Sáng 22/7, trình bày trước Quốc hội Báo cáo tóm tắt thẩm tra đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2021, giải pháp chủ yếu những tháng cuối năm, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết: Những tháng đầu năm 2021, đại dịch Covid-19 tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong nước, dịch bệnh Covid-19 bùng phát lần thứ 4, xuất hiện nhiều chùm ca bệnh lây nhiễm trong cộng đồng với tính chất phức tạp hơn, số ca nhiễm gia tăng mạnh đã tạo áp lực lớn lên công tác cách ly, điều trị; nhiều địa phương phải thực hiện giãn cách xã hội.
Trong bối cảnh đó, nhiều chủ trương, chính sách, biện pháp đã được ban hành kịp thời với mục tiêu hàng đầu là chăm lo, bảo vệ sức khỏe và sinh mạng của người dân; duy trì, ổn định các hoạt động sản xuất kinh doanh, không để đứt gãy chuỗi cung ứng; ổn định việc làm, hỗ trợ người dân, người lao động và các doanh nghiệp; bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội.
Năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021, ngân sách nhà nước đã hỗ trợ doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn do dịch bệnh Covid-19 và chi cho công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 với tổng số tiền 168,8 nghìn tỷ đồng. Với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, hướng tới triển khai chiến lược vaccine, tạo miễn dịch cộng đồng, Chính phủ đã thành lập Quỹ vaccine phòng, chống Covid-19, triển khai chiến dịch tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho tất cả người dân. Nhân dân, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đã đồng lòng, đồng hành và chia sẻ, đóng góp vào Quỹ vaccine.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban tán thành với nhận định trong Báo cáo của Chính phủ, theo đó, GDP 6 tháng đầu năm ước đạt khoảng 5,64%, tuy thấp hơn mục tiêu đề ra, nhưng đây là mức tăng tích cực trong bối cảnh khó khăn. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát; công tác chuẩn bị nguồn hàng, bình ổn giá cả được triển khai hiệu quả, cơ bản tháo gỡ khó khăn về tiêu thụ nông sản.
Thị trường tiền tệ, ngoại hối, tỷ giá ổn định, tín dụng dần phục hồi, tăng 5,68% so với cuối năm 2020; mặt bằng lãi suất cho vay giảm; thanh khoản của hệ thống các tổ chức tín dụng được bảo đảm; thị trường chứng khoán tăng cao. Tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu có tốc độ tăng cao đạt 32,2%. Đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục duy trì xu hướng tích cực; giải ngân vốn FDI ước đạt 9,24 tỷ USD, tăng 6,8% so với cùng kỳ.
Cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được đẩy mạnh; Việt Nam là quốc gia duy nhất trên thế giới được cả 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế đồng loạt nâng điểm triển vọng lên “Tích cực”; triển khai thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù. Sản xuất nông, lâm và thủy sản có mức tăng khá. Sản xuất công nghiệp tiếp tục hồi phục và đạt kết quả tích cực, ngành chế biến, chế tạo tiếp tục là động lực với mức tăng 11,42%.
Đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số được thúc đẩy mạnh mẽ, ứng dụng hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch. Hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng, Nhà nước thông qua hình thức hội đàm trực tuyến, điện đàm diễn ra thường xuyên, sôi động. Công tác phòng, chống tham nhũng tiếp tục được quan tâm, đẩy mạnh; cải cách tư pháp được thực hiện đồng bộ, kịp thời. Các nhiệm vụ quốc phòng, an ninh được thực hiện tốt; bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn các mục tiêu, sự kiện chính trị, văn hóa, đối ngoại quan trọng của đất nước.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, “Ủy ban Kinh tế đánh giá cao những nỗ lực và hiệu quả từ các giải pháp mà Chính phủ đã và đang thực hiện để tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ các đối tượng, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, phục hồi, phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, trong bối cảnh kinh tế thế giới vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn”.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ quan tâm, đánh giá kỹ hơn một số vấn đề: Việc triển khai chính sách, thực hiện các gói hỗ trợ khắc phục những khó khăn trong đời sống của nhân dân, người lao động và hoạt động của doanh nghiệp còn chậm, chưa đạt hiệu quả mong muốn, tỷ lệ giải ngân thấp, chưa tiếp cận được nhiều nhóm đối tượng dễ bị tổn thương. Việc triển khai, tháo gỡ khó khăn cho Tổng công ty Hàng không Việt Nam theo Nghị quyết của Quốc hội còn chậm. Chiến lược vaccine của nước ta gặp nhiều thách thức, tỷ lệ dân số được tiêm chủng còn thấp; nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam, có nguy cơ lỡ nhịp với nền kinh tế thế giới vì không có đủ nguồn cung và công nghệ sản xuất vaccine.
Bên cạnh đó, một số khoản thu ngân sách nhà nước hoàn thành, tăng cao so với dự toán một phần là do việc lập dự toán thu ngân sách nhà nước chưa sát với thực tế. Thu từ cổ phần hóa, sắp xếp lại DNNN đạt kết quả rất thấp. Tình trạng thất thu thuế, buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển giá, trốn thuế, vẫn còn diễn ra phổ biến, nợ đọng thuế tăng cao hơn so với cùng kỳ…
CPI bình quân 6 tháng tăng thấp nhất kể từ năm 2016, sức cầu trong nước yếu, tuy nhiên CPI tháng 5, tháng 6 tăng lần lượt 2,9% và 2,41% so với cùng kỳ, cùng với tình trạng bong bóng tài sản, tình hình giá cả thế giới có xu hướng tăng cao, có thể gây áp lực lạm phát cho những tháng tiếp theo; tình trạng sốt nóng thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán có thể gây hệ lụy cho kinh tế vĩ mô.
Đồng thời, Ủy ban đề nghị đánh giá rõ cơ cấu hàng hóa xuất khẩu sang Hoa Kỳ và nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc; kết quả công tác kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn các hành vi gian lận thương mại, gian lận xuất xứ, đầu cơ găm hàng, thao túng thị trường; cung cấp số liệu, làm rõ nguyên nhân thiếu hụt container, chi phí vận tải đối với một số ngành hàng tăng cao so với thời điểm trước khi dịch bệnh Covid-19 xảy ra.
Giải ngân vốn đầu tư công chỉ đạt 29,02% kế hoạch, thấp hơn mức 34% của cùng kỳ năm trước, vốn nước ngoài giải ngân rất thấp, chỉ đạt 7,37%; Các khoản nợ xấu tiềm ẩn còn ở mức cao; Việc tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại, quá trình cơ cấu lại đối với 3 ngân hàng đã mua bắt buộc và kiểm soát đặc biệt còn gặp nhiều khó khăn, chưa có phương án xử lý dứt điểm.
Hạ tầng công nghệ của Sở giao dịch Chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh rơi vào tình trạng nghẽn lệnh; Tại nhiều địa phương xảy ra tình trạng sốt đất, đầu cơ đất, nhiễu loạn thông tin quy hoạch đất, nhất là các khu vực vùng ven các đô thị lớn; Công tác lập quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia còn chậm; nhiều ngành, địa phương vẫn tập trung vào việc điều chỉnh quy hoạch của thời kỳ trước; việc lập và phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh của một số địa phương vẫn chưa được thực hiện, có thể ảnh hưởng lớn đến việc đầu tư, phát triển của giai đoạn 2021-2025…
| Đề nghị 10 giải pháp cho 6 tháng cuối năm 2021: (1) Xác định ổn định kinh tế vĩ mô là nhiệm vụ hàng đầu; kiểm soát dịch bệnh là mục tiêu ưu tiên, kiên trì thực hiện thắng lợi “mục tiêu kép” phù hợp với tình hình thực tiễn và địa bàn cụ thể. Thực hiện tốt chiến dịch tiêm chủng; huy động mọi nguồn lực, khuyến khích xã hội hóa, phát triển “Quỹ vacccine”; thông tin đầy đủ, liên tục, chính xác, minh bạch về tiêm chủng; công khai xây dựng, đẩy nhanh lộ trình mua, đa dạng hoá nguồn cung và tổ chức tốt việc tiêm vaccine; đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu, thí nghiệm, cấp phép và sản xuất vaccine trong nước. Tăng cường kiểm soát hoạt động xuất, nhập cảnh, các trường hợp cư trú bất hợp pháp. Rà soát, hoàn thiện các quy định, quy trình, hướng dẫn để nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả phòng, chống dịch bệnh; xây dựng kịch bản phòng, chống dịch bệnh tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, hạn chế thấp nhất các khu vực bị phong tỏa, ảnh hưởng đến sản xuất. Triển khai hiệu quả hơn chính sách hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động chịu ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Duy trì và phục hồi hoạt động doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, tạo việc làm cho người lao động; thực hiện phương châm “cứu doanh nghiệp như cứu người bệnh” để hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, sẵn sàng chuẩn bị cho giai đoạn hậu Covid-19. Phát huy vai trò các quỹ về hỗ trợ, bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nghiên cứu chính sách phù hợp cho mô hình hộ kinh doanh; thúc đẩy sự phát triển, nâng cao năng lực, hiệu quả của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã. Chú trọng các giải pháp để tiếp tục giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp. (2) Bảo đảm an ninh lương thực, thực phẩm và thúc đẩy tiêu thụ, xuất khẩu nông sản. Chuẩn bị cho khả năng phục hồi các ngành, lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ quan trọng, xây dựng phương án tổ chức sản xuất và các giải pháp để đa dạng hóa, bảo đảm nguyên vật liệu cho sản xuất kinh doanh, duy trì chuỗi sản xuất, cung ứng. Có các biện pháp điều hành xuất, nhập khẩu hợp lý, thúc đẩy, tăng năng lực sản xuất thép thành phẩm trong nước và các nguyên vật liệu sản xuất; tăng cường kiểm tra, điều hành để bảo đảm cung - cầu hàng hóa thiết yếu, ổn định giá cả thị trường; xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ, găm hàng, tích trữ, tăng giá bất thường. (3) Thực hiện tốt công tác quản lý thu, điều hành chi NSNN chặt chẽ; cảnh báo về các yếu tố tăng, giảm số thu NSNN, mức trần nợ công, có biện pháp điều hành thu, chi NSNN kịp thời; triệt để tiết kiệm chi thường xuyên. Nghiêm túc thực hành tiết kiệm, phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Kịp thời xử lý những khó khăn, vướng mắc phát sinh trong việc mua sắm công, nhất là vaccine, vật tư, trang thiết bị y tế phục vụ phòng, chống dịch bệnh Covid-19. Thực hiện nghiêm Luật Quản lý thuế, các luật thuế, chống lạm thu, chống thất thu, chống chuyển giá, giảm nợ đọng thuế, tạo dư địa phát triển nhiều hơn cho doanh nghiệp, nuôi dưỡng nguồn thu. (4) Xử lý hài hòa, hợp lý mối quan hệ giữa lợi nhuận của các ngân hàng thương mại với khó khăn của doanh nghiệp, giảm lãi suất cho vay một cách thực chất; tiếp tục rà soát, đơn giản hóa các thủ tục, hỗ trợ phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh; hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội chủ động, tích cực huy động vốn, giải ngân kịp thời nguồn vốn ưu đãi đến các hộ nghèo và đối tượng chính sách. Giám sát, kiểm soát dòng vốn có xu hướng dịch chuyển sang các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro. Theo dõi, dự báo tình hình nợ xấu để có giải pháp phù hợp, đặc biệt là nợ được cơ cấu lại. Tận dụng tối đa cơ hội phát triển kinh tế số, thương mại điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt, đẩy mạnh thí điểm các mô hình kinh doanh mới. (5) Khẩn trương hoàn thành việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 và kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2025. (6) Nghiêm túc thực hiện quy định của pháp luật về đầu tư công, phấn đấu giải ngân vốn đầu tư công đạt tỷ lệ cao, gắn trách nhiệm của người đứng đầu với kết quả giải ngân; chỉ đạo thực hiện tốt công tác chuẩn bị đầu tư các dự án đầu tư công, nhất là đối với các dự án, công trình giao thông trọng điểm (dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đường sắt đô thị Hà Nội, TP Hồ Chí Minh). (7) Thực hiện việc tổng kết việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã theo yêu cầu tại Nghị quyết số 37-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng. (8) Xây dựng chính sách phù hợp, tăng cường hợp tác đầu tư nước ngoài, thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài chất lượng cao. Xây dựng các đề án triển khai mở rộng thị trường và khai thác các lợi thế, lợi ích từ các hiệp định thương mại tự do. (9) Kiểm soát chặt chẽ thông tin xấu, độc, thông tin sai sự thật trên mạng xã hội, gây hoang mang trong xã hội; xử lý nghiêm các trường hợp thông tin sai lệch. Có kế hoạch dạy, học và thi phù hợp cho từng cấp học tại từng địa phương. Chú trọng đầu tư cho hệ thống y tế, đặc biệt là tuyến cơ sở, củng cố hệ thống y tế công cộng, y tế dự phòng, chăm sóc sức khỏe người dân; biểu dương, khen thưởng và có chính sách hỗ trợ, động viên kịp thời đội ngũ, nhân viên trong ngành y tế, các lực lượng tuyến đầu tham gia phòng, chống dịch bệnh. Khẩn trương ban hành văn bản hướng dẫn Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng. (10) Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong phòng, chống dịch bệnh; tiếp cận bình đẳng và đa dạng trong cung cấp vaccine, nhất là với đối tác, bạn bè truyền thống có tiềm lực; chú trọng bảo hộ công dân, tài sản và lợi ích kinh tế của Việt Nam tại nước ngoài. |
