Thực tế thời gian qua, giá vàng trong nước liên tục “đọ sức nóng” cùng giá vàng thế giới. Chỉ tính riêng tháng 10, mỗi lượng SJC đã tăng 5 triệu đồng. Ngày 20/3/2024, báo cáo Thủ tướng Chính phủ thực hiện Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý thị trường vàng, NHNN đã đề xuất 4 nhóm giải pháp và 2 nhóm kiến nghị nhằm thực hiện chức năng quản lý thị trường vàng trong thời gian tới.
Theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, căn cứ các quy định pháp luật hiện hành, NHNN đã phối hợp các bộ, ngành, địa phương triển khai giải pháp tổng thể xử lý tình trạng chênh lệch giá vàng cao, góp phần ổn định thị trường, ổn định kinh tế vĩ mô; chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước các địa phương phối hợp với cơ quan chức năng nắm tình hình, kiểm tra, thanh tra đối với hoạt động kinh doanh vàng tại địa phương.
NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp được cấp phép kinh doanh mua, bán vàng miếng chấp hành nghiêm quy định về hoạt động kinh doanh vàng, thực hiện chế độ hóa đơn, chứng từ; đề nghị các bộ: Công an, Công thương, Tài chính tăng cường thanh tra, giám sát theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm như buôn lậu vàng qua biên giới, thao túng, trục lợi,... gây mất ổn định thị trường.
Năm 2024, NHNN phối hợp các bộ, ngành chức năng tổ chức đoàn thanh tra liên ngành về chấp hành chính sách pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, hiện tại đã kết thúc thanh tra và đang trong quá trình dự thảo kết luận thanh tra. Ngoài ra, trên cơ sở các quy định của pháp luật hiện hành, NHNN đã tổ chức đấu thầu vàng miếng trực tiếp để bổ sung nguồn cung vàng miếng SJC cho thị trường; phối hợp với các bộ, ngành, nhất là Bộ Công an và chính quyền các địa phương để bảo đảm an ninh trật tự, bảo đảm hiệu quả của các phương án can thiệp.
Với những giải pháp đồng bộ nêu trên, bước đầu chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới đã được kiểm soát và duy trì với biên độ phù hợp. Theo đánh giá, giá vàng trong nước hiện cao hơn giá vàng thế giới khoảng 5-7%. Thị trường vàng ổn định trở lại đã góp phần hỗ trợ tích cực cho thị trường ngoại tệ, tỷ giá và điều hành các chính sách kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, thời gian tới thị trường vàng được nhận định sẽ vẫn còn phức tạp. Một số chuyên gia kinh tế dự báo, giá vàng thế giới có thể lên đến mức 2.800 USD/ounce nếu tình hình địa chính trị vẫn căng thẳng như hiện nay; thậm chí tới năm 2025 có thể hướng tới mốc 3.000 USD/ounce.
NHNN đang hoàn thiện báo cáo đề xuất sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP, trong đó có nội dung về quản lý sản xuất vàng miếng để hoàn thiện khung khổ pháp lý cho việc quản lý hoạt động kinh doanh vàng, bảo đảm bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc quản lý thị trường vàng, phù hợp với tình hình thực tiễn trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế trong việc quản lý thị trường vàng.
Nhiều chuyên gia kinh tế đánh giá cao việc NHNN kéo giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới, song việc tăng nguồn cung vàng đáp ứng nhu cầu thị trường cần được nhà điều hành có giải pháp mạnh mẽ và hiệu quả hơn. Bởi nhu cầu mua vàng của người dân là chính đáng nhưng thực tế hiện nay gặp nhiều khó khăn. Việc người dân khó mua vàng miếng SJC khi đặt mua trực tuyến cho thấy giá vàng miếng đang không phản ánh đúng cung-cầu thị trường.
