Việc Đảng, Nhà nước đặt mục tiêu xây dựng Nhà máy điện Phả Lại ngay tại Chí Linh (Hải Dương) có tầm chiến lược quan trọng. Nằm giữa đồng bằng châu thổ sông Hồng, vô cùng tiện lợi cho việc cung ứng điện đến các khu cụm công nghiệp của các tỉnh thành xung quanh như: Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nội... Sau 4 năm xây dựng ngày 28/10/1983 Nhà máy điện Phả Lại phát dòng điện đầu tiên lên lưới điện quốc gia, đánh dấu mốc son lịch sử; trở thành con chim đầu đàn của chuyên ngành nhiệt điện Việt Nam.
Trưởng thành trong gian khó
Sau ngày giải phóng 1975, đất nước ta trong tình trạng khó khăn, thiếu thốn, đặc biệt là thiếu điện. Để xây dựng nên một nhà máy nhiệt điện, phải đáp ứng đủ mọi nguồn lực về khoa học, kỹ thuật, về nguồn vốn. Theo đề nghị của chính phủ ta, Chính phủ Liên Xô (trước đây) đã chi viện các chuyên gia, đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật, đặc biệt là nguồn vốn để nhanh chóng hoàn thành nhà máy giai đoạn I.
Việc phát điện lên lưới điện ngày 28/10/1983 đã trở thành một mốc son lịch sử, trở thành biểu tượng tốt đẹp tình hữu nghị Việt Nam-Liên Xô.
Với truyền thống tốt đẹp và những thành tích xuất sắc đã đạt được trong 40 năm qua, tôi tin tưởng rằng tập thể cán bộ, công nhân viên, người lao động của Công ty cổ phần Nhiệt điện Phả Lại sẽ tiếp tục đoàn kết, sáng tạo, ứng dụng mạnh mẽ tiến bộ khoa học kỹ thuật, nhất là những thành tựu của Cách mạng 4.0 vào hoạt động sản xuất điện năng; nghiên cứu đổi mới công nghệ, tăng hiệu suất phát điện và nâng cao năng suất lao động để ngày càng phát triển, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển của Ngành và sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đồng chí Nguyễn Hồng Diên, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự Đảng, Bộ trưởng Bộ Công Thương
Ngay sau khi hoàn thành giai đoạn I, Đảng, Nhà nước đã quyết định đầu tư phát triển giai đoạn II của dự án. Đây là bước đi táo bạo, có tính chất đột phá. Nhằm tiếp tục nâng cao công suất, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện ngày càng tăng của nền kinh tế.
Thời điểm khởi công xây dựng Phả Lại 2 lãnh đạo Bộ Công nghiệp và ngành điện đã có một quyết định táo bạo đó là sử dụng dây chuyền tiên tiến, hiện đại ở các nước tư bản G7 và sử dụng vốn vay ưu đãi ODA Nhật Bản. Phả Lại 2 cũng giải quyết được các vấn đề thiếu hụt nguồn điện của hệ thống điện miền bắc.
 |
Đồng chí Mai Quốc Long, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Nhiệt điện Phả Lại cho biết: “Từ giai đoạn đi vào vận hành thương mại đến nay, công ty luôn bảo đảm được tốt vai trò cấp điện cho hệ thống khi hàng năm đều cung cấp cho hệ thống điện quốc gia khoảng 3,5 tỷ KWh điện. Ngay trong giai đoạn đất nước gặp khó khăn do thiếu điện đầu năm 2023, Công ty cổ phần nhiệt điện Phả Lại đã nỗ lực chạy hết công suất để góp phần vào giải bài toán thiếu điện cho đất nước”.
Là một trong những doanh nghiệp lớn trên địa bàn tỉnh Hải Dương, có truyền thống lâu năm trong ngành điện, những năm qua Nhiệt điện Phả Lại đã góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội địa phương; góp phần hình thành các nhà máy, khu, cụm công nghiệp... Cùng với đó Công ty đã tạo việc làm ổn định cho hàng nghìn công nhân tại Hải Dương và các khu vực lân cận, giúp cải thiện đời sống người dân trong tỉnh, đặc biệt là thành phố Chí Linh.
Đồng chí Trần Đức Thắng, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương
Thành công trong thực hiện cổ phần hóa
Là một trong số ít đơn vị trực thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam tiến hành cổ phần hóa đầu tiên vào năm 2005. Dù công việc mới mẻ, gặp nhiều khó khăn, nhưng chỉ sau một năm, Nhà máy đã cổ phần hóa thành công.
Như vậy, sau gần 23 năm hạch toán phụ thuộc, tháng 7/2005, Nhà máy chuyển thành Công ty cổ phần Nhiệt điện Phả Lại hoạt động theo luật doanh nghiệp từ tháng 1/2006. Đây là cơ hội để đơn vị tranh thủ được môi trường kinh doanh, tăng nguồn vốn đầu tư cho sản xuất, không ngừng gia tăng mở rộng quy mô. Sau cổ phần, về thực tế Công ty còn mở rộng nhờ đầu tư đúng hướng với trên hơn 2.000 tỷ đồng vào các dự án nguồn điện như: Nhà máy nhiệt điện Hải Phòng, Nhà máy nhiệt điện Quảng Ninh và Thủy điện Lai Châu...
Bước vào giai đoạn phát triển mới
Bước vào giai đoạn phát triển mới, Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại đứng trước nhiều khó khăn thách thức đan xen. Đó là, dây chuyền 1 đã cũ kỹ, lạc hậu cần phải được bảo dưỡng, cải tạo nâng cấp nhằm đáp ứng yêu cầu về vệ sinh môi trường theo tiêu chuẩn mới.
 |
Đồng chí Trần Phú Thái, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Tổng Công ty Phát điện 2 cho biết: “Mục tiêu của Ban quản lý dự án-Công ty cổ phần Nhiệt điện Phả Lại trong giai đoạn tới là triển khai Dự án cải tạo nâng cấp dây chuyền 1, xây dựng phương án, kế hoạch chuyển đổi nhiên liệu than sang nhiên liệu sạch để hướng tới sản xuất xanh, phát triển bền vững. Đây cũng là một mục tiêu trong các mục tiêu chính của công ty đang hướng tới trong giai đoạn hiện nay và những năm tiếp theo”.
Với vai trò “anh cả” của ngành điện, là công trình biểu tượng cho tình hữu nghị Việt Nam-Liên Xô ở thời điểm đó, Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại là nhà máy nhiệt điện lớn nhất trong hệ thống điện miền bắc, đồng thời là cái nôi đào tạo ra đội ngũ cán bộ, kỹ sư và công nhân có năng lực cho ngành điện và các nhà máy nhiệt điện khác sau này.
Kể từ khi tổ máy đầu tiên hòa lưới điện thành công năm 1983, việc các tổ máy của Nhiệt điện Phả Lại lần lượt đi vào vận hành có vai trò quan trọng trong việc cung cấp điện cho hệ thống điện Việt Nam nói chung và hệ thống điện miền bắc nói riêng, sản lượng điện đạt 153 tỷ KWh tính đến hết tháng 8/2023, góp phần đáp ứng kịp thời tăng trưởng phụ tải điện trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đồng chí Đặng Hoàng An, Bí thư Đảng ủy - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn điện lực Việt Nam
Sau 40 năm vận hành bền bỉ và liên tục, Nhà máy Nhiệt điện Phả Lại rất cần nhận được sự quan tâm của các bộ, ngành Trung ương, ngành điện để cải tạo, nâng cấp đáp ứng các yêu cầu khắt khe về bảo vệ môi trường. Hiện nhà máy cùng Tổng Công ty Phát điện 2 (Genco 2) đang trình cấp có thẩm quyền phương án cải tạo nhằm sớm đưa nhà máy trở thành điểm sáng về " xây dựng môi trường xanh-sạch-đẹp". Mãi là con chim đầu đàn của ngành điện Việt Nam.
