Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng chủ trì phiên họp.
Tại phiên họp, Trưởng Ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Thị Thanh trình bày Tờ trình số 485/TTr-UBTVQH15 về dự thảo Nghị quyết.
Tờ trình nêu rõ mục đích của Nghị quyết là nhằm tăng cường trách nhiệm của người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
Quá 50% số phiếu tín nhiệm thấp thì xin từ chức
Dự thảo Nghị quyết bổ sung chức danh Tổng Thư ký Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm để phù hợp Luật Tổ chức Quốc hội và Quy định số 96-QĐ/TW, điều chỉnh một số chức danh theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi, bổ sung năm 2019.
Sửa đổi, bổ sung các trường hợp không lấy phiếu tín nhiệm đối với người đã có thông báo nghỉ công tác chờ nghỉ hưu, thông báo nghỉ hưu hoặc được bổ nhiệm, bầu cử trong năm lấy phiếu tín nhiệm, phù hợp Quy định số 96-QĐ/TW và Về căn cứ đánh giá mức độ tín nhiệm đối với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm.
Người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân đánh giá “tín nhiệm thấp” thì xin từ chức.
Đối tượng lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm phải bảo đảm đủ hai tiêu chí: Phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; việc chấp hành Hiến pháp và pháp luật và kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
Trên cơ sở Quy định số 96-QĐ/TW, Luật Cán bộ, công chức, dự thảo Nghị quyết đã quy định chi tiết nội dung của các tiêu chí đánh giá phù hợp với đối tượng được lấy phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, Hội đồng nhân dân và bổ sung nội dung trách nhiệm của người được lấy phiếu trong triển khai nghị quyết, kết luận về công tác giám sát của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, các ban của Hội đồng nhân dân.
Kết quả giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực, phạm vi phụ trách; tôn trọng, lắng nghe và nghiên cứu để giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân; kết quả thực hiện cam kết và lời hứa (nếu có).
Dự thảo cũng nêu rõ hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm như sau: Người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân đánh giá “tín nhiệm thấp” thì xin từ chức.
Trường hợp không xin từ chức, cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội, Hội đồng nhân dân tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.
Người được lấy phiếu tín nhiệm có từ hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân trở lên đánh giá “tín nhiệm thấp” thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội, Hội đồng nhân dân tiến hành miễn nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.
Trưởng Ban Công tác đại biểu của Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh: Qua tổng kết thực tiễn lấy phiếu tín nhiệm và ý kiến góp ý của nhiều cơ quan, đa số ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí quy định về việc không lấy phiếu tín nhiệm đối với người nghỉ chữa bệnh hiểm nghèo có xác nhận của cơ sở y tế và không điều hành công tác từ 6 tháng trở lên theo quyết định của cơ quan, cá nhân có thẩm quyền tính đến thời điểm khai mạc kỳ họp lấy phiếu tín nhiệm.
Một hình thức xem xét kỷ luật đối với người giữ chức vụ
Báo cáo ý kiến nghiên cứu về dự thảo, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành sự cần thiết sửa đổi Nghị quyết số 85/2014/QH13, tán thành tiếp tục kế thừa, giữ nguyên tên gọi của dự thảo Nghị quyết là “Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn”.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp. |
Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng cơ bản tán thành với các quy định trong dự thảo Nghị quyết về quy trình lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, Hội đồng nhân dân.
Bên cạnh đó, về quy trình bỏ phiếu tín nhiệm, có ý kiến đề nghị cân nhắc bổ sung thủ tục sau khi Quốc hội, Hội đồng nhân dân thảo luận tại Đoàn đại biểu Quốc hội, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân có thể thảo luận tại hội trường trước khi đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân tiến hành bỏ phiếu kín.
Mục đích của việc lấy phiếu tín nhiệm là nhằm giúp cho cán bộ thấy được mức độ tín nhiệm của mình để “tự soi”, “tự sửa”.
Việc này nhằm tăng cường tính dân chủ, minh bạch, bảo đảm quyền được giải trình của người được đưa ra bỏ phiếu tín nhiệm. Đồng thời, quy định như vậy cũng bảo đảm sự tương đồng với quy trình miễn nhiệm, bãi nhiệm, phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm, cách chức người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn theo quy định tại Nội quy kỳ họp Quốc hội.
Về hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, Thường trực Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với quy định về hệ quả đối với người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm như trong dự thảo Nghị quyết.
Bên cạnh đó, đề nghị chỉnh lý theo hướng: trong trường hợp người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới 2/3 tổng số đại biểu đánh giá tín nhiệm thấp mà không xin từ chức thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân trình Hội đồng nhân dân bỏ phiếu tín nhiệm, thay vì quy định “cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội, Hội đồng nhân dân” như trong dự thảo.
Ngoài ra, có ý kiến cho rằng, mục đích của việc lấy phiếu tín nhiệm là nhằm giúp cho cán bộ thấy được mức độ tín nhiệm của mình để “tự soi”, “tự sửa”.
Vì vậy, đề nghị thiết kế quy định trường hợp có từ 2/3 tổng số đại biểu trở lên đánh giá tín nhiệm thấp thì vẫn nên có cơ chế cho họ chủ động xin từ chức. Trường hợp không từ chức thì mới tiến hành miễn nhiệm theo đề nghị của cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn.
Cũng có ý kiến cho rằng, bỏ phiếu tín nhiệm thực chất là một hình thức xem xét kỷ luật đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn.
Do đó, đề nghị trong trường hợp người được đưa ra bỏ phiếu tín nhiệm có từ quá nửa tổng số đại biểu trở lên đánh giá không tín nhiệm, Quốc hội, Hội đồng nhân dân tiến hành bãi nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị cách chức đối với người đó.
Tại phiên họp, các ý kiến đều nhất trí, tán thành sự cần thiết sửa đổi Nghị quyết với những lý do nêu tại Tờ trình. Đồng thời, các đại biểu tập trung thảo luận về quy trình lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, Hội đồng nhân dân; bổ sung quy định cụ thể các hành vi bị nghiêm cấm nhằm bảo đảm việc thực hiện quy trình lấy phiếu tín nhiệm được thực hiện khách quan, minh bạch và đúng pháp luật; làm rõ thẩm quyền, thời hạn của một số bước trong quy trình lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, Hội đồng nhân dân...
Kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị, Thường trực Ủy ban Pháp luật tiếp tục tiếp thu các ý kiến thảo luận, góp ý tại phiên họp, hoàn thiện báo cáo thẩm tra nhằm phục vụ các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian tới, bảo đảm trình Quốc hội xem xét...
