Ngày 19/8/2022, nhân dân Việt Nam và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới tiếc thương và đau xót khi nhận được tin bà Raymonde Dien (Ray-mông Ðiêng), đảng viên Ðảng Cộng sản Pháp, một biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và tinh thần quốc tế vô sản cao cả, người bạn đã hết lòng ủng hộ khát vọng hòa bình, độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam, qua đời. Ra đi ở tuổi 93, bà Raymonde Dien để lại trong lòng người dân Việt Nam hình ảnh một người bạn thủy chung, với tình yêu tha thiết dành cho dải đất hình chữ S.
Sinh năm 1929 tại Mansigné, tỉnh Sarthe, phía tây nước Pháp, Raymonde Dien lớn lên khi cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai diễn ra ác liệt, gieo rắc đau thương, mất mát cho biết bao gia đình, trong đó có gia đình bà. Từ nhỏ, Raymonde Dien đã nuôi dưỡng ước mơ được góp chút công sức nhỏ bé của mình để chấm dứt chiến tranh trên thế giới. Năm 18 tuổi, ước mơ từ thuở nhỏ của Raymonde Dien đã trở thành hiện thực khi bà được kết nạp vào Ðảng Cộng sản Pháp.
Những năm 1950, khi phong trào chống chiến tranh do thực dân Pháp tiến hành ở Việt Nam và Ðông Dương diễn ra sôi nổi tại Pháp, nhiều người dân Pháp đã xuống đường tuần hành đòi hòa bình cho Việt Nam, công nhân tại nhiều cảng lớn của Pháp đã bãi công, phản đối việc chở vũ khí sang Việt Nam. Raymonde Dien cùng nhiều đảng viên Ðảng Cộng sản Pháp cũng hòa vào dòng người cùng lên tiếng bảo vệ chính nghĩa.
Ngày 23/2/1950 đã trở thành một ngày đặc biệt trong cuộc đời Raymonde Dien. Khi được tin một đoàn tàu chở vũ khí sang chiến trường Ðông Dương sắp đi qua nhà ga Tours, bà cùng đông đảo đảng viên Ðảng Cộng sản Pháp và những người yêu chuộng hòa bình đã tập trung tại nhà ga Tours với băng-rôn, biểu ngữ phản đối chiến tranh của thực dân Pháp ở Ðông Dương. Người đảng viên chưa đầy 21 tuổi khi ấy đã quả cảm lao xuống đường ray, lấy thân mình chặn đoàn tàu chở vũ khí. Khi tàu dừng lại, mũi tàu chỉ cách bà vài gang tay. Và cũng nhờ hành động anh hùng của bà, đoàn tàu chở vũ khí sang Ðông Dương đã không thể đến điểm giao hàng đúng hẹn.
Hành động anh hùng của Raymonde Dien đã khiến chính quyền thực dân tức giận, bắt giữ, hăm dọa và tra khảo bà. Bà bị kết tội "vi phạm nghiêm trọng an ninh quốc gia", bị phạt tù một năm. Tuy nhiên, nhờ sự ủng hộ và đấu tranh bền bỉ của những người dân yêu chuộng hòa bình tại Pháp và trên thế giới, sau 10 tháng kể từ ngày bị bắt giữ, bà Raymonde Dien đã được trả lại tự do và tiếp tục đồng hành cùng những người bạn Pháp đấu tranh vì hòa bình cho Việt Nam, đất nước mà vào thời điểm đó bà chưa một lần đặt chân đến nhưng đã yêu tha thiết. Sau này khi được hỏi về hành động quả cảm của mình, bà nhẹ nhàng chia sẻ rằng bà làm theo tiếng nói của trái tim, là phản xạ tự nhiên, không đắn đo. "Tôi chỉ biết làm tất cả vì hòa bình cho Việt Nam" - bà từng chia sẻ.
 |
Bà Raymonde Dien (giữa) ở Ðức, năm 1951. (Ảnh Histoireparlesfemmes.com) |
Lần đầu tiên Raymonde Dien đến dải đất hình chữ S mà bà hằng yêu mến là vào năm 1956 và vinh dự được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cuộc gặp cảm động đó đã trở thành một kỷ niệm không bao giờ quên trong cuộc đời Raymonde Dien mà sau này bà vẫn thường nhắc đến mỗi khi nói về Việt Nam. Năm 2004, trong hành trình trở về Việt Nam, chứng kiến sự phát triển không ngừng của một đất nước đã anh dũng từng bước đi lên từ đau thương chiến tranh, bà Raymonde Dien đã xúc động chia sẻ tình yêu và niềm tự hào về đất nước mà bà đã coi là quê hương thứ hai của mình. Ngày 2/9/2004, Raymonde Dien vinh dự được nhận Huân chương Hữu nghị do Nhà nước Việt Nam trao tặng.
Vào những giai đoạn khó khăn nhất của cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập dân tộc, nhân dân Việt Nam đã không đơn độc khi có những người bạn Pháp như bà Raymonde Dien luôn kề vai sát cánh, hết lòng ủng hộ. Các thế hệ người dân Việt Nam đã và sẽ mãi mãi khắc ghi và trân trọng những tình cảm quý giá đó. Ðó cũng là nền tảng để nhân dân hai nước tiếp tục vun đắp xây dựng mối quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp Việt Nam-Pháp ngày càng vững bền.
