Hội nghị diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, thành viên Đoàn giám sát, các đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh
Theo báo cáo do Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Lê Hòa Bình trình bày, về lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Thành phố Hồ Chí Minh xác định công tác quy hoạch có ý nghĩa rất lớn trong việc định hình và xây dựng các kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế-xã hội nói chung và trong từng lĩnh vực nói riêng. Đối với công tác lập quy hoạch, bao gồm cả điều chỉnh quy hoạch, lập quy chế và thiết kế đô thị, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã có nhiều biện pháp để cải thiện chất lượng công việc theo các nhóm mục tiêu: tăng chất lượng công tác tư vấn, tăng tính khả thi cho đồ án quy hoạch, nắm sát tình hình thực tiễn và nhu cầu của địa phương, của khu vực để xem xét quy hoạch; nâng cao chất lượng điều chỉnh các quy hoạch cần thiết phải điều chỉnh, củng cố.
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch đô thị; quy hoạch xây dựng, tiến độ công tác lập và điều chỉnh quy hoạch chưa theo kịp với yêu cầu phát triển; chất lượng và tính khả thi của một số đồ án quy hoạch chưa cao; hệ thống hạ tầng chưa đồng bộ, chưa theo kịp để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của thành phố; công tác quản lý quy hoạch còn xảy ra sai phạm; thực trạng công tác quản lý xây dựng nông thôn mới theo quy hoạch.
Các ý kiến phát biểu của thành viên Đoàn giám sát và các đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh cơ bản thống nhất với nội dung báo cáo; tuy nhiên cũng yêu cầu làm rõ một số vấn đề như chủ động quy hoạch, thiết chế văn hóa, bồi thường, giải phóng mặt bằng, kiến nghị có quy định đặc thù cho quy hoạch Thành phố Hồ Chí Minh, tích hợp quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng, quy hoạch nông thôn và quy hoạch sử dụng đất để đồng bộ thống nhất, làm cơ sở lập kế hoạch sử dụng đất hằng năm…
Quy hoạch thành phố là vấn đề khó
Phát biểu ý kiến chỉ đạo, Chủ tịch nước đánh giá cao Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện giám sát để nhìn lại hệ thống bức tranh về những văn bản pháp luật liên quan đến quy hoạch, công tác triển khai thực hiện, những nỗ lực kết quả đạt được, khó khăn, bất cập, nguyên nhân, những vấn đề đặt ra và tinh thần cầu thị của UBND Thành phố Hồ Chí Minh để phục vụ nhân dân, thành phố phát triển tốt hơn.
Chủ tịch nước nhấn mạnh công tác quy hoạch rất quan trọng nhằm cụ thể hóa chiến lược phát triển, những ưu tiên phát triển, trên cơ sở tối đa hóa các nguồn lực, tiềm năng, lợi thế cho mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, lâu dài; và càng có vai trò quan trọng đối với đại đô thị như Thành phố Hồ Chí Minh, không chỉ là định hướng lớn cho sự phát triển của các ngành, lĩnh vực của thành phố, thể hiện sự gắn kết, đồng bộ giữa các yếu tố phát triển mà còn là công cụ quan trọng của quản lý nhà nước, bảo đảm sự thống nhất, hài hòa, tạo ra nguồn lực mới, những động lực tăng trưởng mới. Công tác quy hoạch cũng phải tính đến yếu tố liên kết với các địa phương, với tư cách thành phố là trung tâm của vùng, của cả nước, có vai trò dẫn dắt sự phát triển của cả vùng và của quốc gia, đồng thời phải đi trước một bước, thể hiện được tầm nhìn chiến lược, làm cơ sở cho triển khai kế hoạch, huy động nguồn lực, xác định các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể trong phát triển.
Khẳng định quy hoạch thành phố là vấn đề khó, liên quan đến nhiều văn bản pháp luật, nhiều ngành, lĩnh vực, nhiều thế hệ lãnh đạo và nhiều chủ thể trong xã hội; những khó khăn, vướng mắc, bất cập trong công tác quy hoạch của thành phố cần nhìn nhận thấu đáo để có biện pháp tháo gỡ, Chủ tịch nước thẳng thắn chỉ rõ quy hoạch và tổ chức quy hoạch hiện nay vẫn là điểm yếu, điểm nghẽn không chỉ của Thành phố mà của cả quốc gia và các địa phương.
Đề cập Thành phố Hồ Chí Minh bên cạnh phát triển nhiều mặt cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn thách thức và một trong những nguyên nhân cản trở phát triển do bất cập trong quy hoạch và quản lý quy hoạch, Chủ tịch nước nhấn mạnh để Thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh, đô thị phát triển với một nền kinh tế sáng tạo, nơi hội tụ văn hóa và nhân tài, đề cao các giá trị nhân văn, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa phương nam của người Việt, tiên phong trở thành trung tâm khởi nghiệp, tài chính, dịch vụ, giáo dục, y tế của cả nước; chuyển dịch các cơ sở sản xuất đến với nguồn lao động dồi dào đang sẵn có ở các địa phương; phát triển công nghiệp, làm dịch vụ, nâng cao chất lượng sống của người dân phải bắt đầu từ chiến lược và quy hoạch. Do đó, Thành phố Hồ Chí Minh cần bám sát vào những mục tiêu, định hướng, lợi thế để hoàn thiện, điều chỉnh quy hoạch nhằm phục vụ tốt nhất yêu cầu của phát triển trong trung và dài hạn, cần sử dụng quy hoạch là công cụ phát triển thành phố một cách trật tự, lộ trình, bước đi chắc chắn và cụ thể.
Thành phố cần có chiến lược và định hướng quy hoạch rõ ràng, mạch lạc, nhất quán
Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước đề nghị trong mỗi lĩnh vực, mỗi ngành, mỗi mục tiêu, Thành phố cần có chiến lược và định hướng quy hoạch rõ ràng, mạch lạc, nhất quán, mang tầm cao trong phát triển của thành phố, bảo đảm phát triển bền vững. Từ đại dịch Covid vừa qua, Thành phố Hồ Chí Minh cũng cần rút ra một số vấn đề từ công tác quy hoạch đô thị, quy hoạch khu dân cư, khu công nghiệp, khu nhà ở, các thiết chế văn hóa đi kèm,... từ đó điều chỉnh kịp thời để đối phó với những vấn đề tương tự trong tương lai. Bên cạnh đó, xác định rõ những động lực tăng trưởng của đô thị, quan tâm vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thay đổi mô hình tăng trưởng trong những năm tới từ đó xác định những ưu tiên chiến lược, động lực tăng trưởng mới phù hợp, rút kinh nghiệm trong công tác quy hoạch thời gian qua; chỉ đạo các sở, ngành, phối hợp chặt chẽ với các quận, huyện rà soát, điều chỉnh, hoàn thiện quy hoạch, đáp ứng những mục tiêu phát triển trong giai đoạn mới, đặc biệt là hạ tầng thiết yếu, hạ tầng chiến lược, kể cả quy hoạch chiều cao, quy hoạch không gian ngầm; kiên quyết thu hồi những quy hoạch treo, những dự án treo đã quá thời hạn quy định mà không triển khai. Việc rà soát kỹ từng quy hoạch, từng dự án, giải quyết thấu đáo những rào cản, điểm nghẽn để có những quyết sách mạnh mẽ, đúng đắn, mở ra nguồn lực và tương lai tươi sáng cho sự phát triển của hai huyện Hóc Môn, Củ Chi cũng cần được chú trọng.
Chủ tịch nước yêu cầu Đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh có những đề xuất, kiến nghị hoặc yêu cầu cụ thể với những cấp có thẩm quyền liên quan đến vấn đề quy hoạch; đặc biệt đề xuất với Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến quy hoạch để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, chỉnh sửa những vướng mắc, mâu thuẫn; đề xuất với Chính phủ và các bộ, ngành liên quan chuẩn bị, hoàn thiện các văn bản dưới luật kịp thời, đồng bộ, nhất quán, dễ hiểu, dễ áp dụng; đề xuất với Thành phố những vấn đề cụ thể phát hiện trong quá trình giám sát thuộc thẩm quyền giải quyết của Thành phố. “Trong xây dựng và quản lý quy hoạch trách nhiệm của Thành phố là rất lớn và cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, cụ thể, sát thực hơn”, Chủ tịch nước chỉ rõ.
