Ngọn lửa thù hận vẫn âm ỉ cháy

Sau cuộc chiến 50 ngày ở dải Ga-da, mâu thuẫn giữa I-xra-en và người Pa-le-xtin lại bị đẩy lên đỉnh điểm, biến khu vực có thánh đường Hồi giáo An Ác-xa ở Ðông Giê-ru-xa-lem thành "điểm nóng an ninh" mới. Xung đột giữa lực lượng an ninh I-xra-en và người Pa-le-xtin bùng phát dữ dội, buộc Nhà nước Do thái phải báo động cao về nguy cơ bất ổn.

Hàng nghìn người A-rập ở làng Ca-phrơ Ca-na, phía bắc I-xra-en đã xuống đường biểu tình, ném đá và phóng hỏa nhằm phản đối việc cảnh sát I-xra-en bắn chết một người A-rập. Cộng đồng người A-rập, chiếm một phần năm dân số ở I-xra-en, bày tỏ sự giận dữ và lên tiếng cáo buộc họ bị phân biệt đối xử. Bạo lực đang diễn ra ngay giữa trung tâm đất nước I-xra-en khi người biểu tình quá khích giương cao cờ của phong trào Ha-mát hoặc Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, kêu gọi phá hủy Nhà nước Do thái. Với đa số người A-rập ở I-xra-en theo đạo Hồi, diễn biến mới này có nguy cơ "thêm dầu vào lửa", gây lo ngại làm gia tăng bạo lực và xung đột giữa người A-rập với người Do thái vốn đang bùng phát mạnh ở Ðông Giê-ru-xa-lem liên quan đền thờ An Ác-xa.

An Ác-xa là khu vực linh thiêng đối với cả người Hồi giáo và người Do thái. Theo hiệp ước hòa bình I-xra-en - Gioóc-đa-ni ký năm 1994, Am-man có quyền quản lý đối với thánh đường Hồi giáo An Ác-xa (I-xra-en gọi là Núi đền) và các địa điểm Hồi giáo linh thiêng khác ở Ðông Giê-ru-xa-lem. Người Do thái chỉ được phép thăm khu đền An Ác-xa nhưng không được cầu nguyện. Mặc dù Thủ tướng I-xra-en B.Nê-ta-ni-a-hu nhiều lần tuyên bố "giữ nguyên trạng" ngôi đền cũng như duy trì quy chế đặc biệt của Gioóc-đa-ni tại khu vực này, song một số động thái của nghị sĩ, bộ trưởng và một số nhà hoạt động I-xra-en gần đây nhằm đòi dỡ bỏ lệnh cấm người Do thái tới cầu nguyện ở An Ác-xa đã thổi bùng ngọn lửa xung đột với người Pa-le-xtin. Ðụng độ xảy ra giữa lực lượng an ninh I-xra-en với người Pa-le-xtin trên các đường phố ở Ðông Giê-ru-xa-lem và các khu vực chung quanh đền thờ An Ác-xa. Căng thẳng leo thang sau khi cảnh sát I-xra-en bắn chết một người Pa-le-xtin bị tình nghi bắn trọng thương một nhà hoạt động người I-xra-en đang vận động cho phép người Do thái tới cầu nguyện tại khu đền thờ An Ác-xa. Chính quyền I-xra-en cũng đã ra lệnh đóng cửa An Ác-xa lần đầu trong 14 năm và chỉ mở lại đền thờ linh thiêng này sau khi vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của người Hồi giáo Pa-le-xtin và sự kêu gọi của Mỹ, Gioóc-đa-ni cũng như các nước A-rập. Trong khi đó, thù hận giữa người Do thái và A-rập càng bị khoét sâu khi đầu tháng này, một nghị sĩ thuộc đảng Li-cút ở I-xra-en đã tới thăm ngôi đền vốn là tâm điểm của tình trạng căng thẳng giữa I-xra-en và Pa-le-xtin trong những tuần qua.

Những động thái của một số chính khách I-xra-en và việc chính quyền Ten A-víp ra lệnh đóng cửa ngôi đền bị người Pa-le-xtin chỉ trích mang tính "khiêu khích", không chỉ gây căng thẳng giữa I-xra-en với Pa-le-xtin mà còn ảnh hưởng quan hệ giữa Nhà nước Do thái với Gioóc-đa-ni. Gioóc-đa-ni đã triệu hồi đại sứ tại I-xra-en để phản đối những động thái vi phạm thỏa thuận của Ten A-víp tại An Ác-xa. Thủ tướng Gioóc-đa-ni A.En-xua cũng tuyên bố sẽ chính thức đệ đơn khiếu nại I-xra-en lên Hội đồng Bảo an LHQ. Cộng đồng quốc tế cho rằng, những động thái gần đây của I-xra-en đe dọa nghiêm trọng tiến trình hòa bình Trung Ðông, đồng thời hoài nghi về cam kết của Ten A-víp trong giải quyết cuộc xung đột với Pa-le-xtin.

Ðụng độ giữa cảnh sát I-xra-en với người Pa-le-xtin ở An Ác-xa không những làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng giữa I-xra-en với Pa-le-xtin mà còn gây ảnh hưởng tình hình an ninh Gioóc-đa-ni, quốc gia vốn trụ vững trước bão táp của làn sóng bạo lực trong khu vực sau "Mùa xuân A-rập". Là quốc gia có nhiều công dân người Pa-le-xtin, Gioóc-đa-ni cũng bày tỏ bất bình trước những động thái của I-xra-en. Căng thẳng hiện nay ở Ðông Giê-ru-xa-lem không chỉ có nguy cơ kích động một cuộc nổi dậy mới của người Pa-le-xtin mà còn làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng ở khu vực biên giới Gioóc-đa-ni, đe dọa "lửa xung đột" có thể lan tới vương quốc này.

Thái độ thù địch của I-xra-en, nhất là những nhân vật cực hữu trong chính quyền Ten A-víp, đối với người Pa-le-xtin đang ngày càng khoét sâu thù hận giữa người Do thái với người A-rập. Làn sóng bạo lực đã lan tới vùng đất linh thiêng nhất của thánh địa Giê-ru-xa-lem, nếu không được ngăn chặn, có nguy cơ sẽ thổi bùng thành cuộc xung đột tôn giáo. Nếu Nhà nước Do thái tiếp tục những hành động nhằm đơn phương quyết định số phận của Giê-ru-xa-lem sẽ càng đẩy "con tàu hòa bình Trung Ðông" lao dốc, khiến lòng thù hận đang âm ỉ cháy có thể làm bùng nổ "thùng thuốc súng" ở khu vực này bất cứ lúc nào.

Có thể bạn quan tâm