Phiên thứ 25 đã thảo luận, cho ý kiến đối với bốn nội dung: Báo cáo kiểm điểm kết quả hoạt động của Ban Chỉ đạo năm 2023, chương trình công tác năm 2024; Báo cáo kết quả chỉ đạo xử lý các vụ việc, vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo trong năm 2023; Báo cáo kết quả kiểm tra theo Kế hoạch số 35-KH/BCĐTW, ngày 7/8/2023 của Ban Chỉ đạo; Đề án cơ chế xử lý vật chứng, tài sản liên quan đến vụ án trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử.
Hành động quyết liệt, nghiêm khắc và nhân văn
Về kết quả công tác năm 2023, hội nghị đánh giá, dưới sự chỉ đạo sâu sát của Ban Chỉ đạo, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTNTC) tiếp tục được đẩy mạnh và đạt kết quả toàn diện.
Nổi bật là, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về xây dựng Đảng, quản lý kinh tế-xã hội, về PCTNTC có bước tiến mới quan trọng. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành gần 50 văn bản, nhất là các quy định về kiểm soát quyền lực, PCTNTC trong công tác cán bộ; kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng và thanh tra, kiểm toán; điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Nhiều quy định nhanh chóng phát huy hiệu quả trong thực tế.
Quốc hội ban hành, thông qua 18 luật, 29 nghị quyết; Chính phủ ban hành 126 nghị định, quyết định; các bộ, ngành, địa phương ban hành 18.240 văn bản về các lĩnh vực quản lý kinh tế-xã hội và PCTNTC; hoàn thiện thể chế về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, vì lợi ích chung; chỉ đạo rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong 22 lĩnh vực còn nhiều vướng mắc, sơ hở, bất cập; tăng cường kiểm tra việc ban hành văn bản dưới luật, nhằm phát hiện, xử lý kịp thời những sơ hở, bất cập, dễ bị lợi dụng để tham nhũng, tiêu cực.
Công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán được tiến hành mạnh mẽ, đồng bộ; khuyến khích từ chức, kịp thời miễn nhiệm, thay thế cán bộ bị xử lý kỷ luật, năng lực hạn chế, uy tín thấp. Nhiều sai phạm, vụ việc phức tạp, tồn đọng từ nhiều năm trước được kiểm tra, xử lý dứt điểm. Cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp thi hành kỷ luật 606 tổ chức đảng, 24.162 đảng viên (tăng 12% về số đảng viên bị kỷ luật so với năm 2022); trong đó thi hành kỷ luật 459 đảng viên do tham nhũng, 8.863 đảng viên do suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, vi phạm những điều đảng viên không được làm. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 19 cán bộ diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý, trong đó lần đầu tiên có 6 cán bộ bị xử lý kỷ luật do vi phạm trong kê khai tài sản, thu nhập. Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến nay, đã thi hành kỷ luật 105 cán bộ diện Trung ương quản lý (2/3 đảng viên bị xử lý kỷ luật là do sai phạm từ những nhiệm kỳ trước), trong đó có 22 Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng.
Người đứng đầu, tập thể lãnh đạo để xảy ra tham nhũng, tiêu cực được xử lý nghiêm minh. Trong năm, đã cho thôi giữ chức vụ, nghỉ công tác, bố trí công tác khác đối với chín cán bộ diện Trung ương quản lý; các địa phương cho từ chức, miễn nhiệm, bố trí công tác khác hơn 360 trường hợp sau khi bị kỷ luật, trong đó có 92 cán bộ thuộc diện tỉnh ủy, thành ủy quản lý.
Qua thanh tra, kiểm toán đã kiến nghị thu hồi, xử lý tài chính gần 219.000 tỷ đồng (tăng gần gấp 3 lần so với năm 2022); kiến nghị xử lý hành chính 7.524 tập thể, 7.944 cá nhân. Thông qua phối hợp trong công tác, các cơ quan chức năng đã phát hiện, chuyển 660 vụ việc có dấu hiệu tội phạm đến cơ quan điều tra để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật (tăng 18% so với năm 2022).
Công tác điều tra, truy tố, xét xử được chỉ đạo tiến hành quyết liệt rất nghiêm khắc nhưng cũng rất nhân văn. Các cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố 4.523 vụ, 9.373 bị can (tăng 46% về số vụ án so với năm 2022) về các tội tham nhũng, kinh tế, chức vụ; trong đó, án tham nhũng khởi tố mới 899 vụ/2.446 bị can (tăng gần 2 lần về số vụ; tăng hơn 2 lần về số bị can so với năm 2022). Riêng các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, đã khởi tố mới 13 vụ án/54 bị can, khởi tố bổ sung 252 bị can trong 26 vụ án; kết luận điều tra 18 vụ án/333 bị can, kết luận điều tra bổ sung 6 vụ án/60 bị can; ban hành cáo trạng truy tố 20 vụ án/374 bị can, xét xử sơ thẩm 20 vụ án/271 bị cáo, xét xử phúc thẩm 15 vụ/113 bị cáo.
Đặc biệt là, đã khởi tố mới, mở rộng điều tra nhiều vụ án tham nhũng, tiêu cực đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, cả trong khu vực và khu vực ngoài nhà nước, cả trong lĩnh vực chuyên môn sâu, hoạt động khép kín, cả vụ việc tồn đọng, kéo dài, điển hình như: vụ án xảy ra tại tập đoàn Vạn Thịnh Phát, ngân hàng SCB; các vụ án trong lĩnh vực đăng kiểm; các vụ án xảy ra tại Công ty AIC, Công ty Việt Á, Tập đoàn FLC và các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan; các vụ án xảy ra tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh, Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các cơ quan, đơn vị liên quan,...; Các cơ quan chức năng kịp thời đưa ra xét xử một số vụ án trọng điểm theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo, như: các vụ án xảy ra tại Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao, Công ty Việt Á và một số bộ, ngành, địa phương liên quan; các vụ án xảy ra tại Học viện Quân y, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, Sở Y tế Quảng Ninh, công ty AIC và các đơn vị liên quan,...
Công tác thu hồi tài sản tham nhũng; giám định, định giá tài sản; phát hiện, chuyển giao, tiếp nhận, xử lý nguồn tin về tội phạm tham nhũng, tiêu cực được tập trung chỉ đạo, có nhiều chuyển biến tích cực. Các cơ quan tiến hành tố tụng đã tạm giữ, kê biên, phong tỏa, thu hồi được nhiều tài sản trị giá hơn 234 nghìn tỷ đồng; có vụ thu hồi đạt 100% (như vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Tân Hoàng Minh).
Hoạt động của Ban Chỉ đạo PCTNTC cấp tỉnh ngày càng đi vào nền nếp, hiệu quả, tạo chuyển biến mới, rõ rệt ở địa phương, cơ sở, khắc phục tình trạng "trên nóng, dưới lạnh". Các Ban Chỉ đạo cấp tỉnh đã quyết định đưa hơn 260 vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực vào diện theo dõi, chỉ đạo; chỉ đạo các cơ quan tiến hành tố tụng địa phương khởi tố mới 839 vụ án/2.276 bị can về tham nhũng (tăng gần 2 lần so với năm 2022). Nhiều địa phương đã phát hiện, xử lý nghiêm nhiều vụ việc, vụ án tham nhũng xảy ra từ nhiều năm trước; khởi tố cả cán bộ diện Trung ương và tỉnh ủy, thành ủy quản lý, trong đó có nguyên Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các sở, ngành, cán bộ chủ chốt cấp huyện, điển hình như: Thanh Hóa, Lào Cai, Hà Nam, Hà Giang, Quảng Ninh, Hòa Bình, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Cao Bằng, Lai Châu, Yên Bái,…
Các cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 270 trường hợp cán bộ, đảng viên trong các cơ quan có chức năng PCTNTC có sai phạm do tham nhũng, tiêu cực, trong đó xử lý hình sự gần 140 trường hợp.
Công tác thông tin, tuyên truyền có nhiều đổi mới; vai trò của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, báo chí, nhân dân trong công tác PCTNTC được phát huy tốt hơn.
Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tăng cường giám sát nhiều nội dung, chuyên đề liên quan đến công tác PCTNTC, đồng thời chú trọng giám sát các hoạt động dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; quan tâm chỉ đạo xử lý, kịp thời các đơn, thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo về tham nhũng, tiêu cực.
Đẩy mạnh cả phòng và chống tham nhũng, tiêu cực
 |
Quang cảnh buổi làm việc của lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương và Ban Tuyên giáo Trung ương với các cơ quan báo chí. (Ảnh: ĐĂNG KHOA) |
Về nhiệm vụ trọng tâm năm 2024, Ban Chỉ đạo yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan chức năng tập trung chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, xây dựng văn hóa liêm chính, không tham nhũng, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân. Các cấp ủy, cơ quan tập trung chấn chỉnh, đấu tranh với “bệnh sợ trách nhiệm”, tư tưởng làm việc cầm chừng, né tránh, đùn đẩy, sợ sai không dám làm trong cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp. Khẩn trương ban hành và tổ chức thực hiện có hiệu quả Quy định về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.
Các cơ quan chức năng tiếp tục tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật về quản lý kinh tế-xã hội và PCTNTC, nhất là về kiểm soát quyền lực, PCTNTC trong các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực; về bảo vệ người tố cáo, cung cấp thông tin về tham nhũng, tiêu cực; về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; về xử lý tài sản liên quan đến vụ án trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử; về thanh toán không dùng tiền mặt;…
Chỉ đạo thực hiện hiệu quả các Quy định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, PCTNTC trong công tác cán bộ; trong kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án và trong công tác xây dựng pháp luật, quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công. Thực hiện đồng bộ, hiệu quả hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, những vấn đề nổi cộm, bức xúc, dư luận xã hội quan tâm. Khẩn trương hoàn thành kiểm tra, thanh tra các chuyên đề, vụ việc theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo, nhất là khẩn trương kết luận, xử lý dứt điểm các sai phạm liên quan đến Công ty Việt Á, Công ty AIC, tập đoàn Vạn Thịnh Phát, ngân hàng SCB.
Chỉ đạo kết thúc điều tra, xử lý 34 vụ án, 10 vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo; nhất là tập trung điều tra, truy tố, đưa ra xét xử sơ thẩm các vụ án xảy ra tại Cục Đăng kiểm và các trung tâm đăng kiểm địa phương; các vụ án xảy ra tại tập đoàn Vạn Thịnh Phát, ngân hàng SCB; tập đoàn FLC, Tân Hoàng Minh;... Chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng. Phát huy hơn nữa vai trò của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội, báo chí và nhân dân trong đấu tranh PCTNTC. Tăng cường giám sát, kiểm soát quyền lực; giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống và nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là của người đứng đầu và cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp. Tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo PCTNTC cấp tỉnh; khắc phục có hiệu quả tệ “tham nhũng vặt”; xử lý nghiêm minh, kịp thời các sai phạm, tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan có chức năng PCTNTC.
Cũng tại Phiên họp, Ban Chỉ đạo quyết định đưa 2 vụ án vào diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, gồm: Vụ án “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Buôn lậu” xảy ra tại Công ty CP Tập đoàn Thái Dương, Công ty CP Đất hiếm Việt Nam và các đơn vị liên quan; Vụ án “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Bộ Công thương và các địa phương. Ban chỉ đạo thống nhất kết thúc chỉ đạo xử lý đối với 8 vụ án, 11 vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo do đã kết thúc việc giải quyết theo quy định của pháp luật.
Chiều cùng ngày, các đồng chí: Nguyễn Văn Yên và Đặng Văn Dũng, Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương; Trần Thanh Lâm, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì buổi làm việc với các cơ quan báo chí, thông báo kết quả phiên họp và trả lời các câu hỏi của phóng viên.
