Khe Lau ngày mới

Vang mãi chiến công

Khe Lau là nơi giao nhau giữa sông Gâm và sông Lô thuộc địa phận xã Thắng Quân, huyện Yên Sơn. Nơi đây còn có nhiều tên gọi khác là ngã ba Luồng, Cửa Sông, Hòn Lau. Ðịa phận hiểm trở, cả hai bờ sông là hai bờ lau lách rậm rạp liền đến chân núi. Chính vị trí hiểm trở này đã tạo điều kiện thuận lợi cho quân ta đánh thắng giòn giã trong chiến dịch Việt Bắc năm 1947.

Theo lịch sử Tuyên Quang, ngày 10-11-1947, hai đoàn tàu địch gồm hai pháo thuyền và một ca-nô chở hơn 200 lính thuộc tiểu đoàn 2 do thiếu tá Pơ-ty chỉ huy, xuôi sông Gâm. Khi tàu địch vừa đến ngã ba sông đã rơi vào trận phục kích của pháo binh ta. Ngay từ phát đầu, pháo binh ta đã bắn trúng buồng máy và thân tàu làm tàu địch bốc cháy. Lúc đó trận địa pháo giả đồng thời phát hỏa thu hút hỏa lực địch, làm kẻ địch mất phương hướng. Trước sự tiến công của quân ta, chiếc tàu thứ hai trúng đạn bốc cháy. Hai chiếc tàu địch chìm nghỉm. Xăng, dầu từ hai tàu địch loang mặt sông bốc cháy ngùn ngụt, ngọn lửa bén vào lau lách hai bên bờ sông - Khe Lau biến thành một biển lửa. Chiếc ca-nô cuối cùng bị quân ta bắn hỏng nặng, cố dạt sang tả ngạn, binh sĩ địch vội lên bờ lẩn trốn. Trận Khe Lau là một trong những trận thắng giòn giã nhất trên mặt trận sông Lô. Chiến thắng Khe Lau cùng với chiến thắng Bình Ca, Ðoan Hùng, làm cho sông Lô mãi đi vào lịch sử, minh chứng sức mạnh của dân tộc ta trong cuộc đấu tranh giành độc lập.

Ngày mới trên vùng quê lịch sử

Khe Lau ngày ấy, bây giờ là thôn Hồng Thái (xã Thắng Quân, huyện Yên Sơn), đang tràn đầy sức sống trong công cuộc xây dựng, đổi mới nông thôn. Đây là một trong những thôn điển hình của xã về công tác xóa đói, giảm nghèo, có rất nhiều hộ gia đình làm kinh tế giỏi. Phó trưởng thôn Nguyễn Văn Thịnh cho biết: Tiếng là thôn xa nhất xã, nhưng thôn mình rất đoàn kết, tự lực, tự cường trong phát triển kinh tế, cùng nhau xây dựng thôn ngày một đổi mới. Bà con trong thôn giàu thì chưa nhiều đâu, nhưng đói nghèo là đã đuổi hết rồi đấy.

Với lợi thế về đất canh tác, có soi bãi, rừng và vùng đồi thấp, thế mạnh của thôn là trồng mía nguyên liệu cho nhà máy đường, soi bãi trồng ngô, trồng chè và chăn nuôi trâu, bò, cả thôn có 75 hộ dân với 307 nhân khẩu, nhưng có đến 65 hộ khá, hiện toàn thôn không có hộ nghèo. Nhiều hộ biết làm kinh tế giỏi từ các mô hình VAC, VACR cho thu nhập cao khoảng 20 triệu đồng/năm, như gia đình chị Trần Thị Ly, gia đình ông Nguyễn Văn Thạo, gia đình anh Ðinh Công Nhượng.

Ông Thịnh đưa cho chúng tôi những con số khá ấn tượng về phát triển kinh tế - xã hội của thôn: Bình quân lương thực đạt 450 kg/người/năm, 100% trẻ đến tuổi được đi học, thôn không có ai mắc các tệ nạn xã hội, 15 hộ có mức thu nhập từ 15 đến 20 triệu đồng/năm, thôn có nhà văn hóa, nhà trẻ mẫu giáo, 100% hộ đăng ký xây dựng gia đình văn hóa, các tổ hội, đoàn thể hoạt động có hiệu quả. Ông dẫn chúng tôi đến một số hộ trong thôn, thấy được mức sống ngày một khấm khá của họ. Nhiều nhà đã có nhà xây một, hai tầng, có của ăn, của để, cứ mỗi vụ mùa về, nhà ít thì một hai bồ ngô, vài chục con gà, nhà nhiều 3 - 5 bồ ngô, thóc, đàn gà nuôi cả trăm con.

Gia đình ông Nguyễn Duy Cân, 74 tuổi, thương binh hạng 2/4, bình quân mỗi năm thu nhập từ mô hình VAC từ 15 đến 20 triệu đồng. Ông Cân kể lại: Thời kỳ mới đến lập nghiệp năm 1964, vùng đất này lau sậy um tùm và rất nhiều thú dữ, gia đình mình cùng một số gia đình quyết định khai phá vùng đất này để sinh cơ lập nghiệp. Vậy là không kể ngày đêm, chúng tôi phát dọn và từ đó đất Khe Lau hoang sơ, rậm rạp ngày nào đã có chủ. Ðúng là đất chẳng phụ công người. Soi bãi trù phú chạy dọc sông rất thích hợp trồng ngô, mía, trồng rau màu. Ðất lành chim đậu nên chúng tôi an cư đến tận bây giờ. Là người lính đã chịu nhiều mất mát, nhưng mình vẫn còn may mắn được sống trên vùng đất địa danh lịch sử này, tự hào lắm. Tôi thường động viên con cháu sống sao cho xứng đáng với những chiến công mà cha ông đã hy sinh, chiến đấu để có được cuộc sống như ngày hôm nay.

Tập trung phát triển kinh tế, xây dựng mô hình nông thôn mới là nền tảng để thôn có điều kiện chăm lo, phát triển xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư. Các đội văn nghệ, thể dục - thể thao, bóng đá, bóng chuyền thường xuyên giao lưu, thi đấu, biểu diễn với các thôn bạn trong và ngoài xã. Qua các hoạt động này càng làm tăng thêm tình đoàn kết, tạo hứng khởi cho bà con trong lao động sản xuất, xây dựng quê hương Hồng Thái mãi là vùng đất lịch sử và văn hóa.