Chiến dịch ngăn chặn nhập lậu, tàng trữ và buôn bán thuốc lá điện tử trái phép được Thái Lan đẩy mạnh gần đây với các con số ấn tượng. Ngày 24/5/2024, Thái Lan bắt được hai vụ nhập lậu gồm 649.430 sản phẩm và phụ kiện, trị giá 96.897.500 baht và một vụ khác với 48.600 sản phẩm, trị giá 5.832.000 baht. Tại thành phố du lịch Chiang Mai, các cơ quan hữu quan đã tịch thu 12.240 sản phẩm thuốc lá điện tử với giá trị 3,672 triệu baht tại một nhà kho.
Số liệu từ bộ phận hải quan Thái Lan cho thấy, từ 1/10/2023 đến 29/5/2024, Thái Lan đã bắt được 228 đối tượng buôn lậu, tịch thu 1.026.971 sản phẩm, tinh dầu và phụ kiện thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, với giá trị lên tới 147,102 triệu baht.
Ngành công nghiệp ô-tô Thái Lan tổn thất do nợ xấu
Gần đây nhất, trong một sự kiện liên quan việc phòng, chống thuốc lá điện tử, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nội vụ Thái Lan Anutin Charnvirakul tuyên bố: “Chúng ta đã bỏ qua vấn đề này quá lâu. Chính quyền (Thái Lan) phải bắt đầu giải quyết vấn đề ngay bây giờ”. Ông Anutin cho biết, thuốc lá điện tử đang lan rộng nhanh chóng trong giới trẻ, với số lượng trẻ vị thành niên nghiện thuốc lá điện tử đang gia tăng ở mức đáng báo động.
Theo Quỹ hành động về thuốc lá và sức khỏe (ASHF) Thái Lan, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử của thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 13 đến 15 đã tăng hơn 5 lần, từ 3,3% năm 2015 lên 17,6% vào năm 2023.
Theo ông Anutin, giống như thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử chứa các hóa chất độc hại có thể gây ra các bệnh như: ung thư, hẹp động mạch vành... Sau nhiều khiếu nại của các phụ huynh, ông Anutin cho biết ông đã ra lệnh cho các cơ quan liên quan có hành động pháp lý chống lại các nhà cung cấp thuốc lá điện tử.
Các trường hợp sử dụng thuốc lá điện tử và phải nhập viện với các triệu chứng ảo giác, hoang tưởng, thần kinh bị kích thích đã làm giới chức Thái Lan thêm lo ngại loại hàng hóa này có thể gây băng hoại thần kinh giới trẻ Thái Lan.
Người phát ngôn Văn phòng Thủ tướng Thái Lan Chai Wacharonke mới đây cho rằng, thanh niên Thái Lan hiện nay là nhóm đối tượng khách hàng chính của ngành kinh doanh thuốc lá điện tử tại Thái Lan. Các quan chức Thái Lan khác còn chỉ ra tình trạng những người buôn bán thuốc lá điện tử pha ma túy vào hộp tinh dầu, điều sẽ gây nghiện nhanh chóng cho khách hàng.
Số lượng lớn các sản phẩm thuốc lá điện tử bị tịch thu cho thấy, Thái Lan đã rất cố gắng ngăn chặn loại hàng hóa độc hại này, tuy nhiên qua đó có thể thấy quy mô của các hoạt động buôn lậu thuốc lá điện tử, dù pháp luật của Thái Lan quy định mức phạt không hề nhẹ đối với tội danh này.
Theo luật về phòng chống gian lận thương mại năm 2017, điều 244, các hành vi trốn thuế và buôn bán trái phép (thuốc lá điện tử và các sản phẩm tương tự) sẽ bị phạt 500.000 baht hoặc 10 năm tù hoặc vừa bị phạt tiền và phạt tù. Trong năm nay, Bộ Thương mại Thái Lan đã có văn bản hướng dẫn việc coi các sản phẩm như: bình hút shisha, các loại dụng cụ để đốt hợp chất, thuốc lá điện tử… là loại hàng hóa cấm nhập khẩu vào Thái Lan.
Quỹ hành động về thuốc lá và sức khỏe (ASHF) Thái Lan cho biết, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử của thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 13 đến 15 đã tăng hơn 5 lần, từ 3,3% năm 2015 lên 17,6% vào năm 2023. Số liệu do ASHF thu thập từ 6.700 học sinh tại các trường trung học trên toàn quốc trong khoảng thời gian kể trên. Cuộc khảo sát cũng cho thấy tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở các bé gái tăng đáng kể.
 |
Thuốc lá điện tử và các phụ kiện được thiết kế bắt mắt, nhắm tới đối tượng khách hàng là thanh thiếu niên. (Ảnh: XUÂN SƠN) |
Nhận thấy những mối nguy hiểm của thuốc lá điện tử và các sản phẩm tương tự, đi đôi với biện pháp mạnh nhằm ngăn chặn việc nhập khẩu và buôn bán trái phép, các hình thức khác mang tính cảnh báo, nhắc nhở hoặc nhẹ hơn là tuyên truyền đến người dân cũng được Thái Lan đẩy mạnh trong thời gian vừa qua.
Thống đốc Bangkok Chadchart Sittipunt ban hành các lệnh cấm nghiêm ngặt để đảm bảo các trường học tại thủ đô của Thái Lan không có thuốc lá điện tử, tập trung vào công tác phòng ngừa, kiểm tra và giáo dục. Theo đó, các trường học thuộc Cơ quan quản lý đô thị Bangkok (BMA) phải là khu vực “Không thuốc lá điện tử”, với các thông điệp hoặc biểu tượng được hiển thị rõ ràng tại lối vào, lối ra và trong khu vực trường học.
Các trường học phải thường xuyên kiểm tra để ngăn chặn việc mang thuốc lá điện tử, chất lỏng hoặc thiết bị liên quan vào trường. Văn phòng quận và các quan chức liên quan phải kiểm tra và ngăn chặn việc bán thuốc lá điện tử chung quanh trường học, trong cộng đồng và các khu vực khác trong phạm vi trách nhiệm của mình.
Bệnh viện Ramathibodi ở Bangkok đã ra tuyên bố phản đối mọi hình thức hút thuốc, đồng thời kêu gọi chính phủ thực thi tốt hơn các quy định cấm nhập khẩu và phân phối thuốc lá điện tử.
Theo nghiên cứu do bệnh viện Ramathibodi mới công bố, thanh thiếu niên thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến hô hấp cao hơn nhiều so với những người không hút thuốc. Thanh thiếu niên thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ mắc bệnh hen suyễn cao hơn 1,8 lần so với bình thường. Tỷ lệ này đối với các bệnh viêm phế quản và các trường hợp khó thở nói chung lần lượt là 2,1 lần và 1,8 lần.
Quỹ Xúc tiến Y tế Thái Lan (ThaiHealth) và Hiệp hội Nha khoa Thái Lan mới đây cũng đã tổ chức một chiến dịch nhằm cảnh báo những người trẻ tuổi về tác hại của thuốc lá điện tử. Tiến sĩ Pongthep Wongwatcharapaiboon, Giám đốc của ThaiHealth cho biết thuốc lá điện tử có thể trông hấp dẫn bởi có mùi dễ chịu và dễ mang theo.
Trong khi một số người cho rằng thuốc lá điện tử giúp họ giảm căng thẳng, Tiến sĩ Pongthep cho biết đây chỉ là “trò lừa” mà nicotine đánh vào tâm trí người hút thuốc. Phản bác lại quan điểm cho rằng thuốc lá điện tử có thể giúp mọi người bỏ thuốc lá thông thường, Tiến sĩ Pongthep cho biết, thuốc lá điện tử chứa nhiều nicotine hơn so với thuốc lá truyền thống và với khả năng tiếp cận dễ dàng hơn ở mọi nơi và mọi lúc, thuốc lá điện tử thậm chí còn nguy hiểm hơn.
Tiến sĩ Adirek Sriwatthanawgsathit, Chủ tịch Hiệp hội Nha khoa Thái Lan cũng cho biết thêm rằng thuốc lá điện tử cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về răng nướu, có thể dẫn đến hỏng răng, mất răng.
Người dân hài lòng cách điều hành của chính phủ Thái Lan
Trong một cam kết về việc ngăn chặn triệt để thuốc lá điện tử tại Thái Lan, mới đây Thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin đã kêu gọi các ban ngành nước này chung tay hành động để ngăn chặn tình trạng buôn lậu thuốc lá điện tử. Tính riêng từ ngày 1 đến 29/5/2024, có tới 726.499 sản phẩm thuốc lá điện tử và phụ kiện, trị giá 107,13 triệu baht khi nhập lậu vào Thái Lan đã bị thu giữ.
Có thể thấy, kiên quyết với các biện pháp ngăn chặn nhập lậu thuốc lá điện tử, tăng cường tuyên truyền về tác hại và kêu gọi người dân không sử dụng thuốc lá điện tử, chiến dịch ngăn chặn thuốc lá điện tử của chính phủ Thái Lan sẽ đạt nhiều bước tiến thành công.
