Những bức thư Bác gửi Bộ trưởng Bộ thương binh đầu tiên của Việt Nam

Các con của cụ đều là những thanh niên yêu nước, hăng hái chiến đấu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, ngay những ngày đầu kháng chiến chống Pháp, cụ đã có hai người con trai là liệt sĩ, một con trai là sĩ quan quân y.

Biết tin con trai cụ mới hy sinh, Bác Hồ tự tay đánh máy một bức thư chia buồn đề ngày 7-1-1947, tức là chỉ sau 20 ngày tiếng súng kháng chiến chống Pháp nổ ra ở Hà Nội. Bức thư hiện được lưu giữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia, toàn văn như sau:

"Gửi bác sĩ Vũ Ðình Tụng,

Thưa ngài,

Tôi được báo cáo rằng: Con giai ngài đã oanh liệt hy sinh cho Tổ quốc.

Ngài biết rằng tôi không có gia đình, cũng không có con cái. Nước Việt Nam là gia đình của tôi. Tất cả thanh niên Việt Nam là con cháu của tôi. Mất một thanh niên thì hình như tôi đứt một đoạn ruột.

Nhưng cháu và anh em thanh niên khác dũng cảm hy sinh để giữ gìn đất nước. Thế là họ đã làm rạng rỡ dân tộc, vẻ vang giống nòi. Họ chết cho Tổ quốc sống mãi; vật chất họ mất nhưng tinh thần họ vẫn luôn luôn sống với non sông Việt Nam.

Họ là con thảo của Ðức Chúa, họ đã thực hiện cái khẩu hiệu: Thượng đế và Tổ quốc. Những thanh niên đó là dân tộc anh hùng. Ðồng bào và Tổ quốc sẽ không bao giờ quên ơn họ.

Ngài đã đem món của quý báu nhất là con của mình, sẵn sàng hiến cho Tổ quốc. Từ đây chắc ngài sẽ thêm ra sức giúp việc kháng chiến để bảo vệ nước nhà thì linh hồn cháu ở trên trời cũng bằng lòng và sung sướng.

Tôi thay mặt Chính phủ cảm ơn ngài, và gửi ngài lời chào thân ái và quyết thắng.

Tháng 1 năm 1947
Hồ Chí Minh

Bước vào cuộc kháng chiến chống Pháp, cứ mỗi năm đến ngày 27-7 - ngày Thương binh liệt sĩ, Bác Hồ lại gửi thư tới cụ Vũ Ðình Tụng. Năm 1949 trong thư gửi cụ - Bộ trưởng Bộ Thương binh, Cựu binh, mặc dầu với tư cách Chủ tịch nước và là người cao tuổi hơn cụ Vũ Ðình Tụng, nhưng lời lẽ của Bác Hồ đầy kính trọng.

"Thưa cụ!

Mỗi năm đến 27 tháng 7 là ngày Thương binh tử sĩ, nhân dân có dịp tỏ lòng biết ơn những chiến sĩ đã hy sinh xương máu cho Tổ quốc, cho đồng bào.

Hôm đó, Bộ không tổ chức lạc quyên. Nhưng Bộ vẫn trông mong và hoan nghênh đồng bào tùy hoàn cảnh mà gửi thư, tặng quà hoặc quyên giúp.

Vậy tôi xin xung phong:

- Tặng một số khăn mặt và áo quần mà đồng bào các nơi đã biếu tôi.

- Gửi một tháng lương của tôi là: 1.000 đồng.

- Và nhờ cụ chuyển lời thân ái của tôi an ủi anh em thương binh cùng các gia đình tử sĩ.

Chào thân ái và quyết thắng

Hồ Chí Minh
(Báo Cứu quốc, số 1305, Ngày 27-7-1949)

Ðến năm 1950, Bác lại gửi thư cho Ban tổ chức Trung ương ngày Thương binh tử sĩ mà lúc ấy Bộ Thương binh Cựu binh là tổ chức trung tâm, trong thư Bác lại xin gửi một tháng lương để góp vào quỹ tổ chức và thân ái gửi lời thăm hỏi anh em thương binh và gia đình liệt sĩ.

Trong thư gửi cụ Vũ Ðình Tụng năm 1951, Bác nhờ cụ biếu lại những anh em thương binh kiểu mẫu mấy bộ quần áo mà đồng bào đã biếu Bác. Bác còn góp nhiều ý kiến quý báu để chỉ đạo công tác thương binh liệt sĩ khi cuộc kháng chiến bước vào giai đoạn quyết định (Báo Nhân Dân, số 18 ngày 20-7-1951).

Nhân ngày Thương binh liệt sĩ năm 1952, Bác lại gửi thư tới cụ Bộ trưởng Bộ Thương binh và Cựu binh gửi biếu một tháng lương để làm quà cho anh em và không quên chuyển lời thăm hỏi ân cần tới anh em thương binh và gia đình liệt sĩ. Bác dành phần lớn nội dung bức thư để động viên anh em thương bệnh binh phấn đấu giữ vững phẩm chất người thương binh, bệnh binh.

Năm 1953, đặc biệt là chiến dịch Ðiện Biên Phủ đầu năm 1954, Bác Hồ cử cụ Vũ Ðình Tụng làm Ðặc phái viên của Chính phủ phụ trách việc tổ chức chăm sóc thương binh ở chiến trường.

Hòa bình lập lại, Bác Hồ và Chính phủ đã tin tưởng giao cho cụ tiếp tục chỉ đạo công tác thương binh liệt sĩ sau chiến tranh và đặc biệt là đợt ra quân lớn sau năm 1958 cụ Vũ Ðình Tụng chuyển sang chuyên trách là Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Việt Nam.

Từng là Giám đốc Nha y tế Bắc Bộ khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Ủy viên Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ hòa bình thế giới của Việt Nam, Ủy viên Ủy ban Liên lạc toàn quốc những người công giáo Việt Nam yêu Tổ quốc, yêu hòa bình, cụ đã được tặng thưởng Huân chương Ðộc lập hạng 3, Huân chương Kháng chiến hạng 1, Huân chương Chiến công hạng 1 và nhiều phần thưởng cao quý khác. Cụ là vị Bộ trưởng được Bác Hồ luôn tin tưởng, quý trọng. Cụ mất vào trung tuần tháng 4-1973, thọ 78 tuổi.

Nhân ngày Thương binh liệt sĩ, xin tỏ lòng tưởng nhớ và biết ơn cụ Bộ trưởng đầu tiên của Bộ Thương binh và Cựu binh, một nhà trí thức công giáo yêu nước và giàu lòng nhân ái.