Trong 10 năm (từ 1961 đến 1971), quân đội Mỹ đã phun rải hơn 80 triệu lít chất độc hóa học, 61% trong số đó là chất độc da cam, chứa 366 kg dioxin - chất độc nhất mà con người từng biết đến, xuống diện tích hơn 3,06 triệu héc-ta, chất độc da cam đã gây hậu quả thảm khốc, lâu dài đối với môi trường và sức khỏe con người, làm hơn 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, hơn ba triệu người là nạn nhân; hàng trăm nghìn nạn nhân đã chết, hàng triệu người bị mắc các bệnh hiểm nghèo, bị dị dạng, dị tật bẩm sinh... Di chứng da cam đã truyền sang thế hệ thứ 3 và thứ 4; nhiều gia đình nạn nhân chất độc da cam (NNCĐDC) hoàn cảnh hết sức khó khăn. Nỗi đau da cam là nỗi đau chung của dân tộc Việt Nam và nhân loại tiến bộ. Ngày 10/8 hằng năm được lấy là Ngày Vì NNCĐDC Việt Nam, Ngày Quốc tế đoàn kết với NNCĐDC Việt Nam.
Nhận thức sâu sắc về hậu quả nặng nề của chất độc hóa học đối với môi trường và sức khỏe nhân dân, những năm qua, Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về khắc phục hậu quả chất độc hóa học, giải quyết chế độ chính sách và chăm sóc, giúp đỡ NNCĐDC. Hằng năm, Nhà nước dành khoản ngân sách lớn để hỗ trợ, thực hiện chính sách đối với người có công với cách mạng, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con, cháu của họ bị di chứng da cam; giúp NNCĐDC và gia đình từng bước xóa đói, giảm nghèo, ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng.
Ngày 14/5/2015, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) ban hành Chỉ thị số 43-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc giải quyết hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam”. Qua hơn sáu năm thực hiện Chỉ thị số 43-CT/TW đã thực sự đi vào cuộc sống, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, của cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và toàn hệ thống chính trị đối với NNCĐDC và hoạt động của tổ chức Hội NNCĐDC/dioxin các cấp; tạo chuyển biến rõ nét về nhận thức và hành động vì NNCĐDC. Ngày 9/12/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi). Pháp lệnh bảo đảm tốt hơn chế độ ưu đãi người có công với cách mạng, trong đó có người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học.
Cùng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, những năm qua, với nghĩa tình, trách nhiệm, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; sự ủng hộ, hỗ trợ của chính phủ các nước và bạn bè quốc tế, công cuộc khắc phục hậu quả chất độc hóa học, chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân và đấu tranh đòi công lý cho NNCĐDC đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Công tác tuyên truyền, vận động được đẩy mạnh, qua đó, các tầng lớp nhân dân trong nước, người Việt Nam ở nước ngoài, các tổ chức và bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn thảm họa da cam/dioxin do Mỹ gây ra ở Việt Nam. Phong trào “Hành động Vì NNCĐDC” do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động đã lan tỏa sâu rộng, thu hút sự quan tâm, hưởng ứng tích cực của cộng đồng xã hội, của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, góp phần chung tay xoa dịu nỗi đau da cam.
Thực hiện chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa công tác chăm sóc NNCĐDC, các cấp hội đẩy mạnh phong trào thi đua “Vì NNCĐDC”, tích cực vận động nguồn lực trong nước và quốc tế ủng hộ, giúp đỡ NNCĐDC. Từ khi thành lập (ngày 10/1/2004) đến nay, Hội NNCĐDC/dioxin đã vận động được số tiền và hiện vật tổng trị giá hơn 2.660 tỷ đồng để hỗ trợ sửa nhà, xây nhà tình nghĩa, trợ cấp học bổng, trợ giúp tìm việc làm, hỗ trợ vốn sản xuất; tặng phương tiện sinh hoạt; khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí; xông hơi, giải độc, phục hồi sức khỏe; thăm, tặng quà NNCĐDC trong các dịp lễ, Tết, Ngày Vì NNCĐDC (10/8) hằng năm. Hàng nghìn nạn nhân đã được điều dưỡng tại 26 trung tâm nuôi dưỡng, phục hồi chức năng và giải độc của Trung ương Hội và các địa phương. Các hình thức hỗ trợ, giúp đỡ nạn nhân ngày càng đa dạng và mang tính bền vững. Sự quan tâm, giúp đỡ của toàn xã hội là nguồn động viên, cổ vũ to lớn để các nạn nhân vượt qua khó khăn, bệnh tật, vươn lên hòa nhập cộng đồng; nhiều người trở thành điển hình tiêu biểu về phát triển kinh tế gia đình và giúp đỡ những người cùng cảnh ngộ.
Chiến tranh đã lùi xa hơn 46 năm, nhưng hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam vẫn rất nặng nề và lâu dài, đặc biệt còn số lượng khá lớn người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học, nhưng chưa được hưởng chế độ, chính sách người có công với cách mạng. Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam đề nghị Nhà nước, các bộ, ngành, cơ quan chức năng... tiếp tục nghiên cứu bổ sung, hoàn thiện chế độ, chính sách đối với người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và NNCĐDC; bổ sung, hoàn thiện quy trình xét duyệt, giám định người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học một cách khoa học, phù hợp thực tiễn; mong muốn các tầng lớp nhân dân, kiều bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế hãy tiếp tục chung tay xoa dịu nỗi đau da cam; đồng hành, ủng hộ NNCĐDC đấu tranh đòi công lý.
Nhân dịp kỷ niệm 60 năm thảm họa da cam ở Việt Nam, Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam và hai cá nhân thuộc Cơ quan Trung ương Hội được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng ba; nhiều tập thể, cá nhân thuộc các tỉnh, thành hội được trao tặng Huân chương và các phần thưởng cao quý.
Kỷ niệm 60 năm thảm họa da cam ở Việt Nam (10/8/1961 - 10/8/2021) là dịp để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp; nêu cao tinh thần tương thân tương ái, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, tiếp tục thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, đồng thời tích cực vận động nguồn lực ở trong và ngoài nước để khắc phục hậu quả chất độc hóa học, chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân.
Phát huy truyền thống “Đoàn kết - Nghĩa tình - Trách nhiệm vì NNCĐDC” và những thành tích đạt được, với tình cảm, trách nhiệm cao, thời gian tới, Hội NNCĐDC/dioxin Việt Nam tiếp tục quán triệt sâu sắc, triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) và các chỉ thị, nghị quyết liên quan đến công tác giải quyết chính sách đối với người có công với cách mạng, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học. Các cấp hội chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, chăm lo xây dựng tổ chức hội vững mạnh, đẩy mạnh Phong trào thi đua Vì NNCĐDC; tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, thực sự là chỗ dựa vững chắc, mái ấm nghĩa tình của NNCĐDC/dioxin Việt Nam.
Thượng tướng NGUYỄN VĂN RINH
Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam
