi luôn thấy họ đẹp, và tôi yêu những con người đó, yêu đất nước đã sinh ra những con người như vậy. Cũng như tôi đã đi qua nhiều vùng quê Việt Nam, chụp ảnh về những con người, những ngôi làng… Tôi thấy, không có nơi nào đẹp hơn đất nước chúng ta bởi chính những con người bình dị đó” - NSND Nguyễn Hữu Tuấn chia sẻ.
Nhà nghiên cứu, họa sĩ Phan Cẩm Thượng cho rằng, khi cuộc sống thay đổi, cảnh vật nhiều nơi không còn nữa, những bức ảnh chính là nhân chứng lịch sử. “Bến đò, tiếng gọi đò, người dân đi lại qua sông là phần hiện hữu của văn minh lúa nước Việt Nam trong quá khứ, còn kéo dài đến bây giờ, dù tính chất của con đò và bến đò bây giờ cũng đã rất khác, ngay cả canh tác nông nghiệp cũng thay đổi hoàn toàn, làng xã cổ truyền cũng tan vỡ theo nhiều nghĩa. Chính những bức ảnh này làm người ta nhớ nhung, đôi khi lưu luyến một quá khứ không lặp lại - một kỷ niệm của bất kỳ ai từng đi đò, chờ đò và sống trong sự yên bình của làng xã sông nước Việt” – nhà nghiên cứu Phan Cẩm Thượng nói.
NSND Nguyễn Hữu Tuấn ký tặng sách bạn đọc. Là một cuốn sách ảnh, nhưng “Tiếng gọi đò” lại trĩu nặng những tâm tư của người chụp - người viết, những nỗi niềm của một người hoài cổ những thay đổi của thời gian, những nhạt nhòa của ký ức. Đó cũng là những “thước phim tĩnh” có lời mà NSND Nguyễn Hữu Tuấn gửi tặng người xem như một món quà nhỏ ghi lại chặng đường hơn 30 năm gắn bó cùng ống kính của mình.
