Nhà Quốc hội Lào mới là công trình quà tặng của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam dành tặng Đảng, Nhà nước và nhân dân Lào nhân dịp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức Lào từ ngày 24 đến 26/11/2016. Công trình là một trong những biểu tượng của mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam.
Nhà Quốc hội Lào mới có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tiếp nối những công trình về giáo dục, y tế mà Việt Nam hỗ trợ, giúp đỡ Lào trước đây, để Lào có những cơ sở hạ tầng hiện đại, tiên tiến, phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày càng giàu mạnh và văn minh.
Công trình do Bộ Xây dựng làm chủ đầu tư dự án, Binh Đoàn 11 - Bộ Quốc phòng là Tổng thầu thi công. Công trình xây dựng tại vị trí tòa nhà Quốc hội cũ của Lào trên Quảng trường Thatluang ở trung tâm Thủ đô Vientiane, Nhà Quốc hội mới của Lào có tổng diện tích khu đất khoảng 2,3 ha, trong đó, diện tích xây dựng hơn 7.000 m2 bao gồm một tầng hầm, năm tầng nổi với tổng diện tích sàn hơn 33.700 m2 và diện tích cây xanh sân vườn khoảng 7.200 m2.
Với sự điều hành, quản lý trực tiếp của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành - Bộ Xây dựng, lần đầu tiên công nghệ Mô hình thông tin xây dựng (BIM) được áp dụng thành công tại Lào, mang đến những giá trị thiết thực, giải quyết cơ bản các vướng mắc trong quá trình thiết kế, thi công, tiết kiệm thời gian, nhân lực và vật lực; đồng thời sản phẩm của công nghệ BIM cũng sẽ được bàn giao cho phía Lào để phục vụ việc quản lý, vận hành công trình.
Công trình gồm nhiều đơn vị tham gia như đại diện Chủ đầu tư là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành - Bộ Xây dựng, đơn vị tiếp nhận và sử dụng là Ban thư ký Quốc hội Lào. Tư vấn thiết kế ý tưởng, thiết kế kỹ thuật là Công ty TNHH Archineer Associates. Tư vấn thiết kế bản vẽ thi công là Tổng Công ty tư vấn xây dựng Việt Nam - CTCP tham gia phần kết cấu, kiến trúc hoàn hiện. Công ty CP đầu tư và thiết kế xây dựng Việt Nam - CDC tham gia phần cơ điện, nước, điều hòa, PCCC. Tư vấn giám sát phía Việt Nam là Viện Khoa học công nghệ xây dựng - IBST. Tư vấn giám sát phía Lào là Công ty TNHH oriental Consultants Global. Ngoài Binh đoàn 11, còn có các nhà thầu phụ như Công ty CP kỹ thuật cơ điện lạnh - REE, Công ty TNHH liên doanh Vinastone…
Đánh giá về công trình, Chủ tịch Quốc hội Lào Saysomphone Phomvihane cho biết, Nhà Quốc hội mới của Lào có vẻ đẹp trang nhã, nguy nga, với kiến trúc độc đáo, mang đậm phong cách văn hóa Lào. Tòa nhà Quốc hội mới cũng là địa điểm quan trọng để du khách cũng như nhân dân Lào đến thăm quan, nghiên cứu, đặc biệt là thế hệ trẻ, học sinh, sinh viên, kể cả khác du lịch Việt Nam, sinh viên Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội Lào cho biết, đã có kế hoạch xây dựng phòng truyền thống trưng bày ảnh và thông tin về sự hình thành và phát triển của Quốc hội Lào, cũng như sự hợp tác giữa Lào và Việt Nam và giữa Quốc hội Lào và Quốc hội Việt Nam. Nhà Quốc hội Lào mới sẽ góp phần nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của Quốc hội Lào trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của mình.
Tòa nhà Quốc hội Lào lấy cảm hứng từ lá Quốc kỳ hiện tại với kiến trúc theo phong cách kiến trúc truyền thống, chắt lọc những đường nét kiến trúc, các họa tiết trang trí dân gian, mái dốc, kết hợp giữa các vật liệu xây dựng mới với các vật liệu truyền thống như mái ngói, gỗ tự nhiên, đá để thể hiện những nét tương đồng với thị hiếu kiến trúc của người Lào, thể hiện nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc của đất nước Lào.
Công trình được bố trí nhiều không gian đa năng, linh hoạt phục vụ tiếp các đoàn khách trong nước và quốc tế, hội họp, đào tạo, tổ chức sự kiện và nghi lễ quan trọng của quốc gia.
Một số không gian chính là Phòng họp Quốc hội và khu phụ trợ với điểm nhấn kiến trúc là hệ thống trần vòm mang hình thức kiến trúc đặc trưng của Phật giáo, bố trí các cửa sổ lấy sáng kết hợp hoa văn trang trí truyền thống của Lào. Kết cấu thép mái vòm phòng họp chính vượt nhịp 36m có trọng lượng hơn 265 tấn, với gần 42.000 chi tiết là kết cấu được sản xuất, gia công tại Việt Nam trước khi vận chuyển sang lắp đặt tại Lào. Với tổng diện tích trần kim loại hơn 2.100 m2, đường kính trần vòm khoảng 30 m, hệ thống trần vòm được chia thành 324 modul trần đồng bộ. Trong phòng còn có cụm đèn chùm pha lê có đường kính 3 m, cao 1,25 m lấy ý tưởng thiết kế cách điệu từ hoa Chăm pa. Trong phòng sử dụng gỗ ốp tường kết hợp hoa văn trang trí tạo điểm nhấn văn hóa Lào.
Tiếp đến là Phòng họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các sảnh lớn và lỗi dẫn và các công trình hỗ trợ với thiết kế kiến trúc cao, rộng kết hợp các hoa văn cách điệu lớn, được đục thủng và cửa sổ giả giúp tạo cảm giác thông thoáng và cung cấp ánh sáng tự nhiên. Công tác chuẩn bị thi công trên công trường được các bên tiến hành từ năm 2017. Cọc khoan nhồi đầu tiên được thi công ngày 1/7/2018, công trình hoàn thành thi công vào đầu tháng 8/2021.
Vượt qua khó khăn nhiều mặt, đặc biệt khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, gây khó khăn cho việc cung ứng vật tư, huy động nhân lực từ Việt Nam sang, việc thi công vẫn được triển khai nhanh chóng, có thời điểm huy động tới gần 900 lao động, trong đó đa số là cán bộ, chiến sĩ Binh đoàn 11. Với tinh thần và trách nhiệm của những người lính, thực hiện nhiệm vụ chính trị mà Đảng và Nhà nước giao cho, cán bộ chiến sĩ Binh đoàn 11 đã nỗ lực vượt qua khó khăn, đặc biệt là trong điều kiện dịch Covid-19 bùng phát tại Lào để hoàn thiện công trình.
Trả lời phỏng vấn phóng viên Báo Nhân Dân tại Lào, Thiếu tướng Nguyễn Quốc Dũng, Tư lệnh Binh đoàn 11 cho biết: “Trong quá trình triển khai thi công, Binh đoàn 11 đã nhận được sự thăm hỏi của các đồng chí lãnh đạo, từ đồng chí lãnh đạo cao nhất của Lào đến các đồng chí lãnh đạo Quốc hội, bộ, ngành đến thăm, tặng quà, động viên Binh đoàn nhân các dịp ngày lễ lớn của Việt Nam, đặc biệt là dịp Tết cổ truyền của Việt Nam, khi mà Binh đoàn 11 vẫn triển khai liên tục ba ca. Điều đó đã tạo cho chúng tôi một sức mạnh để vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”.
Hiện công trình đã được sử dụng, Kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá IX Lào đã họp từ ngày 22 - 26/3/2021 và hiện nay, Quốc hội Lào đang tiến hành kỳ họp bất thường thứ nhất Quốc hội Lào khóa IX tại đây.
Theo kế hoạch, nhân chuyến thăm hữu nghị chính thức Lào từ ngày 9 - 10/8/2021, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc sẽ dự lễ bàn giao công trình cho các bạn Lào.
