Kinh nghiệm phòng, chống dịch ở Yên Bái

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt, với phương châm “Thần tốc, đồng bộ, toàn dân, toàn diện, hiệu quả”, cả hệ thống chính trị vào cuộc, xác định nhiệm vụ phòng, chống dịch là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, nhanh chóng chuyển trạng thái mới theo yêu cầu cao trong công tác phòng, chống dịch. Qua nửa tháng triển khai quyết liệt, tỉnh Yên Bái không có ca lây nhiễm trong khu cách ly và ngoài cộng đồng, xuất hiện nhiều cách làm hay trong phòng, chống dịch Covid-19.

Dưới cái nắng nóng 38 độ C, ngay tại trạm kiểm soát vé IC14 (cao tốc Nội Bài - Lào Cai), chúng tôi được cảnh sát giao thông hướng dẫn xuống khai báo y tế, bắt buộc đeo khẩu trang, đo thân nhiệt, xe được phun sát khuẩn, trước khi vào huyện Văn Yên để nắm thông tin về tình hình phòng, chống dịch Covid-19.

Qua quan sát, mọi hoạt động ngân hàng, vận tải, chợ dân sinh, thu hoạch và chế biến quế, tiếp xúc cử tri… ở đây vẫn diễn ra bình thường. 100% người dân đều đeo khẩu trang, người dân ra ngoài thưa thớt, ý thức người dân cảnh giác cao khi tiếp xúc với người lạ. Đây là điều đáng mừng, bởi nơi này đang thực hiện nghiêm việc thực hiện mục tiêu “kép” vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế.

Giám đốc Trung tâm Y tế huyện, BS Cao Ngọc Thắng thông tin nhanh, đến nay, toàn huyện Văn Yên có 104 F1, 4.966 F2, hơn 14.600 F3 đang được theo dõi sức khỏe, cách ly tập trung theo quy định. Ngay từ đầu tháng 5-2021, UBND huyện chủ động triển khai việc khai báo y tế toàn dân, sớm nhất tỉnh, qua đó bảo đảm việc truy vết dịch tễ nhanh, chính xác, không bị bất ngờ.

Nhờ đó, vào đêm 4-5, khi được thông báo dịch tễ từ tỉnh Hưng Yên, về việc ông Nguyễn Văn Tố, trú tại xã An Bình tiếp xúc gần với ca F0 từ một đám giỗ họ, huyện đã kích hoạt truy vết từ hai giờ sáng, nhân viên y tế kịp thời lấy mẫu xét nghiệm 51 trường hợp, cách biện pháp cách ly, phun hóa chất, giãn cách xã hội được áp dụng tức thì, không để nguy cơ dịch lây lan.

“Chưa bao giờ không gian nông thôn miền núi lại có việc loa phát thanh của xe lưu động, loa của thôn phát thông báo tuyên truyền về dịch liên tục suốt đêm như vậy, cả vùng một đêm hàng trăm hộ dân không ngủ, tập hợp để làm các thủ tục truy vết dịch tễ. Đến sáng sớm, người dân không giận, nhiều nhà còn luộc trứng gà, thổi xôi, gói cẩn thận gửi đến cảm ơn lực lượng y tế, dân quân, công an xã cùng đội tuyên truyền lưu động”, BS Thắng cho biết.

Để quản lý tốt tình hình mọi mặt ở cơ sở, năm 2020 Chủ tịch UBND xã Ngòi A (Văn Yên) Nguyễn Văn Bình đã ra quyết định thành lập 58 tổ nhân dân tự quản về an ninh trật tự. Thành viên các tổ này được người dân trong thôn bầu ra, có đảng viên của chi bộ tham gia, nhiệm vụ là quản lý chặt chẽ hộ khẩu, bảo vệ an ninh tại địa bàn, đôn đốc việc khai báo, theo dõi y tế tại nhà.

Nhờ đó, xã có ba trường hợp F1, 132 F2, con em đi làm ăn xa trở về gia đình đều đến trạm y tế xã khai báo sức khỏe. Bà Hoàng Thị Tiền, Trưởng thôn Đoàn Kết, xã Ngòi A thông tin thêm, từ năm 2020, qua họp thôn đã thành lập bốn nhóm tổ tự quản theo các nhóm dân cư, phù hợp vùng nông thôn miền núi.

Các nhóm tự quản này hoạt động theo cơ chế tự nguyện, được kết nối zalo theo nhóm, là lực lượng nòng cốt trong trong phòng chống thiên tai theo phương châm “bốn tại chỗ”, phòng chống dịch bệnh, quản lý người lạ vào các nhà trong địa bàn phân công. Thời gian này, cả 181 hộ trong thôn đều an toàn, dù có hai người diện F2 quản lý tại nhà.

Từ mô hình này của xã Ngòi A, tỉnh Yên Bái đã thành lập gần 1.400 tổ tự quản, giúp kiểm soát dịch bệnh tốt hơn. Để động viên, khuyến khích, biểu dương hoạt động của các tổ tự quản, ngày 12- 5, UBND tỉnh quyết định hỗ trợ một triệu đồng/tổ tự quản phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn.

Tại xã vùng cao Châu Quế Hạ, nơi có hơn 2.300 hộ dân người H’Mông, Dao, Tày, Kinh chung sống tại 10 thôn với các địa danh nghe ban đầu cứ là lạ: Pháo, Quần, Bành, Nhược… Địa bàn rộng, dân đông, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm đã số, nên cách làm của chính quyền nơi đây là ứng dụng rộng rãi mạng xã hội  để quản lý địa bàn.

Đến nay, toàn xã có gần 2.000 hộ tham gia các nhóm zalo, facebook, mỗi thôn có một nhóm lớn, các xóm tự quản lại lập thêm nhóm nhỏ hơn, qua đó các văn bản điều hành, các quy định về phòng, chống dịch Covid-19 từ tỉnh, huyện, xã nhanh chóng thông tin đến người dân, cùng chia sẻ và chấp hành nghiêm.

Thực hiện việc khai báo y tế toàn dân, nhân lúc các trường nghỉ dạy học, UBND xã Châu Quế Hạ trưng tập 50 thầy, cô giáo tham gia cùng cán bộ xã truy vết dịch tễ người từ nơi khác về địa phương.  

Tại hội trường thôn Ngọc Châu, hơn 10 thầy cô giáo khẩn trương tiếp nhận thông tin, nhập số liệu máy vi tính theo phần mềm để chuyển về báo cáo UBND huyện theo quy định.

Chị Hoàng Thị Nga, công dân trong xã đi Sa Pa (Lào Cai) cùng chồng và hai con vừa trở về, đến khai báo rất rõ ràng, trung thực lịch trình thời gian, địa điểm đến ăn, nghỉ, vui chơi,… cán bộ ghi đầy đủ thông tin và điện thoại, sẵn sàng truy vết nhanh khi có yêu cầu.

Tại huyện Trấn Yên, ngày 3-5, sau khi phát hiện có người tiếp xúc gần bệnh nhân Covid-19 tại đám cưới ở thôn 3B, xã Việt Cường, huyện ngay lập tức thiết lập vùng cách ly y tế và phong tỏa cụm dân cư; thành lập các chốt kiểm soát; kích hoạt khu cách ly y tế tập trung, theo dõi diễn biến tình hình dịch từng ngày; đẩy mạnh khai báo y tế điện tử.

Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, người dân Trấn Yên không hoang mang, dao động, yên tâm lao động sản xuất, thực hiện vừa phòng, chống dịch Covid-19 vừa phát triển kinh tế xã hội.

Đến nay, Trấn Yên thực hiện cách ly tập trung 240 người liên quan Bệnh viện K cơ sở Tân Triều, đám cưới tại xã Việt Cường và các trường hợp về từ những vùng dịch có nguy cơ cao. Cách ly tại nhà gần 3.000 trường hợp, theo dõi sức khỏe tại nhà gần 1.500 người.

Đặc biệt, trong thời gian ngắn phát động tinh thần “tương thân, tương ái”, toàn huyện quyên góp được gần hai tấn gạo; hơn 80 triệu đồng, gần 300 thùng mì tôm; hơn 500kg gà, hàng trăm kg rau củ quả và nhiều thực phẩm khác, hàng trăm hộp khẩu trang y tế, nước sát khuẩn và các nhu yếu phẩm ủng hộ các điểm chốt, khu vực phong tỏa.

Cao tốc Nội Bài - Lào Cai qua tỉnh Yên Bái 81km, thì có 54km chạy qua bảy xã của huyện Văn Yên, do các nhà xe không nghiêm tuân thủ việc dừng đỗ, đón trả khách trên cao tốc nên xuất hiện một số đường mòn, lối mở tự phát nguy cơ không kiểm soát được người lạ xâm nhập vào địa bàn.

Tại Km176, có lối mở xuống đền Nhược Sơn, huyện thành lập nhanh một chốt tự quản do dân quân chủ trì, kiểm soát người qua lại. Đoàn viên Trần Đức Nguyên, thành viên tham gia tổ tự quản cho hay, mấy ngày nay, lượng qua đây chỉ dưới 10 người, chứ không như ngày đầu tháng 5 có đến 30 - 40 người từ Hà Nội đến, có người đi khám chữa bệnh, có người từ bên kia biên giới về, có người đi lễ đền, khá phức tạp.

Trước tình hình này, Chủ tịch UBND huyện, Hà Đức Anh ra quyết định thưởng 10 triệu đồng cho ai phát hiện đầu tiên người nước ngoài, người nhập cảnh trái phép vào địa bàn mà không khai báo với chính quyền. Đồng thời, công khai số điện thoại tiếp nhận thông tin xử lý, qua Công an huyện làm đầu mối.

Đại úy Lê Anh Quyền, Đội trưởng an ninh Công an huyện Văn Yên đánh giá, qua phát động phong trào toàn dân tố giác người nhập cảnh trái phép, ý thức người dân được nâng cao, cảnh giác hơn trước. Đơn vị đã tiếp nhận ba cuộc gọi tố giác tội phạm, qua xác minh một người nước ngoài đã đăng ký tạm trú ở một công trình thủy điện trên địa bàn; một người nhập cảnh đã được cách ly theo quy định ở tỉnh Lào Cai, nay trở về địa bàn. Như vậy, việc khuyến khích tố giác có tác dụng tốt, ngăn chặn từ xa, từ trước, các nguy cơ mang mầm bệnh dịch từ nước ngoài vào địa bàn.

Với cách làm, chuyển từ trạng thái “phòng ngự” là chủ yếu sang trạng thái kết hợp hài hòa, hợp lý giữa “phòng ngự và tấn công”, trong đó, lấy tấn công, bao vây, ngăn chặn là chủ yếu, quan trọng. Tỉnh Yên Bái tiếp tục triển khai việc khai báo y tế toàn dân xong trước ngày 20-5, chủ động liên hệ các địa phương trong nước đang có dịch để chia sẻ thông tin dịch bệnh, lịch sử dịch tễ của các trường hợp mắc Covid-19 nhằm nhanh chóng điều tra, truy vết, khoang vùng, xét nghiệm, cách ly y tế theo quy định. Chính quyền vào cuộc quyết liệt, người dân đồng lòng, các ngành tham mưu trúng, đúng, công tác phòng, chống dịch Covid-19 ở tỉnh miền núi Yên Bái sẽ đạt được kết quả mong muốn.