Nâng cao chất lượng nhân lực pháp luật ngay từ khâu đào tạo

Phát triển nguồn nhân lực là vấn đề quan trọng và cấp bách

Theo Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tú, mặc dù công tác xây dựng và thi hành pháp luật đã đạt nhiều kết quả tích cực, song vẫn tồn tại những hạn chế về năng lực đội ngũ, nhất là trong bối cảnh phát sinh nhiều yêu cầu mới, đòi hỏi phải có những giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt và kịp thời.

Bà Vũ Thị Như Trang, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Tuyên Quang nhấn mạnh, phát triển nguồn nhân lực làm công tác tham mưu xây dựng pháp luật là một vấn đề quan trọng và cấp bách trong giai đoạn hiện nay. Công tác này phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Đây chính là khâu then chốt trong nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Tuy nhiên,dù đã có những cơ chế chính sách hỗ trợ song hiện nay vẫn còn thiếu đội ngũ cán bộ có năng lực xây dựng pháp luật đáp ứng tình hình mới, nhất là tại các địa phương. Do đó, theo bà Trang, cần triển khai các giải pháp quyết liệt để nâng cao chất lượng nhân lực pháp luật mà trước hết từ công tác đào tạo.

Một vấn đề trong đào tạo nguồn nhân lực pháp luật hiện nay được các chuyên gia chỉ ra đó là sự tồn tại của quá nhiều trường đào tạo cử nhân luật dẫn đến có thể ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo. Hiện nay, Việt Nam có khoảng hơn 90 khoa luật tại các trường không chuyên.

Một số luật sư cũng bày tỏ lo ngại, việc đào tạo ngành luật - một ngành có tính đặc thù, yêu cầu tính chính xác, chuyên môn và tính hệ thống rất cao không thể bị xem nhẹ vì những sai sót trong pháp lý cũng có thể gây ra những thiệt hại nghiêm trọng không kém gì sai sót trong y khoa. Theo đó, đề nghị chỉ các trường đại học chuyên ngành luật mới được đào tạo và cấp bằng cử nhân luật. Đây là một bước đi cần thiết và đúng đắn, không chỉ trả lại giá trị thực cho tấm bằng cử nhân luật mà còn giúp nâng cao chất lượng đào tạo, tạo dựng nền tảng nhân lực pháp lý vững mạnh cho tương lai

Phân tích nguyên nhân hạn chế của nguồn nhân lực pháp luật từ góc độ đào tạo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Hòa, Hiệu trưởng Trường đại học Luật Hà Nội cho rằng, số lượng cơ sở đào tạo luật tăng nhanh nhưng chưa đi đôi với bảo đảm chất lượng. Việc mở rộng quy mô đào tạo thiếu kiểm soát dẫn đến tình trạng đại trà hóa, chất lượng đầu ra không đồng đều. Nhiều nơi chất lượng của công tác đào tạo chưa được bảo đảm. Thiếu sự gắn kết giữa chương trình đào tạo với nhu cầu của thực tiễn. Trong khi đó, mối liên kết giữa đào tạo, nghiên cứu và thực tiễn pháp luật còn rời rạc. Khoảng cách giữa lý luận và thực tiễn xây dựng cũng như thi hành pháp luật khiến nhiều cán bộ còn hạn chế trong tư duy, phân tích chính sách cũng như kỹ năng thể chế hóa chính sách.

Ông Hòa cho rằng, ngay từ đào tạo phân mảnh đã dẫn tới loạt hệ quả như nhân lực chất lượng không đồng đều, văn bản pháp luật chất lượng thấp, môi trường làm việc thiếu động lực, không thu hút được nhân tài và tiếp tục lại dẫn tới sự suy giảm chất lượng của nguồn nhân lực.

Nâng cao chất lượng đào tạo pháp luật

Hiệu trưởng Trường đại học Luật Hà Nội đề nghị tăng cường đầu tư có trọng tâm cho các cơ sở đào tạo luật trọng điểm và nâng cao chất lượng đào tạo pháp luật, lựa chọn và ưu tiên đầu tư cho các cơ sở đào tạo luật có uy tín, có khả năng dẫn dắt hệ thống đào tạo pháp luật, kiểm soát chất lượng đào tạo pháp luật ở tất cả các trình độ đào tạo luật theo một cơ chế phù hợp. Đồng thời, mở rộng liên kết đào tạo với các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, những đơn vị thi hành pháp luật; chuẩn hóa, kiểm định quốc tế các chương trình đào tạo theo yêu cầu của thực tiễn, bảo đảm đầu ra đáp ứng năng lực của nghề nghiệp pháp luật.

Để phá vỡ vòng lặp bất cập của chất lượng nguồn nhân lực pháp luật hiện nay, Tiến sĩ Tô Văn Hòa cho rằng công tác đào tạo cán bộ pháp luật cần được thực hiện một cách liên tục và chuyên sâu theo các công đoạn của quy trình xây dựng pháp luật. Đào tạo pháp luật phải được tổ chức thường xuyên đối với cán bộ xây dựng và thi hành pháp luật gắn với thực tiễn và đi sâu theo từng công đoạn. Đẩy mạnh đào tạo và ứng dụng công nghệ số, đặc biệt là các ứng dụng của trí tuệ nhân tạo trong công tác xây dựng pháp luật.

"Cách làm này cũng giúp giảm gánh nặng thủ công, tăng tốc độ xử lý, nâng cao tính chính xác, hình thành văn hóa làm việc dựa trên dữ liệu một cách khoa học", ông Hòa nhấn mạnh.

Để hiện thực hóa mục tiêu đưa thể chế thành “đột phá của đột phá” như tinh thần của Nghị quyết số 66-NQ/TW, nhiều chuyên gia cho rằng, việc xây dựng giải pháp đột phá nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật cần được quyết liệt triển khai, trong đó có công tác đào tạo. Nâng cao chất lượng đào tạo luật, phát triển các cơ sở đào tạo luật trọng điểm có uy tín; kiên quyết chấm dứt hoạt động của các cơ sở đào tạo luật không bảo đảm tiêu chí, tiêu chuẩn theo quy định…,điều này sẽ góp phần hiệu quả vào công tác nghiên cứu, tham vấn chính sách trong kỷ nguyên mới.