Nepal chuẩn bị khôi phục nền quân chủ lập hiến

Sau tuyên bố mới đây của Nhà vua Nepal Gyanendra về việc khôi phục quốc hội, cuộc biểu tình của hàng chục nghìn người dân Nepal chống Nhà vua hôm qua đã trở thành một cuộc ăn mừng thắng lợi tại thủ đô Kathmandu. 

Liên minh bảy đảng đối lập cũng đã hoan nghênh quyết định này của Nhà vua Gyanendra và đã chọn cựu thủ tướng Girija Prasad Koirala làm ứng cử viên của họ cho cuơng vị người đứng đầu chính phủ. 

Người đứng đầu đảng Cộng sản Madhav Kumar Nepal nói với BBC rằng: “Quốc hội mới sẽ họp vào thứ sáu tuần này, một chính phủ lâm thời sẽ được thành lập và chúng tôi sẽ thông qua nghị quyết bắt đầu một cuộc đối thoại với lực lượng nổi dậy, và tiến hành bầu quốc hội lập hiến”. 

Tuy nhiên, trong một tuyên bố mạnh mẽ, lực lượng nổi dậy đã phản đối quyết định của Nhà vua Gyanendra và nói rằng với việc hoan nghênh tuyên bố của Nhà vua Gyanendra, liên minh bảy đảng đang mắc sai lầm lớn. 

Thủ lĩnh của lực lượng nổi dậy Baburam Bhattarai nói rằng việc chỉ khôi phục quốc hội sẽ không giải quyết được các vấn đề và cho biết các tay súng nổi dậy có kế hoạch tiếp tục chiến đấu chống chính phủ. 

Năm ngoái, lực lượng nổi dậy và liên minh bảy đảng đối lập đã đạt được một thỏa thuận gồm 12 điểm, trong đó có việc thành lập một chính phủ lâm thời và một quốc hội lập hiến. 

Lực lượng nổi dậy kiểm soát phần lớn khu vực nông thôn, được trang bị vũ khí hạng nặng và có ảnh hưởng lớn tại Nepal. 

Khộng có gì đáng ngạc nhiên là người dân trên các đuờng phố Kathmandu có tâm trạng khác nhau. 

Trong khi phần đông mọi người tin rằng các cuộc biểu tình đã đến hồi kết, nhiều người lại cảm thấy rằng chỉ khôi phục quốc hội là chưa đủ. 

Kalanki – vùng lân cận ở phía đông nam thủ đô Kathmandu – cũng là một tâm điểm của các cuộc biểu tình. Tuần trước, ba người bỉểu tình đã bị cảnh sát bắn chết tại đây. Hôm qua, khoảng 20 nghìn người biểu tình đã tập trung tại đây. Nhiều người biểu tình cầm các biểu ngữ và các tấm áp-phích có vẽ hình ảnh của những người biểu tình đã bị cảnh sát bắn chết. 

Madhav Gurung, một người biểu tình nói: “Chúng tôi muốn đòi công lý cho những người đã chết. Viên tư lệnh cảnh sát đã ra lệnh bắn vào người biểu tình phải bị bắt giữ và đưa ra xét xử”. 

Anh Bikash Sharma, 29 tuổi, giáo viên tiếng Anh tại một trường cao đẳng, nói rằng những người biểu tình sẽ không thấy hài lòng chừng nào Nhà vua còn chưa bị lật đổ. 

Anh nói: “Một quốc hội lập hiến là cần thiết để chúng ta có thể có cơ quan đại diện cho dân chúng. Nhà vua phải được thay thế bằng một người đại diện cho nhân dân”. 

Trong khi nhiều người hoan nghênh việc chọn một thủ tướng mới, những người khác cảnh báo rằng các chính đảng không nên bỏ phí cơ hội này.  

Ông Gyanendra Bhattarai, một người biểu tình nói: “Các chính trị gia không nên chống lẫn nhau như họ đã làm trước đây”. 

Ông G. P. Koirala (ảnh bên) từng ba lần làm thủ tướng nhưng các chính phủ ở Nepal đều không tồn tại được trọn một nhiệm kỳ. 

Nepal từng có 13 thủ tướng kể từ khi nền dân chủ nghị viện tại nước này được thiết lập vào năm 1990. Việc đấu đá trong nội bộ khiến tất cả các thủ tướng bị phe đối lập lật đổ trước khi kết thúc nhiệm kỳ của họ. 

Hơn nữa, nhiều người dân Nepal từng phẫn nộ trước nạn tham nhũng trong chính phủ. 

Hôm nay, thủ đô Kathmandu “bừng sức sống” khi nhiều người đổ ra đường phố bắt đầu cuộc ăn mừng thắng lợi. 

Các cửa hàng chật cứng khách hàng và người xe qua lại tấp nập đã làm biến đổi các đường phố từng có lúc trống vắng trong thời gian thực thi lệnh giới nghiêm.

Kruttika, 17 tuổi đi mua hàng cùng bạn cô là Surbi, nói rằng: “Tôi vui mừng vì cuối cùng đã có thể ra ngoài phố sau 20 ngày biểu tình. Chúng tôi muốn hòa bình, nhưng hầu hết mọi người đều muốn cuộc sống bình thường trở lại”. 

Nhưng không phải ai cũng vui mừng. 

Tại đại lộ Darbar Marg ở thủ đô Kathmandu dẫn tới cung điện của Nhà vua, được tô điểm hai bên bằng những cửa hàng tráng lệ, hai người đang chỉ trích gay gắt những người biểu tình. Một trong hai người giấu tên nói: “Toàn bộ sự việc đã bị lực lượng nổi dậy sắp đặt. Các đảng sẽ không thể chống được lực lượng nổi dậy và tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn”. 

Người kia nói: “Nếu Nhà vua không nắm quyền kiểm soát đất nước thì giờ đây nước chúng ta sẽ trở thành một nước cực đoan do lực lượng nổi dậy kiểm soát”. 

Một số nhà phân tích cho rằng việc lực lượng nổi dậy tuyên bố tiếp tục chiến đấu chống chính phủ là trở ngại đối với chính phủ sắp tới, một chính phủ sẽ phải làm việc rất tích cực để chiếm được lòng tin của lực luợng nổi dậy. 

Nhưng những người khác cho rằng, tuyên bố nói trên của lực lượng nổi dậy chỉ là nhằm tuyên truyền mị dân. 

Nhà phân tích Nam Á Rhoderick Chalmers thuộc Tập đoàn International Crisis cho rằng: “Tuyên bố của lực lượng nổi dậy phần nào được coi là để tạo một vị thế thuận lợi khi thương lượng. Lực lượng nổi dậy chuẩn bị thương lượng từ một vị thế mạnh”. 

Và trong khi dường như tâm lý về xây dựng một nền cộng hòa đang lan rộng ở Nepal, thì nhiều người cảm thấy rằng chắc chắn có một vai trò cho Nhà vua Gyanendra trong chính thể ở Nepal. 

Ông Chalmers cho rằng: “Nhà vua Gyanendra đã có sự nhượng bộ rất đau đớn. Nhưng hoàng gia sẽ khôi phục sức mạnh trở lại”. 

Các tin liên quan: