Cần tìm phương án bảo tồn biệt thự cổ trăm năm tuổi ở Biên Hòa

Công trình kiến trúc “nhà lầu ông Phủ” trước đây của Đốc phủ Võ Hà Thanh được xây dựng năm 1924, ở phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai. Ngôi biệt thự nằm ven sông Đồng Nai, với kiến trúc kiểu Pháp, có giá trị lịch sử, kiến trúc.

Những ngày qua, thông tin việc xây dựng tuyến đường ven sông Đồng Nai, đoạn từ cầu Hóa An đến huyện Vĩnh Cửu khiến ngôi biệt thự cổ này có nguy cơ bị tháo dỡ. Tại hiện trường, tuyến đường đã được thi công đến sát ngôi biệt thự. Nếu thi công theo quy hoạch, phạm vi tuyến đường sẽ vào một nữa ngôi nhà hiện hữu, khi đó sẽ phải tháo dỡ.

Tiếp xúc với chúng tôi, bà Đặng Thị Linh Phương, người sống trong ngôi biệt thự trên cho biết, ngôi nhà do ông cố (tức ba tôi gọi bằng ông nội) xây dựng vào năm 1924. Bà Phương chuyển vào sinh sống tại ngôi nhà này từ năm 1978 đến nay. Khi nghe thông tin giải phóng mặt bằng để xây dựng tuyến đường ven sông, gia đình tôi có nguyện vọng được giữ lại ngôi nhà.

"Gần đây thấy công trình xây dựng đến sát nhà tôi cũng hoang mang, giờ cũng không biết như thế nào, chỉ mong muốn cơ quan chức năng xem xét có phương án giữ lại ngôi nhà", bà Phương nói.

Đoàn khảo sát do Sở Xây dựng Đồng Nai chủ trì kiểm tra thực tế công trình vào chiều 20/9.

Trước phản ánh công trình kiến trúc “nhà lầu ông Phủ” sẽ bị giải tỏa khi thi công dự án đường ven sông Đồng Nai, chiều 20/9, Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai đã chủ trì, phối hợp Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, các đơn vị liên quan tiến hành khảo sát thực tế ngôi biệt thự. Theo một thành viên đoàn khảo sát, sau khi lấy ý kiến các ngành, Sở Xây dựng sẽ tổng hợp trình Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai xem xét, quyết định.

Chủ tịch Hội khoa học Lịch sử tỉnh Đồng Nai Trần Quang Toại cho biết, đây là ngôi nhà có ý nghĩa về lịch sử và văn hóa, được xây dựng cùng thời với Tòa bố hành chính Biên Hòa vào đầu thế kỷ 20. Toàn bộ vật liệu để xây dựng ngôi nhà được nhập từ Pháp. Ngôi nhà này từng được thuê làm phim trường để quay những bộ phim liên quan đến thời kỳ phong kiến, trong đó có phim Người đẹp Tây Đô được nhiều người biết đến.

Theo ông Toại, trong quy hoạch phát triển việc nắn lại tuyến đường hoàn toàn trong khả năng của cơ quan chức năng, không nhất thiết mọi con đường đều phải thẳng: “Nếu giữ được ngôi biệt thự cổ này, chúng ta sẽ tạo ra được sự kết nối về văn hóa, lịch sử, du lịch sông Đồng Nai với trên bờ và giữa ngôi biệt thự này với các công trình cổ khác một cách bền chặt hơn”.

Thi công tuyến đường ven sông Đồng Nai khu vực trước ngôi biệt thự.

Cùng quan điểm, Tiến sĩ khoa học, Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cho rằng, có nhiều cách để chúng ta giữ lại ngôi biệt thự cổ này. Thứ nhất có thể nhờ thần đèn di dời vào bên trong và dành quỹ đất biến thành điểm đến về văn hóa, du lịch.

Cách thứ hai là nắn lại tuyến đường lấn ra sông Đồng Nai một chút xíu để lại ngôi biệt thự cổ thì không có sao hết: “Tôi nghĩ rằng việc bảo tồn di sản này có ý nghĩa rất lớn. Bởi lẽ, với tuyến đường ven sông kết hợp công trình bản sắc lịch sử và những công trình mới, dần dần tạo thành cảnh quan hấp dẫn khách du lịch, mở ra tiềm năng lâu dài cho Biên Hòa phát triển đô thị hướng sông Đồng Nai”.