Phòng, chống tham nhũng đã và đang trở thành “phong trào, xu thế không thể đảo ngược”, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, ủng hộ, được bạn bè quốc tế ghi nhận. Trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế, xã hội, phòng, chống tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh, từng bước gắn kết đồng bộ với phòng, chống tiêu cực.
Nhằm tăng cường hơn nữa công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực ở cấp tỉnh, góp phần tạo sự thống nhất, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương.
Bên cạnh đó, hoạt động lập pháp của Quốc hội vừa qua được lãnh đạo Quốc hội, từng đại biểu Quốc hội đặc biệt quan tâm, tiếp tục đổi mới theo hướng dân chủ, phát huy tính chủ động “từ sớm, từ xa”, lắng nghe ý kiến phản biện của đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, tâm tư, nguyện vọng của cử tri, nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp.
Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế của Đảng, Nhà nước về quản lý kinh tế, xã hội và phòng, chống tham nhũng được đẩy mạnh, từng bước hoàn thiện cơ chế phòng ngừa chặt chẽ để “không thể”, “không dám”, “không cần” tham nhũng. Công tác thu hồi tài sản tham nhũng có nhiều chuyển biến. Công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán được tăng cường, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm minh các sai phạm; từng bước siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và bộ máy nhà nước.
Điều đáng ghi nhận trong lĩnh vực với nhiều thách thức, khó khăn này, vai trò của các cơ quan dân cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức thành viên, các cơ quan truyền thông, báo chí và người dân, doanh nghiệp... ngày càng được chú trọng.
Cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng với tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai và không chịu sức ép của bất kỳ cá nhân nào” tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội.
Vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong phòng, chống tham nhũng được khẳng định, phát huy. Công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế được tiến hành kiên quyết, nghiêm minh. Chú trọng kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị có chức năng phòng, chống tham nhũng.
Cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng với tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai và không chịu sức ép của bất kỳ cá nhân nào” tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội.
Tuy nhiên, tình hình tham nhũng còn diễn biến phức tạp, mức độ đặc biệt nghiêm trọng, xảy ra ở một số lĩnh vực, cần có những giải pháp hiệu quả, mạnh mẽ hơn trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về phòng, chống tham nhũng; trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về phòng, chống tham nhũng, phát huy vai trò, trách nhiệm của xã hội trong phòng, chống tham nhũng; về thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng...
Những yêu cầu, đề nghị làm tốt hơn các nội dung trước mắt và lâu dài: Tăng cường thực hiện công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị. Chú trọng rà soát, sửa đổi, bổ sung các định mức, tiêu chuẩn, chế độ, quy tắc ứng xử. Tập trung kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; tích cực thực hiện việc chuyển đổi vị trí công tác để phòng ngừa tham nhũng. Đẩy mạnh cải cách hành chính, nỗ lực cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính. Thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng; chú trọng xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng.
Một số ý kiến đại biểu chỉ rõ công tác thanh tra, kiểm tra các vụ việc đối với khu vực ngoài nhà nước tuy đã được tăng cường nhưng hiệu quả chưa cao, nhiều vụ việc tham nhũng xảy ra trong khu vực ngoài nhà nước với tính chất, mức độ đặc biệt nghiêm trọng, nhưng việc phát hiện qua công tác thanh tra, kiểm tra còn hạn chế.
Tại một số địa phương vẫn còn trường hợp các cơ quan thanh tra tại địa phương sau khi tiến hành thanh tra không phát hiện được vi phạm hoặc không chuyển vụ việc có dấu hiệu tội phạm sang cơ quan điều tra, khi Thanh tra Chính phủ hoặc cơ quan Ủy ban Kiểm tra tiến hành thanh tra, kiểm tra lại thì các vi phạm này mới được phát hiện.
Những hạn chế trong công tác phòng ngừa tham nhũng thời gian qua do nhiều nguyên nhân, trong đó có khâu tổ chức thực hiện pháp luật, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả. Nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ cần quan tâm, có giải pháp quyết liệt để khắc phục triệt để những hạn chế nêu trên.
