Các phương án liên kết cùng doanh nghiệp thu mua sản phẩm, tổ chức vận chuyển, cấp mới mã số vùng trồng, mở rộng thị trường xuất khẩu, tổ chức quảng bá, giới thiệu và kết nối tiêu thụ vải thiều đang được gấp rút triển khai.
Có liên kết, yên tâm bám vườn
Những ngày này, gia đình ông Nguyễn Ðức Văn, thôn Trại 1, xã Phượng Sơn (Lục Ngạn) đang tập trung chăm sóc giai đoạn chuẩn bị vào cùi của cây vải.
Theo lời ông Văn, năm nay, điều kiện thời tiết thuận lợi nên tỷ lệ ra hoa, đậu quả của vải thiều cao, dự kiến với gần 1ha gia đình sẽ thu khoảng 15 tấn quả.
Với tổng diện tích 29.700ha vải thiều (tăng 1.400ha so với năm 2022), năm nay sản lượng quả vải thiều toàn tỉnh Bắc Giang ước khoảng 180 nghìn tấn.
Nếu như những năm trước, dù chất lượng sản phẩm tốt song do thiếu sự liên kết cho nên ông Văn vẫn phải đưa đến bán tại các điểm cân của thương lái, giá bán khá bấp bênh do bị tư thương chi phối thì năm nay gia đình ông yên tâm hơn khi có doanh nghiệp cùng đồng hành.
Theo đó, toàn bộ 12,6ha vải thiều theo hướng hữu cơ của gia đình ông và 18 hộ khác ở thôn Trại 1 được một doanh nghiệp trên địa bàn cấp phân bón hữu cơ trả chậm, đồng thời cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm đủ tiêu chuẩn với giá 30 nghìn đồng/kg.
"Không chỉ cam kết thu mua, doanh nghiệp còn hỗ trợ mở đường bê-tông vào các khu vực sản xuất, giúp chúng tôi vận chuyển phân bón thuận lợi hơn. Thông qua liên kết, chúng tôi sẽ yên tâm bám vườn, bảo đảm chất lượng sản phẩm", ông Nguyễn Ðức Văn nói.
Với tổng diện tích 29.700ha vải thiều (tăng 1.400ha so với năm 2022), năm nay sản lượng quả vải thiều toàn tỉnh Bắc Giang ước khoảng 180 nghìn tấn.
Ðể chủ động trong khâu tiêu thụ, các địa phương, người trồng vải sớm kết nối, tìm đầu ra thông qua các doanh nghiệp.
Ðiển hình nhóm hộ sản xuất vải thiều theo tiêu chuẩn GlobalGAP tại thôn Chão, xã Giáp Sơn, huyện Lục Ngạn đã ký hợp đồng liên kết, bao tiêu quả vải với Công ty TNHH Phát triển thương mại và dịch vụ Phúc Lâm (Hà Nội).
Theo đó, vụ vải thiều năm nay, doanh nghiệp này hỗ trợ sản xuất, thu mua toàn bộ sản lượng vải thiều của 13 hộ trong nhóm với giá ổn định. Doanh nghiệp gắn thẻ cho từng cây vải, đồng thời hỗ trợ các hộ kỹ thuật chăm sóc, bảo đảm cho sản phẩm đạt chất lượng tốt nhất.
Hay như tại vùng vải sớm Phúc Hòa, huyện Tân Yên ngay từ đầu vụ sản xuất, cán bộ chuyên môn của huyện, xã thường xuyên có mặt tại các vùng trồng để theo dõi, hỗ trợ người dân chăm sóc, bảo đảm đúng theo yêu cầu của các thị trường.
Trước khi bước vào vụ thu hoạch, cùng với rà soát, bố trí hơn 10 điểm đỗ, đậu và quay đầu xe, Ủy ban nhân dân xã đã đầu tư 760 triệu đồng mở rộng tuyến đường tại vùng sản xuất vải thiều theo tiêu chuẩn GlobalGAP tại thôn Quất Du 2 và Lân Thịnh.
Ðặc biệt, tín hiệu vui đến với người trồng vải của xã là ngay từ đầu vụ, Công ty cổ phần BEIN (Hà Nội) đã ký kết đưa 180 tấn vải thiều sớm sang thị trường Nhật Bản.
Anh Ngô Văn Cường, thôn Quất Du 2 nói: "Năm ngoái, toàn xã có khoảng 60 tấn vải thiều đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản song chỉ có khoảng 30% được đưa sang thị trường này. Nhờ mở thêm mã vùng trồng, năm nay sản lượng dự kiến đủ tiêu chuẩn đi Nhật Bản toàn xã tăng lên 300 tấn".
Xây dựng các phương án tiêu thụ
Ðể vải thiều rộng đường xuất khẩu, năm nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Giang xác định cấp mới mã số vùng trồng cây ăn quả nói chung, vải thiều nói riêng là nhiệm vụ trọng tâm. Ngành tập trung hoàn thiện hồ sơ, đề nghị cấp mới 15 mã xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, chín mã đi Australia, hai mã đi Hoa Kỳ và ba mã sang Thái Lan.
Cùng với đó, hỗ trợ năm doanh nghiệp, hợp tác xã thực hiện đăng ký xuất khẩu các mặt hàng chế biến có nguồn gốc thực vật sang thị trường Trung Quốc, trong đó Công ty Xuất nhập khẩu nông sản Lục Ngạn đã được Trung Quốc cấp mã số xuất khẩu, hồ sơ của bốn đơn vị khác đang chờ Hải quan Trung Quốc phê duyệt.
Với thị trường Hoa Kỳ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có buổi làm việc với cơ quan APHIS, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, Cục Bảo vệ thực vật để đánh giá, xem xét điều kiện chiếu xạ tại Trung tâm chiếu xạ Hà Nội.
Ông Ðặng Văn Tặng, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết: "Cùng với tuyên truyền, hướng dẫn người dân tuân thủ chặt chẽ các điều kiện sản xuất theo yêu cầu của các nước, chúng tôi đang hoàn thiện thủ tục đề nghị cấp mới các mã số theo kế hoạch. Việc có thêm cơ sở chiếu xạ tại miền bắc sẽ giúp thời gian đưa trái vải sang thị trường Hoa Kỳ ngắn hơn, chi phí giảm".
Năm nay, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Giang xác định cấp mới mã số vùng trồng cây ăn quả nói chung, vải thiều nói riêng là nhiệm vụ trọng tâm. Ngành tập trung hoàn thiện hồ sơ, đề nghị cấp mới 15 mã xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, chín mã đi Australia, hai mã đi Hoa Kỳ và ba mã sang Thái Lan.
Năm 2022, vải thiều tiêu thụ khá thuận lợi, hơn 40% sản lượng được xuất khẩu, trong đó có nhiều thị trường mới tại một số nước thuộc Liên minh châu Âu và Trung Ðông.
Mặc dù vậy, do thời gian thu hoạch ngắn lại thiếu liên kết cho nên tại một số thời điểm giá thu mua thấp, ảnh hưởng đến thu nhập của người dân; nhiều diện tích đã được cấp mã vùng trồng song do không tuân thủ đúng yêu cầu cho nên sản phẩm không đủ điều kiện xuất khẩu, thậm chí phải "quay đầu".
Khắc phục tình trạng này, các địa phương đang nỗ lực tìm kiếm, mở rộng thị trường cũng như kênh tiêu thụ.
Ghi nhận tại "thủ phủ" vải thiều Lục Ngạn, năm nay địa phương phấn đấu tiêu thụ 78.300 tấn vải tươi (chiếm gần 80% sản lượng), trong đó xuất khẩu 43.300 tấn, chủ yếu sang thị trường Trung Quốc.
Ðến nay, Ủy ban nhân dân huyện đã thành lập đoàn công tác, phối hợp cùng Sở Công thương khảo sát, tìm hiểu thị trường tỉnh Quảng Tây và Vân Nam (Trung Quốc); các cửa khẩu của tỉnh Lào Cai, Lạng Sơn cũng như các chợ đầu mối phía nam. Bên cạnh đó tập trung hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết, mời gọi thương nhân đến địa bàn tìm hiểu, liên kết.
Ðến nay đã có hơn 100 thương nhân Trung Quốc đăng ký vào địa bàn thu mua vải thiều. Khai thác lợi thế ga Kép (Lạng Giang) trở thành ga liên vận quốc tế, Ủy ban nhân dân huyện đã tổ chức các buổi làm việc với đơn vị vận hành ga Kép để bàn phương án vận chuyển vải thiều.
Ðiểm mới trong hoạt động xúc tiến, tiêu thụ vải thiều năm nay của Bắc Giang là Ủy ban nhân dân tỉnh giao cho các địa phương trực tiếp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá, giới thiệu sản phẩm.
Theo đó, Ủy ban nhân dân huyện Tân Yên sẽ chủ trì tổ chức hội nghị xúc tiến tiêu thụ vải thiều sớm; huyện Lục Ngạn tổ chức hội nghị xúc tiến tiêu thụ vải thiều theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, lễ xuất hành vải thiều Lục Ngạn vào thị trường miền nam và Trung Quốc.
Theo đó Sở Công thương tỉnh Bắc Giang cũng tổ chức một loạt sự kiện nhằm quảng bá, giới thiệu và kết nối tiêu thụ.
Ðiểm đáng chú ý là Bắc Giang đăng ký chuyên đề xúc tiến tiêu thụ vải thiều tại thị trường trong nước, thị trường Trung Quốc và các nước trên thế giới tại hội nghị giao ban giữa Bộ Công thương với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài. Cùng đó, lần đầu tiên Bắc Giang tổ chức quảng bá hàng nông sản tại hội chợ hàng hóa Trung Quốc-Việt Nam được tổ chức tại Bằng Tường, Quảng Tây (Trung Quốc).
Ông Ngụy Ðình Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại (Sở Công thương) cho biết: "Năm nay, chúng tôi tiếp tục duy trì hai tổ công tác tại các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn và Lào Cai để hỗ trợ doanh nghiệp đưa vải thiều xuất ngoại. Tuy nhiên, để hoàn thành mục tiêu xuất khẩu hơn 50%, các địa phương cần chủ động hướng dẫn doanh nghiệp, người dân tuân thủ nghiêm các quy định về bảo đảm chất lượng quả vải, quy cách đóng gói, tránh tình trạng hàng hóa phải "quay đầu". Cùng với đó chủ động nhiều phương án thích ứng tình hình thực tế".
