Trọng lượng lương thực bị lãng phí này gần tương đương với 23 triệu chiếc xe tải 40 tấn chở đầy tải, đủ để xếp vòng quanh Trái đất bảy lần.
Mỗi người lãng phí 121 kg thực phẩm mỗi năm
Báo cáo Chỉ số Chất thải Thực phẩm năm 2021, từ Chương trình Môi trường LHQ (UNEP) và tổ chức đối tác WRAP, xem xét chất thải thực phẩm ở các cửa hàng bán lẻ, nhà hàng và gia đình, bao gồm cả thực phẩm và các bộ phận không ăn được như xương và vỏ.
Đây là báo cáo được thu thập, phân tích và lập mô hình dữ liệu về chất thải thực phẩm toàn diện nhất cho đến nay, đồng thời đưa ra phương pháp luận cho các quốc gia để đo lường chất thải thực phẩm. 152 điểm dữ liệu về chất thải thực phẩm đã được xác định ở 54 quốc gia.
Báo cáo cho thấy, ở hầu hết các quốc gia đã đo lường, không kể mức thu nhập, chất thải thực phẩm là đáng kể. Phần lớn chất thải này đến từ các hộ gia đình, nơi loại bỏ 11% tổng lượng thực phẩm. Dịch vụ ăn uống và cửa hàng bán lẻ lãng phí lần lượt là 5% và 2%.
Tính theo bình quân đầu người toàn cầu, 121 kg thực phẩm cấp cho người tiêu dùng bị lãng phí mỗi năm, trong đó ở hộ gia đình lãng phí 74 kg. Báo cáo cũng ước tính bình quân đầu người của khu vực và quốc gia.
Giảm lãng phí thực phẩm sẽ cắt giảm phát thải khí nhà kính
Chất thải thực phẩm có tác động đáng kể đến môi trường, xã hội và kinh tế. Chẳng hạn, tại thời điểm mà hành động khí hậu vẫn còn chậm trễ, thì đã có từ 8-10% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu liên quan đến thực phẩm không được tiêu thụ.
Bà Inger Andersen, Giám đốc điều hành UNEP cho biết: “Giảm lãng phí thực phẩm sẽ cắt giảm phát thải khí nhà kính, làm chậm quá trình tàn phá thiên nhiên thông qua chuyển đổi đất và ô nhiễm, tăng cường sự sẵn có của thực phẩm và do đó giảm nạn đói và tiết kiệm tiền trong thời điểm suy thoái toàn cầu”.
“Nếu chúng ta muốn nghiêm túc hóa việc giải quyết biến đổi khí hậu, giảm sự mất mát thiên nhiên và đa dạng sinh học cũng như giảm ô nhiễm và chất thải, các doanh nghiệp, chính phủ và công dân trên toàn thế giới phải thực hiện trách nhiệm của mình để giảm lãng phí thực phẩm. Hội nghị thượng đỉnh về hệ thống lương thực của LHQ năm nay sẽ tạo cơ hội khởi động các hành động mới táo bạo để giải quyết tình trạng lãng phí thực phẩm trên toàn cầu”, bà nói.
Năm 2019, có 690 triệu người bị ảnh hưởng bởi nạn đói. Con số dự kiến sẽ tăng mạnh do Covid-19 và ba tỷ người không đủ khả năng mua một chế độ ăn uống lành mạnh. Vì thế, người tiêu dùng cần được hướng dẫn để giảm lãng phí thực phẩm tại nhà.
Các quốc gia có thể nâng cao tham vọng về khí hậu bằng cách đưa chất thải thực phẩm vào các đóng góp của quốc gia cho Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, đồng thời tăng cường an ninh lương thực và cắt giảm chi phí cho các hộ gia đình. Điều này làm cho việc ngăn ngừa lãng phí thực phẩm cũng là một lĩnh vực chính để đưa vào các chiến lược phục hồi sau Covid-19.
Giải quyết vấn đề toàn cầu
Các nhà nghiên cứu cho biết, không ai mua thực phẩm với ý định vứt bỏ và lượng nhỏ bị loại bỏ mỗi ngày có vẻ không đáng kể. Do đó, việc nâng cao nhận thức của người dân về rác thải là rất quan trọng, như thông qua việc thu gom rác thải thực phẩm riêng biệt của chính quyền địa phương.
Chính phủ và doanh nghiệp cần phải có hành động, nhưng hành động của từng cá nhân là rất quan trọng, chẳng hạn như đo khẩu phần gạo và mì ống, kiểm tra tủ lạnh trước khi mua sắm và tăng cường kỹ năng nấu ăn để tận dụng thức ăn đã mua. Việc dành nhiều thời gian hơn cho việc lập kế hoạch và nấu nướng tại nhà trong thời gian phong tỏa vì đại dịch ở Anh dường như đã giảm lượng rác thải đi 20%.
Ông Marcus Gover, Giám đốc điều hành của WRAP cho biết: “Chúng ta đã quá quen với việc lãng phí thực phẩm đến mức chúng ta quên mất giá trị của nó và cái giá phải trả cho việc nuôi dưỡng dân số toàn cầu ngày càng tăng đối với thế giới tự nhiên. Dù muốn hay không, chúng ta là chủ thể quan trọng nhất của vấn đề”.
Bà Clementine O'Connor, Tư vấn Chương trình thực phẩm tại UNEP cho biết, ngay cả khi con người không thể tiêu thụ một số chất thải thực phẩm đó, vẫn có những cách thích hợp để xử lý nó mà không gây ô nhiễm môi trường, như biến nó thành thức ăn gia súc hoặc làm phân trộn. “Những gì chúng tôi muốn là rác thực phẩm phải được lấy ra khỏi các bãi chôn lấp”, bà nói
Bà cho biết thêm, Anh đã thực sự đóng vai trò hàng đầu trong việc giảm thiểu chất thải thực phẩm và là một trong số rất ít quốc gia đạt được mức giảm đáng kể. Theo WRAP, từ năm 2007 đến năm 2018, rác thải thực phẩm ăn được đã giảm gần một phần ba, mặc dù tổng lượng rác thải thực phẩm vẫn là 19% vào tháng 11-2020.
Tuần này, WRAP đã khởi động Tuần lễ hành động về chất thải thực phẩm ở quốc gia đầu tiên là Anh từ ngày 1 đến 7-3, đưa ra thông điệp về việc lãng phí thực phẩm gây ra biến đổi khí hậu.
Bà Martina Otto, thuộc UNEP, cho biết: “Nếu bạn không thực hiện hành động chống lãng phí thực phẩm, thì thiệt hại của nó gây ra sẽ gấp ba. Đó không chỉ thiệt hại khi mất đi thức ăn mà chúng ta đang sản xuất ra, mà còn là tất cả các nguồn lực tự nhiên và tài chính đã dùng để sản xuất thức ăn đó. Vì vậy, hãy biến việc chống lãng phí thực phẩm thành "một chiến thắng ba lần"”.
