Kỷ niệm 60 năm thành lập Trung tâm Vật lý quốc tế tại Trung tâm ICISE

Theo thông tin từ Trung tâm ICISE, Trung tâm Vật lý lý thuyết quốc tế Abdus Salam là một trung tâm nghiên cứu quốc tế về Vật lý và Toán học, do nhà vật lý lý thuyết đoạt giải Nobel năm 1979 là Abdus Salam khởi xướng thành lập năm 1964 tại Ý.

Đây là nơi thực hiện sứ mệnh cung cấp cho các nhà khoa học ở các nước đang phát triển những kỹ năng và cơ hội đào tạo liên tục cần thiết để họ say mê theo đuổi sự nghiệp khoa học lâu dài và hiệu quả. ICTP hoạt động theo thỏa thuận ba bên giữa Chính phủ Ý, Tổ chức Giáo dục-Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA).

Các hoạt động nghiên cứu và các sự kiện khoa học được thực hiện trong 6 phân ban khoa học: Vật lý năng lượng cao, Vật lý hạt - thiên văn và vũ trụ học, Vật lý chất rắn và Vật lý thống kê, Toán học, Vật lý hệ trái đất, Vật lý ứng dụng và các lĩnh vực nghiên cứu mới. ICTP thiết lập các giải thưởng nhằm tôn vinh và khuyến khích nghiên cứu cấp cao trong các lĩnh vực vật lý và toán học, như: Giải thưởng Dirac, Giải thưởng ICTP, Giải thưởng Ramanujan.

Theo Giáo sư Trần Thanh Vân, Chủ tịch Hội Gặp gỡ Việt Nam, trong giai đoạn 1970-2011 đã có 1.123 nhà khoa học Việt Nam đến tham dự các hoạt động khoa học khác nhau tại ICTP, trong đó nữ chiếm khoảng 21% (trước năm 1982 chỉ có 6 người). Khoảng 70 nhà khoa học của Việt Nam là cộng tác viên của ICTP trong các giai đoạn khác nhau.

Có thể nói, ICTP đã tiếp sức giúp nhiều nhà khoa học của Việt Nam phát triển và duy trì sự nghiệp nghiên cứu khoa học của mình. Tổng số tiền ICTP chi hỗ trợ cho tất cả các hoạt động khoa học tham dự của Việt Nam là 1.922.500 Euro (1996-2011), trung bình trên 120.000 Euro/1 năm.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Giáo sư Atish Dabholkar, Giám đốc Trung tâm ICTP cho biết ông rất vui khi có mặt tại Trung tâm ICISE trong lễ kỷ niệm 60 năm thành lập ICTP. "Tôi hy vọng, các nhà khoa học trẻ Việt Nam sẽ ngày càng tự tin và phát triển hơn nữa trong công tác nghiên cứu khoa học. ICTP luôn sẵn sàng hỗ trợ các bạn", Giáo sư Atish Dabholkar nói.

Giáo sư Atish Dabholkar, Giám đốc Trung tâm ICTP phát biểu tại lễ kỷ niệm.

Cho tới thời điểm hiện tại, Việt Nam có 3 nhà khoa học được tặng các giải thưởng của ICTP. Năm 1991, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hồng Vân là người Việt Nam đầu tiên được tặng giải thưởng ICTP - Giải thưởng dành cho các nhà khoa học trẻ từ các nước đang phát triển.

Năm 2018, Giáo sư Đàm Thanh Sơn (Đại học Chicago, Mỹ), được tặng huy chương Dirac - giải thưởng danh giá trong cộng đồng vật lý quốc tế dành cho các nhà khoa học có những đóng góp đáng kể cho vật lý lý thuyết. 85% nhà khoa học đạt giải thưởng danh giá này sau đó được nhận giải Nobel Vật lý.

Năm 2019, giải thưởng Toán học danh giá Ramanujan của ICTP dành cho các nhà toán học trẻ ở các nước đang phát triển đã được trao cho Tiến sĩ khoa học Phạm Hoàng Hiệp - Giáo sư trẻ nhất Việt Nam, nhà khoa học đang công tác tại Viện Toán học thuộc Viện Hàn lâm và Khoa học Việt Nam được Nhà nước phong hàm Giáo sư năm 36 tuổi.

Các nhà khoa học trao đổi niềm đam mê khoa học tại buổi lễ.

Hội Khoa học Gặp gỡ Việt Nam, Trung tâm Quốc tế Khoa học và Giáo dục liên ngành (ICISE) mong muốn Trung tâm Vật lý Lý thuyết quốc tế Abdus Salam (ICTP) ngày càng phát triển và tiếp tục thực hiện sứ mệnh cao cả, chắp cánh ước mơ và thành công trong con đường khoa học cho các nhà khoa học Việt Nam và thế giới.