Quản lý việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi còn nhiều bất cập

Sử dụng chất cấm tràn lan

Tại TP Hồ Chí Minh, các cơ quan chức năng đã lấy 227 mẫu nước tiểu heo giết mổ, trong đó có bảy lô heo được chăn nuôi tại các tỉnh Đồng Nai, Tiền Giang, Long An, phát hiện 31 mẫu dương tính với chất tạo nạc (Sabutamol). Tiến hành kiểm tra 16 mẫu nước tiểu và bốn mẫu thức ăn bổ sung ở Bến Tre thì có bốn mẫu dương tính, còn ở Tây Ninh có hai mẫu dương tính với Salbutamol. Tại Vĩnh Long, cơ quan chức năng cũng phát hiện một sản phẩm thức ăn chăn nuôi (TĂCN) có chất cấm Salbutamol với hàm lượng khá cao so với mức cho phép.

Mới đây, ở Nghệ An cơ quan quản lý tiến hành giám sát chất lượng TĂCN trên địa bàn tỉnh, một trong hai mẫu TĂCN lấy tại nhà bà Phạm Thị Huệ, một đại lý kinh doanh TĂCN kết hợp chăn nuôi lợn tại xã Hưng Tây (huyện Hưng Nguyên) dương tính với Salbutamol. Tại Bắc Giang, Hải Dương, kiểm tra ba doanh nghiệp sản xuất TĂCN có sáu mẫu chứa chất cấm Salbutamol.

Kết quả trên cho thấy, việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi đã ở mức báo động. Nếu trước kia chỉ xuất hiện trong các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ thì đến nay có ở nhiều trang trại, cơ sở buôn bán, sản xuất TĂCN. Điều này không chỉ tác động xấu đến sức khỏe cộng đồng mà còn làm phương hại đến sản xuất chăn nuôi trong nước, trong khi sức ép của các loại thực phẩm nhập từ nước ngoài ngày một gia tăng.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc sử dụng chất cấm tràn lan là do giá thịt heo hiện khá cao, dao động ở mức từ 40.000 đến 50.000 đồng/kg, khiến người nuôi hám lợi, làm ẩu. Thương lái muốn ép người chăn nuôi dùng chất cấm Sabutamol để heo “béo, đẹp” hơn với mục đích bán được giá hơn. Việc quản lý, nhập khẩu chất cấm còn nhiều “lỗ hổng”, khiến lái buôn dễ dàng mua và bán chất cấm cho người chăn nuôi mà không ai kiểm soát. Mặt khác, họ khuyến khích các hộ chăn nuôi sử dụng chất cấm, nhưng lại không bị xử lý thích đáng.

Ngoài ra, một số địa phương đã xao nhãng việc kiểm tra, kiểm soát. Quy trình kiểm tra xử lý chất cấm trong chăn nuôi hiện nay chưa làm tận gốc, mà mới chỉ làm phần ngọn. Điều này gây khó khăn cho việc truy xuất nguồn gốc khi phát hiện các lô heo ở các lò giết mổ có tồn dư chất cấm.

Tại Hội thảo Giải pháp phát triển chăn nuôi lợn và gia cầm theo chuỗi giá trị bảo đảm an toàn thực phẩm doTrung tâm Khuyến nông quốc gia tổ chức sáng 23-9, nông dân Trần Văn Minh ở huyện Trảng Bom (Đồng Nai) bức xúc: “Người nuôi heo chân chính như chúng tôi luôn thiệt thòi, muốn làm thật cũng khó quá. Cần có chế tài xử lý mạnh hơn nữa người mua, bán và sử dụng chất cấm thì mới tạo ra môi trường chăn nuôi lành mạnh và sản phẩm an toàn cho người sử dụng”.

Giải pháp nào?

Trước thực trạng nêu trên, Bộ NN và PTNT vừa có công văn đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan chức năng trong tỉnh do Sở NN và PTNT làm đầu mối phối hợp các cơ quan liên quan tiến hành tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng về những nguy hại của việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi đối với sức khỏe cộng đồng, uy tín của ngành chăn nuôi.

Bên cạnh đó, thông tin kịp thời cho dư luận biết về tình hình và danh tính các đối tượng vi phạm. Hành vi sử dụng chất cấm trong chăn nuôi không chỉ là vi phạm pháp luật mà còn là hành vi phi đạo đức phải bị cộng đồng, dư luận tố giác, tẩy chay.

Đồng thời, tổ chức các đoàn công tác tiến hành thanh tra, kiểm tra việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, chủ yếu là chất Sulbutamol trên địa bàn tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh TĂCN, thuốc thú y. Trong đó, đặc biệt lưu ý các cơ sở gia công TĂCN, tự phối trộn các loại premix, thuốc thú y, thức ăn bổ sung; kiểm tra TĂCN nhất là là nước tiểu vật nuôi ở giai đoạn vỗ béo, xuất bán đối với lợn thịt và bò thịt đối với các cơ sở, trang trại chăn nuôi.

Đối với các lò mổ, cần kiểm tra các mẫu thịt, gan, thận, nhất là nước tiểu của các loại lợn, bò thịt trước khi đưa vào giết mổ. Tại các chợ, kiểm tra các mẫu thịt gan, thận của lợn và bò thịt.

Bộ cũng yêu cầu xử lý nghiêm các vi phạm về sản xuất, kinh doanh và sử dụng chất cấm trong chăn nuôi theo các quy định tại Nghị định 119/2013/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 57/2012/TT-BNNPTNT của Bộ NN và PTNT, Điều 155 Bộ luật Hình sự quy định đối với hành vi sản xuất kinh doanh, sử dụng hàng cấm gây hậu quả nghiêm trọng.

Cùng với đó, là sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của một số bộ: NN và PTNT, Công thương, Y tế; chính quyền địa phương, cơ quan chức năng trong việc tăng cường kiểm tra, quản lý nguồn nhập khẩu chất cấm, xử lý tận gốc việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi. Đẩy mạnh tuyên truyền để hộ chăn nuôi và người tiêu dùng chủ động phát hiện, tố cáo các hành vi sử dụng chất cấm trong chăn nuôi.

Làm được như vậy thì ngành chăn nuôi Việt Nam mới trụ vững “trên sân nhà" khi nước ta hội nhập sâu với thị trường thế giới.