Sản phẩm độc đáo
Từ ý tưởng nuôi trai nước ngọt lấy ngọc có thể mang lại thu nhập cao cho nông dân, khai thác tiềm năng mặt nước rất lớn trên địa bàn, trên cơ sở Chương trình hợp tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ giữa tỉnh và Đại học Thái Nguyên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Trịnh Việt Hùng đã chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp với Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên (trực thuộc Đại học Thái Nguyên) xây dựng Dự án ứng dụng công nghệ nuôi trai nước ngọt lấy ngọc tại hồ Núi Cốc.
Dự án được phê duyệt, ngân sách tỉnh Thái Nguyên hỗ trợ một phần, Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp Thảo Vân( Công ty Thảo Vân) tham gia đầu tư, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên chủ trì dự án, cử cán bộ nghiên cứu, ứng dụng, thực hiện và chuyển giao công nghệ.
Nhóm thực hiện dự án gồm bảy người, có sự hỗ trợ của chuyên gia Nhật Bản, Thạc sĩ Trần Viết Vinh ( Trung tâm Thủy sản, Đại học Nông lâm Thái Nguyên) được giao làm Chủ nhiệm dự án tâm huyết nghiên cứu; Công ty Thảo Vân mua sắm thiết bị, đầu tư cơ sở vật chất để thực hiện.
 |
Công ty Thảo Vân đang nuôi trai lấy ngọc tại hồ Núi Cốc.
Thạc sĩ Vinh chia sẻ: “Sau khi thu gom trai sống tự nhiên tại các sông, hồ trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên về, chúng tôi tiến hành phân loại, lựa chọn những con đủ tiêu chuẩn đưa vào bể nuôi để chúng thích ứng với môi trường mới, làm trai yếu đi thì thực hiện kỹ thuật cấy từ hai đến bốn nhân trong một con trai, nhân cấy được nhập từ Nhật Bản. Tiếp đến, thả nuôi trai trong bể để những nhân cấy nằm ổn định trong cơ thể con trai, rồi đưa trai vào túi, thả nuôi tại hồ Núi Cốc”.
Các túi nuôi trai được treo lơ lửng dưới nước, trai ăn phù du tự nhiên trong nước, phủ màng xà cừ lên nhân ngọc. Cứ hai, ba tuần, nhóm thực hiện dự án lại kiểm tra định kỳ, vệ sinh mảng bám bao trai. Thạc sĩ Vinh cho biết: “Dự án được thực hiện từ tháng 4- 2017, sau 18 tháng nuôi, tiến hành thu hoạch, tỷ lệ trai cho ngọc đạt từ 60 đến 62%, đây là tỷ lệ cao. Mỗi con trai thu được từ hai đến bốn viên ngọc với nhiều kích cỡ khác nhau. Chuyên gia Nhật Bản đánh giá chất lượng ngọc trai nuôi tại hồ Núi Cốc cao hơn hẳn so với các tỉnh khác ở miền bắc, bởi viên ngọc tròn, bóng, gần như không tì vết”. Thạc sĩ Vinh bắt một con trai đang nuôi tại hồ Núi Cốc, đưa lên bờ cậy ra, ai cũng trầm trồ thấy ba viên trai lấp lánh, tròn, bóng.
Tiềm năng nhân rộng
Dự án ứng dụng công nghệ nuôi trai nước ngọt lấy ngọc tại hồ Núi Cốc kết thúc vào cuối năm 2018, được nghiệm thu, đánh giá cao. Hiện nay, Công ty Thảo Vân, Công ty CP Nông nghiệp Việt Nhật và Hợp tác xã Thủy sản Núi Cốc nhân rộng dự án, nuôi trai nước ngọt với số lượng gần 40 nghìn con. Thạc sĩ Vinh và Tiến sĩ Lê Minh Châu, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên tiếp tục nghiên cứu tạo nhân cấy ngọc để không phải nhập từ Nhật Bản và nghiên cứu nuôi trai nước ngọt tạo ra các màu ngọc khác nhau.
Trai sau khi cấy ngọc, đưa xuống hồ, ao nuôi sau 18 tháng, thu được từ hai đến bốn viên ngọc/con, giá thành từ 40 đến 120 nghìn đồng/ viên ngọc, tùy kích cỡ. Ngọc trai được chế tác thành các đồ trang sức, sử dụng vào việc tâm linh, bột ngọc trai chế biến thành sản phẩm cho phụ nữ làm đẹp; vỏ trai dùng cho thủ công mỹ nghệ; thịt trai làm thức ăn chăn nuôi. Mặt khác, nuôi trai lấy ngọc còn làm sạch môi trường nước. Công ty Thảo Vân, Công ty CP Nông nghiệp Việt Nhật và Hợp tác xã Thủy sản Núi Cốc nuôi trai lấy ngọc bán cho Doanh nghiệp tư nhân Hồng Ngọc Pearl (Ninh Bình).
 |
Ngọc trai được chế tác thành trang sức.
Bên cạnh việc nuôi trai lấy ngọc, sau khi cấy nhân cho trai, Công ty Thảo Vân cung cấp trai với giá thành khoảng 50 nghìn đồng/con để nhân dân nuôi chung với các loài thủy sản khác, sau 18 tháng sẽ thu mua toàn bộ sản phẩm.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên Trịnh Việt Hùng cho biết: Dự án nuôi trai nước ngọt thành công, mở ra cơ hội để nông dân trong tỉnh tiếp cận và nhân rộng mô hình để khai thác tiềm năng mặt nước rất lớn, phát triển ngành nghề mới, mang lại giá trị kinh tế cao. Đồng thời, góp phần phát triển du lịch hồ Núi Cốc với định hướng trở thành trung tâm du lịch quốc gia.
