- Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý lựa chọn phương án phân thành ba ban cho chương trình THPT. Bộ GD-ĐT sẽ triển khai phương án này như thế nào, thưa ông?
 Ông Lê Quán Tần |
- Quyết định của Thủ tướng Chính phủ đặt ra rất nhiều việc cho ngành GD: Từ năm 2006-2007, ngành giáo dục sẽ triển khai chương trình dạy học phân hóa. Nói dạy học phân hóa tức là nói đến cái chung, còn ở cấp THPT sẽ có một mặt bằng chuẩn để từ đó có sự phân hóa nhằm phát huy năng lực cá nhân, xu hướng của học sinh, chuẩn bị cho các em học lên và đi vào cuộc sống. Phân ban là một hình thức cụ thể của phân hóa.
Như báo chí đã đưa, Thủ tướng đã quyết định chọn phương án chia thành ba ban do Bộ GD – ĐT đệ trình. Như vậy, Ban Khoa học tự nhiên (KHTN) sẽ có bốn môn giảng dạy theo sách giáo khoa (SGK) biên soạn theo chương trình nâng cao, gồm Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học; các môn còn lại học theo sách giáo khoa chương trình chuẩn.
Ban Khoa học xã hội (KHXH) có bốn môn dạy theo SGK nâng cao: Văn, Sử, Địa, Ngoại ngữ. Ngoài hai ban này, chương trình THPT còn một dạng phân hóa khác, học sinh sẽ học theo SGK biên soạn theo chương trình chuẩn (có thể gọi là ban Cơ sở hoặc Chương trình chuẩn… phụ thuộc vào quyết định của Thủ tướng).
Vấn đề nhiều người thắc mắc ở đây là liệu học theo chương trình chuẩn có làm giảm cơ hội vào đại học của học sinh hay không. Theo chương trình chuẩn, mỗi tuần sẽ có bốn tiết học cho một số môn nâng cao do các em tự chọn (trong khả năng đáp ứng của nhà trường – với điều kiện là quy mô của lớp tự chọn không quá nhỏ).
Tự chọn lần này học theo SGK nâng cao và học sinh được chọn 3 trong 8 môn nâng cao nên việc học theo chương trình chuẩn cũng sẽ không thu hẹp khả năng vào đại học của các em. Ở đây cũng đặt ra vấn đề, phân ban không chỉ nhằm phục vụ tuyển sinh đại học mà còn giúp phân luồng học sinh.
- Thưa ông, từ nay đến năm học mới còn 8 tháng, điều mà người dân quan tâm là Bộ GD-ĐT sẽ triển khai những công việc gì để có thể áp dụng đại trà chương trình mới trong năm học tới?
- Có thể nói, Bộ GD-ĐT đã bắt đầu những công việc cần thiết để thực hiện Luật Giáo dục 2005 và cũng là việc triển khai chương trình phân ban mới từ năm 2004, bởi trong luật có những quy định cụ thể về chuẩn kiến thức và kỹ năng cho chương trình giáo dục phổ thông.
- Thứ nhất là xây dựng và hoàn thiện chương trình chuẩn, trong đó, quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng và yêu cầu về thái độ của học sinh từ lớp 1 đến lớp 12.
Chương trình này bao gồm những quy định chung về chương trình cộng với chương trình của 23 môn học từ lớp 1 đến lớp 12. Việc này được bắt đầu từ tháng 2 năm 2004, được thẩm định vào tháng 8-2005 và dự kiến sẽ ban hành vào tháng 2-2006. Tức là sắp tới, chúng ta sẽ có một chương trình giáo dục phổ thông biên soạn theo Luật Giáo dục 2005, trong chương trình này sẽ có 8 môn học có nội dung nâng cao ở bậc THPT (phục vụ cho chương trình phân ban).
Bên cạnh việc làm chương trình và SGK, Bộ GD-ĐT cũng đang xúc tiến hoàn thiện danh mục và bộ mẫu thiết bị, dự kiến sẽ có trong tháng 3. Đến đầu tháng 5, chúng tôi sẽ tiến hành tập huấn giáo viên cốt cán, sau đó sẽ tập huấn đại trà.
Có thể nói, việc triển khai nhiệm vụ năm học 2006-2007 sẽ rất vất vả nhưng vẫn theo bước đi của những năm trước khi triển khai đại trà chương trình và SGK mới ở bậc tiểu học và THCS.
- Thưa ông, nhưng việc áp dụng chương trình phân ban mới này, nhất là việc áp dụng các môn tự chọn nâng cao, cũng được xác định là sẽ khó khăn đối với vùng sâu, vùng xa?
- Hiện nay, chúng ta đang phấn đấu tạo cơ hội bình đẳng học tập cho mọi người. Ở chương trình phân ban mới, chúng tôi cũng cố gắng để các em học chương trình chuẩn và có thêm các môn nâng cao tự chọn để các em có đủ kỹ năng, vốn liếng vào đời và mở rộng cơ hội tiếp cận bậc đại học. Những nơi thiếu thầy, thiếu trường cũng chỉ kéo dài một hai năm nữa là phải chấm dứt để các em có đủ điều kiện học chương trình nâng cao. Sự bất bình đẳng về cơ hội học tập không phải do chương trình phân ban tạo ra mà nó đã tồn tại từ trước rồi.
- Tuy nhiên, dư luận còn băn khoăn về việc áp dụng chương trình phân ban mới có nghĩa là toàn bộ chương trình, SGK hiện hành sẽ bị thay thế, gây tốn kém cho xã hội?
- Thực ra, áp dụng chương trình này, Bộ GD-ĐT không viết mới SGK mà hoàn thiện trên cơ sở SGK phân ban thí điểm, tất cả môn được soạn theo chương trình chuẩn. Chương trình THPT sẽ có một bộ sách thống nhất gồm hai loại: loại biên soạn theo chương trình chuẩn và theo chương trình nâng cao (dành cho 8 môn), riêng sách Ngoại ngữ nâng cao sẽ viết mới hoàn toàn.
- Việc thay sách là tất yếu của giáo dục phổ thông, chúng ta đã thay sách ở bậc tiểu học và năm tới sẽ là ở lớp 5 và lớp 10.
Còn SGK phân ban thí điểm vừa rồi là được cấp miễn phí cho học sinh và năm tới sẽ không sử dụng nữa. Mọi sự thí điểm đều thế cả.
Về kinh phí đầu tư cho viết sách phân ban thí điểm thì cũng không mất đi đâu vì bộ sách mới là sự kế thừa sách cũ, chỉ thay đổi phần nào thôi.
- Xin cảm ơn ông.
