Ngày 28/7, Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em, Bộ Y tế chia sẻ thông tin về công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em cho báo chí, giới thiệu sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ trẻ em cùng phần mềm dinh dưỡng.
Ông Trần Đăng Khoa, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em, Bộ Y tế cho biết, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em những năm qua đạt nhiều thành tích. Các chỉ số giảm tử vong mẹ, giảm tử vong trẻ em và giảm suy dinh dưỡng trẻ em ở Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.
Theo ông Khoa, hiện nay tỷ lệ phụ nữ được khám thai từ 4 lần trở lên đạt 80%. Tỷ lệ phụ nữ đẻ được nhân viên y tế đỡ duy trì từ 95-97%, chỉ một số ít trường hợp đẻ rơi. Tỷ lệ chăm sóc sau sinh 7 ngày đầu sau đẻ đạt gần 80%. Tỷ lệ này năm 2020-2021 giảm một chút do ảnh hưởng của dịch Covid-19, cán bộ y tế không thể đến từng nhà chăm sóc.
Tỷ suất tử vong sơ sinh là 1/1000 trẻ đẻ sống tại Việt Nam, tương ứng số trẻ sơ sinh tử vong trong 1 ngày là 39 trẻ. So sánh với các nước trong khu vực, Việt Nam đứng khoảng thứ 3-4 trong giảm tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh.
Về chăm sóc sức khỏe trẻ em, nhiều quy định cụ thể về quyền lợi và trách nhiệm chăm sóc sức khỏe phụ nữ mang thai và trẻ em do Bộ Y tế đề xuất đã được đưa vào Luật trẻ em.
Chương trình giảm tử vong trẻ em dưới 5 tuổi được ban hành, hướng dẫn lập hồ sơ theo dõi sức khỏe, khám sức khỏe định kỳ theo độ tuổi, chăm sóc và tư vấn sức khỏe, dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai và trẻ em.
Bộ Y tế cũng đã triển khai các can thiệp về chăm sóc sức khỏe trẻ em, tăng cường các hoạt động như lập ngân hàng sữa mẹ...
Dù đạt nhiều thành tựu song công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em còn tồn tại và thách thức. Tình trạng tử vong mẹ ở vùng 3 (vùng sâu vùng xa, miền núi khó khăn) cao gấp 3,5 lần so với vùng 1 (thành phố).
Vùng dân tộc thiểu số, chỉ số tử vong trẻ là 210/100.000, cao gấp 7-8 lần so với thành thị. Tỷ suất tử vong trẻ dưới 1 tuổi ở nông thôn cao hơn gấp 2 lần so với thành thị. Khoảng cách này ở dân tộc thiểu số ngày càng tăng.
Tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ ở vùng dân tộc thiểu số vẫn gấp 2 lần, tỷ lệ suy dinh dưỡng nhẹ cân cao gấp 2,5 lần so với người kinh.
Ông Khoa cho rằng thời gian tới sẽ phải can thiệp hiệu quả vào vùng này để giảm tỷ lệ chung trên toàn quốc.
Theo ông Khoa, một số nguyên nhân tồn tại do điều kiện nhân lực cán bộ y tế, gây mê hồi sức rất thiếu. 30% bác sĩ đa khoa làm công tác sản khoa, nhi khoa tại tuyến huyện.
Cơ sở vật chất, trang thiết bị thiếu, năng lực cấp cứu sản khoa, sơ sinh còn hạn chế ở vùng khó khăn. Công tác duy trì đội ngũ cô đỡ thôn, bản gặp khó khăn do không còn được hưởng trợ cấp như trước đây.
Ông Khoa cũng cho biết thêm, thời gian tới sẽ xây dựng bộ thông điệp truyền thông chủ chốt trong chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, sức khỏe sinh sản và nhiều loại hình sản phẩm truyền thông như tờ gấp, áp phích, sách lật, video clip khoa giáo.
Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em sẽ phối hợp các đơn vị liên quan xây dựng tin, bài, phóng sự về công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, sức khỏe sinh sản.
Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em đã xây dựng sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em. Công cụ này được thực hiện theo mô hình của Nhật Bản, được triển khai từ năm 1998 (tại Bến Tre) nhưng đến năm 2015 mới được hiện thực hóa tại 4 tỉnh với sự tài trợ của Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA - Nhật Bản).
Đến nay, sổ theo dõi sức khỏe bà mẹ và trẻ em được triển khai trên toàn quốc và đã phủ sóng hầu hết các tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, kết quả chưa đạt như kỳ vọng.
Bộ Y tế cũng đã ban hành Quyết định số 140 ngày 20/1/2020 về ban hành mẫu sổ theo dõi chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em. Cuốn sổ này được thiết kế khoa học theo diễn tiến quá trình mang thai và chăm sóc trẻ đến 6 tuổi.
Hiện đã có trên 40 nước sử dụng loại sổ này, nhằm kịp thời phát hiện các nguy cơ, tai biến có thể gặp phải trong quá trình mang thai cũng như các dấu hiệu bất thường về bệnh tật của trẻ. Đây là công cụ góp phần giảm tử vong mẹ và trẻ em.
