Những năm qua, tỉnh Lạng Sơn luôn là một trong những địa bàn trọng điểm về hoạt động buôn bán, vận chuyển pháo nổ các loại từ biên giới vào nội địa tiêu thụ. Hoạt động này diễn ra cả năm nhưng sôi động nhất là vào những ngày cuối năm. Theo nhận định của các cơ quan chức năng, vào dịp Tết Nguyên đán năm nay có thể bùng phát nạn buôn bán, vận chuyển pháo nổ do chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe. Điển hình là vào ngày 13-11, Trạm kiểm soát liên hợp Dốc Quýt (huyện Cao Lộc), tiến hành kiểm tra ô-tô 16 chỗ chở khách BKS 29B - 08287 chạy hướng Đồng Đăng - Lạng Sơn, do lái xe Nguyễn Văn An (sinh năm 1970, trú tại huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang) điều khiển, phát hiện trên xe chở tám bọc khăn mặt được đóng gói cất dưới gầm ghế trên sàn xe. Mở kiểm tra các bọc khăn, phát hiện năm bọc có cất giấu 44 bánh pháo dạng băng cuốn tròn do Trung Quốc sản xuất, có tổng trọng lượng 58,5 kg. Tại cơ quan điều tra, lái xe Nguyễn Văn An khai, đã nhận vận chuyển thuê từ một người đàn ông không biết tên tại khu vực gần đền Mẫu Đồng Đăng, thị trấn Đồng Đăng (huyện Cao Lộc) với giá 50 nghìn đồng mỗi bọc và giao hàng về xã Ninh Hiệp, huyện Gia Lâm (Hà Nội) tiêu thụ...
Vào những ngày đầu tháng 12, đến với những thôn, bản giáp biên, nơi có những địa danh nổi tiếng về buôn lậu như: Hang Dơi, Thác Ném, Khơ Đa, Lọ Bon... (huyện Văn Lãng); Chi Ma, Tú Mịch (Lộc Bình)... lượng người và hàng hóa qua lại nhộn nhịp. Thượng tá Nông Quang Tám, Đồn trưởng Biên phòng Tân Thanh (huyện Văn Lãng) cho biết: Để đấu tranh ngăn chặn các hành vi buôn lậu, nhất là hàng cấm gồm pháo nổ các loại, ngay từ đầu năm, đồn biên phòng đã chủ động phối hợp lực lượng hải quan cửa khẩu Tân Thanh, cửa khẩu Cốc Nam tăng cường lực lượng, lập các lán trại ngay trên đường biên giới và trực suốt 24 giờ. Vì vậy, số vụ vận chuyển pháo lậu có giảm số vụ việc. Tuy nhiên, chỉ vì hám lợi, các đối tượng dùng nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi như: cất giấu pháo lẫn với các loại hàng hóa, mang vác xé lẻ qua đường mòn biên giới, nếu bị lực lượng chống buôn lậu phát hiện thì vứt bỏ chạy qua biên giới. Hoặc khi đã vào trong nội địa thì găm, giấu hàng vào các phương tiện giao thông để vận chuyển về những tỉnh phía sau tiêu thụ, với tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng...
Cũng như Đồn Biên phòng Tân Thanh, Đồn Biên phòng Chi Ma (huyện Lộc Bình) những ngày này cũng đang căng mình phòng, chống pháo lậu. Thiếu tá Ninh Xuân Trọng, Chính trị viên Đồn Biên phòng Chi Ma lo ngại nói: Do có đường biên giới dài, nhiều đường ngang, lối tắt qua biên giới cho nên địa bàn luôn xảy ra các vụ vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ. Qua phát hiện, bắt giữ vừa qua cho thấy các đối tượng phạm tội chủ yếu là thanh niên tỉnh khác, xuất cảnh lao động trái phép qua biên giới làm thuê, khi trở về quê tranh thủ lấy pháo bán kiếm lời. Nguyên nhân khác do bên Trung Quốc không cấm đốt pháo, pháo các loại được bày bán công khai ngoài chợ, trong siêu thị, khi vận chuyển về Việt Nam bán được lợi nhuận cao, vì thế, không ít dân buôn lậu lập đường dây buôn bán, vận chuyển.
Đại tá Vũ Hồng Quang, Phó Giám đốc Công an tỉnh - Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo phòng, chống các hành vi sai phạm về pháo của tỉnh khẳng định: Thực hiện Nghị định số 36/2009/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo, thời gian qua, tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng triển khai nhiều biện pháp quyết liệt về phòng, chống các hành vi sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ, nhập lậu và sử dụng trái phép các loại pháo. Từ nay đến cuối năm 2017, công an tỉnh tiếp tục tập trung đấu tranh hiệu quả với các hành vi sai phạm về pháo. Thực hiện triển khai các biện pháp tuyên truyền, vận động bà con các dân tộc thấy nguy cơ tác hại do pháo gây ra, tham gia phát hiện tố giác, đấu tranh chống các hành vi sai phạm về pháo. Chỉ đạo các lực lượng chức năng thực hiện đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường tuần tra, kiểm soát tại những địa bàn trọng điểm, nhất là khu vực biên giới cửa khẩu; phối hợp điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh các vụ án sai phạm về pháo... Tuy nhiên, hiện việc đấu tranh, xử lý hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép các loại pháo gặp khó khăn do Luật Đầu tư năm 2014 (sửa đổi, bổ sung), có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2017 quy định bổ sung “Kinh doanh pháo nổ” là ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh, còn việc kinh doanh các loại pháo khác là ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Theo đó hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép pháo nổ khi có đủ căn cứ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự, còn hành vi sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng các loại pháo khác (gồm pháo hoa, pháo hoa đơn, pháo hoa kép,…) là hàng hóa kinh doanh có điều kiện, không xem xét trách nhiệm hình sự. Trong khi đó, loại pháo này xét về tính chất, mức độ nguy hiểm tương tự pháo nổ và chiếm khoảng 80% số lượng pháo được phát hiện, thu giữ tại địa bàn tỉnh Lạng Sơn.
Từ thực trạng nêu trên, đồng chí Nguyễn Công Trưởng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, Trưởng ban Chỉ đạo 389 của tỉnh cho biết: Ban Chỉ đạo 389 tỉnh đã đề xuất Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, đưa loại pháo hoa khi đốt có phát ra tiếng nổ, mầu sắc, ánh sáng vào danh mục hàng hóa cấm kinh doanh như các văn bản quy định trước đây để có chế tài đủ mạnh phục vụ công tác đấu tranh, xử lý, truy tố có hiệu quả, không để tình hình diễn biến phức tạp. Đồng thời, trong thời gian tới, tỉnh chỉ đạo các lực lượng biên phòng, hải quan tăng cường quân số tại các chốt chặt trên tuyến biên giới suốt 24 giờ trong ngày để ngăn chặn hành vi vận chuyển hàng hóa qua biên giới. Trong nội địa, lực lượng công an, quản lý thị trường tăng cường kiểm soát khâu lưu thông, quyết liệt triệt phá các kho, bãi tập kết hàng hóa, tăng cường công tác quản lý thị trường, kiểm soát hàng nhái, hàng giả, an toàn vệ sinh thực phẩm. Thời gian gần dịp Tết Nguyên đán, các lực lượng cần tổ chức kiểm tra các cơ sở sản xuất hàng hóa, việc kinh doanh tại các hội chợ, các chợ tại các huyện, thành phố, hạn chế thấp nhất các vụ buôn bán, vận chuyển pháo nổ trên địa bàn...
