“Thông” tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên

Mong mỏi tuyến metro này sớm đi vào vận hành sau 11 năm thi công xây dựng cũng chính là kỳ vọng của người dân Thành phố Hồ Chí Minh.

Đoàn tàu chui dưới lòng đất

Sáng 29/8, Ban Quản lý Đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh (MAUR) cùng nhà thầu Hitachi đã chạy thử nghiệm toàn tuyến metro số 1 (Bến Thành-Suối Tiên), bao gồm cả đoạn trên cao và đoạn đi ngầm, từ ga Bến xe Suối Tiên đến ga trung tâm Bến Thành dài gần 20 km.

Dù đã nhiều lần tham gia chạy thử tàu metro, nhưng kỹ sư Hà Ngọc Trường, Phó Chủ tịch Hội Cầu Đường Cảng Thành phố Hồ Chí Minh vẫn bồi hồi như lần đầu được bước chân lên đoàn tàu. Ông cho biết rất hài lòng về mọi thứ, từ công tác chạy thử đến cơ sở vật chất, trang thiết bị trên tàu và tại các nhà ga suốt hành trình. “Thời gian không còn nhiều, nhà thầu và các đơn vị thi công cần đẩy nhanh tiến độ còn lại để sớm đưa tuyến metro số 1 vào vận hành, khai thác trong năm 2024”, kỹ sư Hà Ngọc Trường mong mỏi.

Kỹ sư Hà Ngọc Trường cũng kỳ vọng, Thành phố Hồ Chí Minh có thể tăng tốc hơn nữa để “chạm mốc” đầu tư hoàn chỉnh mạng lưới 200 km đường sắt đô thị vào năm 2035 như kết luận của Bộ Chính trị.

Tham gia buổi chạy thử còn có nhiều nhân viên của Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1, đơn vị đảm trách công tác khai thác và vận hành các đoàn tàu metro. Phạm Thị Thu Thảo, nữ học viên tham gia lớp đào tạo nhân viên lái tàu hồ hởi và vui mừng khi nhìn đoàn tàu bon bon qua các ga, từ ga trung tâm Bến Thành đến ga Bến xe Suối Tiên. Chị cho hay, bản thân rất tự hào khi được tuyển chọn để học lái tàu và cũng là nữ học viên duy nhất trong lớp học. Chị sẽ phải cố gắng rất nhiều trong quá trình học tập để trở thành người lái tàu giỏi và cũng mong tuyến metro số 1 sớm đưa vào khai thác để được ngồi sau “vô-lăng” điều khiển đoàn tàu, thỏa mãn đam mê và ước mơ được lái metro đã ấp ủ từ lâu.

Theo thiết kế, tuyến metro số 1 dài gần 20 km, từ ga Bến Thành (Quận 1) đến depot Long Bình (thành phố Thủ Đức) với ba ga ngầm và 11 ga trên cao; trong đó đoạn đi ngầm dài 2,6 km; đoạn đi trên cao dài 17,1 km. Hiện nay, MAUR đã nhập tổng số 17 đoàn tàu từ Nhật Bản về. Mỗi đoàn tàu có ba toa dài 61,5 m, có thể chở 930 khách, trong đó 147 khách ngồi và 783 khách đứng. Tốc độ tối đa theo thiết kế là 110 km/giờ (đoạn trên cao) và 80 km/giờ (đoạn hầm). Hành trình của mỗi đoàn tàu là 29 phút, mỗi ga tàu dừng 1 phút 30 giây.

Ông Nguyễn Quốc Hiển, Phó Trưởng ban Quản lý Đường sắt đô thị đánh giá: Việc thử nghiệm đoạn trong hầm cũng là đoạn khó khăn nhất vì các nhà thầu vừa thi công, vừa thử nghiệm trong điều kiện đường hầm chật hẹp, không gian nhỏ, điều kiện về ánh sáng, thông gió, thông tin, liên lạc cũng không được thuận lợi như đoạn trên cao. Ở trong hầm, việc tích hợp các hệ thống cũng nhiều hơn, phức tạp hơn vì ngoài hệ thống của đoàn tàu còn có hệ thống chiếu sáng, hệ thống thông gió, hệ thống làm mát. Hệ thống phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn cứu hộ, các thiết bị an ninh, an toàn trong đường hầm cũng đa dạng hơn nhiều.

“Có thể nói đây là lần đầu tiên chúng tôi và người dân được trải nghiệm đoàn tàu chạy trong một đường hầm dài khoảng 2,3 km, nằm dưới lòng của trung tâm thành phố, cũng là một trải nghiệm rất thú vị. Việc thử nghiệm được những người tham gia hành trình đánh giá rất tốt...”, ông Hiển chia sẻ.

Đào tạo nhân lực phục vụ khai thác vận hành

Tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên là tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của Thành phố Hồ Chí Minh được kỳ vọng góp phần giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông, hình thành một hình thức vận tải công cộng hiện đại và văn minh. Việc chạy thử nghiệm toàn tuyến là sự kiện đánh dấu thêm một cột mốc mới trong quá trình triển khai dự án, tròn một năm kể từ ngày MAUR chạy thử đoàn tàu metro đầu tiên trong phạm vi depot Long Bình, cũng là dấu ấn quan trọng sau 11 năm thành phố bắt tay xây dựng tuyến metro số 1 (Bến Thành- Suối Tiên).

Theo MAUR, tiến độ toàn dự án tuyến metro số 1 đã đạt được gần 96%, trong đó: Gói thầu số 1a (Xây dựng đoạn ngầm từ ga Bến Thành đến ga Nhà hát thành phố) đạt 99,88%; Gói thầu 1b (Xây dựng đoạn ngầm từ Nhà hát thành phố đến ga Ba Son) đạt 99,73%; Gói thầu số 2 (Xây dựng đoạn trên cao, chiều dài 17,1 km từ ga Ba Son đến depot Long Bình) đạt 97,73%; Gói thầu số 3 (Mua sắm thiết bị cơ điện, đầu máy toa xe, đường ray và bảo dưỡng) đạt 91,35%.

Trước đó, tháng 12/2022, MAUR đã tổ chức Lễ chạy thử nghiệm đoàn tàu metro số 1 từ ga Suối Tiên đến ga Bình Thái với hành trình gần 9 km. Tiếp đó, tháng 4/2023, MAUR nối dài hành trình chạy thử nghiệm đến ga An Phú với chiều dài lộ trình khoảng 12,3 km.

Ông Lê Minh Triết, Giám đốc Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 cho biết: Việc chạy thử nghiệm toàn tuyến đã đánh dấu sự kiện quan trọng, xem như kết thúc giai đoạn xây dựng, chuyển qua giai đoạn vận hành khai thác trong thời gian tới. Hiện công ty đang phối hợp với Ban Quản lý Đường sắt đô thị tổ chức đào tạo lực lượng nhân viên vận hành, nhân viên bảo dưỡng, để chuẩn bị cho công tác vận hành, được cho là khâu không kém phần quan trọng của tuyến metro Bến Thành-Suối Tiên.

Đối với nhân viên vận hành, cụ thể là đội ngũ lái tàu, họ đã hoàn tất việc đào tạo kiến thức cơ bản. Cũng ngay trong tháng 9 này, công ty có một đợt tập huấn nhân viên lái tàu tại Nhật Bản trước khi về tham gia vào tổ lái tàu tuyến metro số 1. Đối với lực lượng trưởng ga và nhân viên điều độ cũng đang trong quá trình đào tạo và sẽ được đưa đi tập huấn các kỹ năng bên Nhật Bản trước khi về quản lý ở Việt Nam.

Cũng theo ông Triết, hiện nay công ty đang tuyển dụng khoảng 294 nhân viên nhà ga, phụ trách bán vé để chuẩn bị cho công tác vận hành sắp tới, đồng thời chuẩn bị đào tạo nhân viên bảo dưỡng để tiếp nhận, chuyển giao công nghệ đối với lĩnh vực này. Ngoài ra, Công ty Đường sắt đô thị số 1 cũng phối hợp với các sở, ngành của thành phố chuẩn bị cho khâu pháp lý phục vụ cho tuyến metro số 1 đi vào vận hành, khai thác như chính sách vé, quy định quản lý, bảo trì, bảo dưỡng…

Trong bốn tháng cuối năm 2023, MAUR sẽ cùng tư vấn NJPT và các nhà thầu Nhật Bản tiếp tục đẩy nhanh tiến độ nhằm hoàn thành cơ bản công tác thi công để sau đó chuyển sang giai đoạn chạy thử và khai thác thử làm cơ sở cho việc đánh giá an toàn hệ thống.