Quản lý rừng nhiệt đới qua hình ảnh vệ tinh

Với sự tài trợ của Cơ quan Phát triển Pháp (AFD), nhiều quốc gia ở lưu vực sông Công-gô sẽ sớm được ứng dụng công nghệ cao này trong việc bảo tồn rừng nhiệt đới.

Rừng nhiệt đới được ví như lá phổi của hành tinh, hấp thụ một lượng lớn các-bon đi-ô-xít và cung cấp ô-xy nhằm bảo đảm sự sống trên trái đất. Với hơn hai triệu km2 rừng, lưu vực sông Công-gô có tổng diện tích rừng nhiệt đới lớn thứ hai trên thế giới. Ðây là nơi trú ngụ và sinh sống của hàng nghìn loài động vật, thực vật. Tuy nhiên, ngày nay, nguồn tài nguyên phong phú này đang bị đe dọa nghiêm trọng do nạn phá rừng và khai thác gỗ bừa bãi. Theo báo cáo của LHQ, mỗi năm trên thế giới có hàng triệu km2 rừng bị tàn phá, hơn hai phần ba các khu rừng nhiệt đới có nguy cơ biến mất trong vòng 65 năm nếu chúng ta không kịp thời có những biện pháp ngăn chặn hành vi phá hoại rừng. Các chuyên gia khí tượng cho biết, lượng các-bon đi-ô-xít tăng lên là nguyên nhân hàng đầu làm biến đổi khí hậu, trong đó đốt phá rừng, nhất là rừng nhiệt đới đã 'đóng góp' từ 15% đến 20% lượng khí thải làm trái đất ấm lên. Không những thế, nó còn kéo theo hiện tượng mất cân bằng sinh học nghiêm trọng. Chống lại tình trạng phá rừng là một trong nhiều chủ đề 'nóng' được đưa ra bàn thảo tại Hội nghị về biến đổi khí hậu tại Can-cun (Mê-hi-cô) vừa qua. Các nước lớn sẵn sàng hỗ trợ tài chính cho những quốc gia đang phát triển, đổi lại các nước này phải thực hiện cam kết bảo vệ nguồn tài nguyên rừng.

Hầu hết các quốc gia ở lưu vực sông Công-gô đang gặp nhiều khó khăn trong việc đối phó tình trạng phá rừng và tìm ra các giải pháp hiệu quả trong công tác quản lý nguồn tài nguyên này. AFD và Spot Image đã thông qua thỏa thuận cung cấp hình ảnh vệ tinh chính xác nhất cho phép các quốc gia trong khu vực có thể theo dõi được những thay đổi về diện tích rừng. Hệ thống ca-mê-ra được lắp đặt tại nhiều vị trí khác nhau, hình ảnh của các khu rừng sẽ được truyền trực tiếp về vệ tinh. Spot Image cam kết rằng những thông tin về từng khu vực luôn được cập nhật đầy đủ và liên tục nhằm giúp các nước quản lý và khắc phục nạn phá rừng. CH Trung Phi là quốc gia đầu tiên được ứng dụng công nghệ này. Một quan chức cấp cao Bộ Môi trường nước này cho biết, nhờ những hình ảnh mà Spot Image cung cấp, họ luôn theo dõi được tình trạng rừng của mình. Ngoài ra, nó còn giúp con người giám sát việc thực hiện cam kết bảo vệ nguồn tài nguyên xanh của từng nước tham gia. Ông D.Ri-gan, Giám đốc phụ trách Phát triển bền vững của Spot Image nêu rõ, công ty không chỉ cung cấp những hình ảnh hiện tại, mà còn lưu trữ hình ảnh từ nhiều năm trước, tạo điều kiện thuận lợi giúp chính phủ các nước có thể so sánh về thực trạng rừng qua từng giai đoạn. CH Trung Phi là quốc gia gương mẫu trong việc theo dõi và bảo vệ 5,3 triệu ha rừng. Tuy nhiên, tại nhiều nước trong khu vực, tình trạng khai thác gỗ bất hợp pháp vẫn diễn ra và là nguyên nhân chính khiến rừng suy thoái và cạn kiệt. Ông D.Ri-gan cho biết, hình ảnh vệ tinh Spot 5 có độ phân giải từ 2,5 m. Với độ phân giải này, chúng ta có thể quan sát được cả những lỗ hổng trong từng tán lá, do vậy việc quản lý sẽ thuận lợi hơn. Spot 6 dự kiến được đưa ra năm 2012 sẽ cho độ phân giải cao tới 1,5 m với chi phí thấp hơn.

Quản lý rừng bằng hình ảnh vệ tinh mang lại nhiều lợi ích quan trọng đối với các quốc gia ở lưu vực sông Công-gô. Tuy nhiên, tại khu vực nhiệt đới ẩm, mây xuất hiện nhiều hơn là một trở ngại lớn trong việc truyền hình ảnh về vệ tinh. Thách thức khác cũng được đặt ra là vấn đề đào tạo các kỹ thuật viên có thể đọc và giải thích bản đồ. Ngoài ra, việc truy cập những hình ảnh này cũng là một khó khăn.