Tác phẩm “Truyện Kiều” bản dịch tiếng Nga là công trình tập thể của nhóm dịch giả Việt - Nga, là những nhà Việt Nam học, Nga học, trong nhiều năm qua đã tham gia các chương trình trao đổi, truyền bá văn hóa Nga - Việt gồm: Tiến sĩ Nguyễn Huy Hoàng; dịch giả Đoàn Tử Huyến và Vũ Thế Khôi; nhà thơ Nga Vasili Popov, nhà Việt Nam học người Nga, Phó giáo sư Ngôn ngữ học Anatoli Socolov. Được thực hiện từ năm 2013, tác phẩm này được dịch trên cơ sở văn bản tập khảo đính “Truyện Kiều” của Giáo sư Nguyễn Thạch Giang tái bản tại Việt Nam lần thứ 7, dịch sang tiếng Nga vẫn mang tên Kiều (КИЕУ) và có tên thứ hai là "Đoạn trường tân thanh" (Стенания стерзанной души).
 |
Bìa của tác phẩm Truyện Kiều được dịch sang tiếng Nga.
Sau hai năm nỗ lực thực hiện, tác phẩm Truyện Kiều, với sự đặc định của các mã văn chương trung đại thể hiện ở sự dày đặc các điển tích, điển cố, với nhiều câu thơ mang đậm phong vị thành ngữ, tục ngữ, ca dao Việt Nam, với nghệ thuật thơ bậc thầy, trong đó phải kể đến nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ, nhạc điệu, hình ảnh, biểu tượng, đã được nhóm dịch giả chuyển tải sang tiếng Nga.
TS Nguyễn Huy Hoàng, Chủ biên bản dịch Truyện Kiều sang tiếng Nga cho biết, sự kiện này là niềm vui lớn của giới nghiên cứu văn học Việt Nam, giới nghiên cứu văn học Nga, là mong mỏi của nhiều thế hệ dịch giả tiếng Nga say mê Truyện Kiều và các nhà Việt Nam học, như Nguyễn Du đã từng nói: “Đến bây giờ mới thấy đây. Mà lòng đã chắc những ngày một hai”. Nhóm biên dịch không giải mã, chuyển nghĩa thông thường mà dịch nghĩa sát với nguyên bản, một bản dịch thơ hoàn chỉnh, chuyển tải được trọn vẹn nội dung “Truyện Kiều” mà không làm mất đi vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm nổi tiếng bậc nhất trong văn học Việt Nam.
Chủ tịch Hội hữu nghị Nga - Việt, ngài Vladimir Buianov hy vọng không chỉ có Truyện Kiều mà tiếp sau sẽ có nhiều tác phẩm văn học khác của Việt Nam được dịch ra tiếng Nga. Truyện Kiều phiên bản tiếng Nga có vai trò đặc biệt quan trọng đối với những người nghiên cứu văn học.
Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, GS.TS Võ Khánh Vinh cho biết, đến nay Truyện Kiều đã được dịch ra hơn 20 thứ tiếng khác nhau, với hơn 30 bản dịch. Tại nước Nga, Truyện Kiều đã được đưa vào giảng dạy, nghiên cứu ở các trường đại học, và trước đây cũng đã có hai bản dịch của hai dịch giả Nga nhưng chưa hoàn chỉnh. Vì vậy, việc ra mắt tác phẩm Truyện Kiều phiên bản tiếng Nga lần này với bản dịch đầy đủ và hoàn chỉnh có ý nghĩa quan trọng, là nhịp cầu văn hóa giữa hai dân tộc, giúp cho bạn đọc và nhân dân Nga hình dung về đất nước, con người Việt Nam.
