Tham dự có Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn; đại diện Văn phòng Quốc hội; Văn phòng Chính phủ, các Bộ Giáo dục và Đào đào tạo; Thông tin và Truyền thông, Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Hội Nhạc sĩ Việt Nam; đại diện các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam và hàng trăm học sinh, sinh viên đến từ các trường nghệ thuật đóng trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Cuộc thi nhằm sáng tạo các ca khúc tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, tác hại của thuốc lá thụ động; kêu gọi mọi người không hút thuốc, bỏ thuốc để cùng nhau xây dựng môi trường sống trong lành không khói thuốc lá. Đồng thời, kêu gọi sự ủng hộ, tham gia của các nhạc sĩ cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
 |
Thứ trưởng Trần Văn Thuấn phát biểu ý kiến tại Lễ phát động Cuộc thi. |
Phát biểu ý kiến tại lễ phát động Cuộc thi, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết, thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lý nguy hiểm như ung thư phổi, bệnh tim mạch, đột quỵ và nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thuốc lá đã cướp đi sinh mạng của tám triệu người mỗi năm trên toàn cầu và Việt Nam không phải là ngoại lệ, ước tính có hơn 84.500 ca tử vong do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá trực tiếp và 18.800 ca tử vong vì các bệnh gây ra do hút thuốc thụ động.
Năm 2012, Việt Nam đã ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Sau hơn 12 năm thực hiện các biện pháp kiểm soát thuốc lá, tỷ lệ hút thuốc lá chủ động ở người trưởng thành ở Việt Nam có giảm nhưng khá chậm, với tỷ lệ chung ở hai giới là 20,8%; tỷ lệ hút ở nam giới trưởng thành là 41,1% (năm 2021) thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ người hút thuốc lá cao nhất thế giới.
Đáng lo ngại, hút thuốc lá chủ động và thụ động là yếu tố nguy cơ đứng thứ hai gây tử vong và bệnh tật ở người. Ước tính, năm 2022, thiệt hại kinh tế đối với xã hội do hút thuốc lá chủ động và thụ động gồm chi phí khám, chữa bệnh, tổn thất năng suất lao động do mắc bệnh và tử vong sớm bởi hút thuốc chiếm 1,14% GDP (tương đương 108,7 nghìn tỷ đồng). Chi phí này cao gấp năm lần so với nguồn thu từ thuế thuốc lá mang lại.
Không những vậy, với sự xuất hiện tràn lan của thuốc lá mới, điển hình là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong khoảng thời gian gần đây tại Việt Nam đã gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là ở giới trẻ. Các sản phẩm này không chỉ tiềm ẩn nguy cơ gây nghiện cao mà còn chứa nhiều hóa chất độc hại, ảnh hưởng xấu đến hệ hô hấp, tim mạch và nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
Ngoài ra, sự quảng bá mạnh mẽ và thiếu kiểm soát của các sản phẩm này qua mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến đã khiến chúng trở nên hấp dẫn đối với thanh thiếu niên, tạo ra xu hướng sử dụng ngày càng gia tăng. Điều này đặt ra thách thức lớn đối với các cơ quan quản lý trong việc kiểm soát, quản lý và giáo dục cộng đồng về tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới, đồng thời đòi hỏi các giải pháp mạnh mẽ để bảo vệ thế hệ trẻ trước những mối đe dọa từ loại hình sản phẩm này.
Đứng trước những thách thức đó, với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của Bộ Y tế và sự hỗ trợ, đồng hành từ các tổ chức trong và ngoài nước, các cơ quan thông tấn báo chí, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV mới đây, Quốc hội đã thống nhất thông qua Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, cùng các loại khí và chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người, bắt đầu thực hiện từ năm 2025.
Nghị quyết này không chỉ nhằm bảo đảm sức khỏe cộng đồng mà còn góp phần quan trọng trong duy trì trật tự, an toàn xã hội. Quốc hội cũng giao Chính phủ tổ chức triển khai thực hiện các quy định cụ thể, đồng thời yêu cầu tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên về tác hại của rượu, bia, thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, và các chất gây nghiện khác.
 |
Các đại biểu tham dự Lễ phát động Cuộc thi. |
Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết thêm, bên cạnh các kênh truyền thông đại chúng và truyền thông trực tiếp, các hoạt động văn hóa nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc, là một phương tiện đặc biệt hiệu quả trong công tác nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của thuốc lá. Âm nhạc có khả năng truyền tải thông điệp, cảm xúc và tạo sự thay đổi trong suy nghĩ, hành động của mỗi người.
Năm 2005, Bộ Y tế cũng đã tổ chức cuộc vận động sáng tác ca khúc về phòng, chống tác hại của thuốc lá, thu hút 300 bài dự thi từ tác giả chuyên và không chuyên trên toàn quốc. Các ca khúc này không chỉ phản ánh tác hại của thuốc lá mà còn kêu gọi bỏ thuốc, xây dựng cộng đồng không khói thuốc, và đã được sử dụng rộng rãi trong truyền thông thời gian qua, góp phần thay đổi nhận thức và hành vi cộng đồng.
Để tăng cường sự quan tâm của cộng đồng đối với công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; đồng thời đáp ứng mục tiêu truyền thông trong giai đoạn hiện nay, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế tiếp tục phối hợp Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức Cuộc thi sáng tác bài hát về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Qua cuộc thi, Bộ Y tế kỳ vọng sẽ nhận được sự đồng hành, phối hợp và tham gia tích cực của các nhạc sĩ chuyên nghiệp và không chuyên trên cả nước, góp phần tạo nên nhiều tác phẩm âm nhạc giàu giá trị nghệ thuật.
Những bài hát này không chỉ truyền tải mạnh mẽ thông điệp về "Cuộc sống không khói thuốc" mà còn lan tỏa sâu rộng, nâng cao nhận thức và ý thức hành động trong cộng đồng.
Theo Ban tổ chức, nội dung các tác phẩm dự thi là nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của hút thuốc và hút thuốc thụ động và các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; nâng cao ý thức tuân thủ quy định cấm hút thuốc tại các địa điểm cấm hút thuốc lá theo quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; cổ vũ, nâng cao ý thức của người không hút thuốc về việc lên tiếng nhắc nhở người hút thuốc không hút tại các địa điểm có quy định cấm; phản ánh về các hoạt động, phong trào, tấm gương, mô hình tốt trong hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá.
 |
Quang cảnh Lễ phát động Cuộc thi |
Đối tượng dự thi, dành cho tất cả nhạc sĩ chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp đang sinh sống và làm việc trên lãnh thổ Việt Nam, không hạn chế độ tuổi; mỗi tác giả, đồng tác giả được tham gia nhiều tác phẩm dự thi.
Thời gian tiếp nhận bài dự thi từ ngày 20/12/2024 đến 20/4/2025. Dự kiến trao giải và công diễn các tác phẩm đoạt giải vào tháng 5/2025.
Địa chỉ nhận tác phẩm dự thi: Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Tầng 5, Tòa nhà Toserco, số 273 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội. Nhận tác phẩm dự thi qua email: hongtruong.vinacosh@gmail.com; huongvinacosh@gmail.com
