‘Lên đời’ khâu thanh toán

Theo đó, các ngân hàng đã không ngừng khai thác mảng thẻ tín dụng, thanh toán, đồng thời kết hợp xây dựng liên minh với các nhà sản xuất, kinh doanh, cũng như lắp đặt thêm nhiều điểm chấp nhận thẻ, nhằm hạn chế tối đa việc thanh toán bằng tiền mặt của người dân. Mặc dù vậy, trên thực tế, việc sử dụng tiền mặt để thanh toán trong việc mua bán hàng hóa vẫn là thói quen khó bỏ của người tiêu dùng. Để bắt kịp tốc độ phát triển với các quốc gia khác trên thế giới, đồng thời giúp người dân thuận tiện và an toàn hơn trong thanh toán, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 161/2006/NĐ-CP quy định về thanh toán bằng tiền mặt.

Theo nhận định của các ngân hàng thương mại, quy định này sẽ là nền tảng quan trọng góp phần thúc đẩy việc thanh toán không dùng tiền mặt tại thị trường Việt Nam. Ông Trịnh Thượng Thức, Trưởng phòng Thẻ, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (VCB) Chi nhánh TPHCM cho biết, tuy trong thời gian qua, các ngân hàng đã ra sức phát hành thẻ thanh toán, nhưng hiệu quả mang lại chưa cao, một phần do người tiêu dùng vẫn giữ thói quen sử dụng tiền mặt để thanh toán. Riêng đối với những người có mở thẻ ATM thì chỉ dùng để rút tiền và rất ít quan tâm đến chức năng thanh toán trên thẻ. Tuy nhiên, điều này cũng không thể đổ lỗi hết cho người tiêu dùng, mà nguyên nhân chính là do phương tiện thanh toán bằng thẻ ở Việt Nam còn quá hạn chế. Mặc dù ngân hàng rất muốn được lắp đặt ngày càng nhiều hệ thống chấp nhận thẻ thanh toán tại các địa điểm mua sắm, vui chơi, giải trí…, nhưng nhiều nhà sản xuất vẫn không mấy mặn mà hợp tác với phía ngân hàng. Chính vì vậy, việc Chính phủ ban hành Nghị định trên sẽ tạo thuận lợi lớn cho ngân hàng trong việc phát triển các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt.

Theo kết quả khảo sát mới đây tại khu vực TPHCM và Hà Nội của Tập đoàn Visa International và ACNielsen - công ty hàng đầu trên thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu thị trường, thì 58% những người có tài sản và giàu có tại Việt Nam không mặn mà với việc mở tài khoản tại ngân hàng. Ông Stuart Tomlinson, Giám đốc Visa International khu vực châu Á - Thái Bình Dương cho rằng, với kết quả này, các ngân hàng Việt Nam còn có rất nhiều việc cần phải làm để giúp người dân hiểu biết hơn nữa về các hoạt động quản lý tài chính cá nhân. Trong đó, việc vận hành và tin tưởng vào một nền kinh tế với sự tham gia ngày càng sâu rộng của ngành ngân hàng và thái độ đối với việc thanh toán bằng thẻ và uy tín cá nhân cần được quan tâm.

Ông Stuart Tomlinson cũng cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến việc thanh toán không dùng tiền mặt vẫn phổ biến tại Việt Nam là do lâu nay, các ngân hàng vẫn khuyến khích khách hàng mở tài khoản thanh toán hoặc tài khoản tiết kiệm, sau đó mới sử dụng các dịch vụ thẻ thanh toán. Chính vì thế, việc ít người biết đến các dịch vụ thanh toán bằng thẻ cũng là kết quả tất nhiên. “Người Việt Nam có quan niệm sai lầm khi cho rằng, thủ tục vay tiền của ngân hàng rất phức tạp và lãi suất cho vay mà các ngân hàng áp dụng là cao. Do vậy, họ thường sử dụng tiền tiết kiệm được hoặc vay của bạn bè, gia đình để không phải trả lãi và thanh toán bằng tiền mặt khi mua các tài sản lớn”, ông Stuart Tomlinson nói.

Trên thực tế, trong thời gian qua, các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt phát triển rất mạnh mẽ tại hệ thống ngân hàng. Các ngân hàng đã và đang hoàn thiện và nâng cao chất lượng dịch vụ ngân hàng điện tử trên nền tảng công nghệ tiên tiến, đáp ứng nhu cầu thanh toán không dùng tiền mặt cho người dân. Tuy nhiên, theo thống kê của Ngân hàng nhà nước, lượng tiền mặt sử dụng trong thanh toán vẫn chiếm 20 - 23% trên tổng phương tiện thanh toán. Kéo theo đó, chi phí in ấn, vận chuyển, kiểm đếm, bảo quản tiền mặt rất tốn kém. Như vậy, nếu có biện pháp để hạn chế tối đa việc thanh toán không dùng tiền mặt, sẽ giảm lượng tiền mặt lưu thông trong nền kinh tế, đồng thời góp phần giảm chi phí cho xã hội. Mặt khác, khi các doanh nghiệp, cá nhân gửi tiền vào ngân hàng để thanh toán bằng chuyển khoản, thì số tiền mặt lưu thông trên thị trường sẽ giảm, còn ngân hàng sẽ có thêm nguồn vốn để đầu tư cho nền kinh tế.