Qua công tác nghiệp vụ cơ bản, rà soát các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Tây, từ tháng 5-2005, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (PC15) Công an tỉnh Hà Tây đã phát hiện dấu hiệu trốn thuế tại Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ sản xuất Thảo Nhung (gọi tắt là công ty Thảo Nhung), có trụ sở tại khu Tân Mai, thị trấn Xuân Mai, huyện Chương Mỹ, tỉnh Hà Tây.
Ngày 23-3-2003, công ty Thảo Nhung được Sở Kế hoạch và Ðầu tư Hà Tây cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, do Trần Hồng Hải làm giám đốc và Trần Mạnh Hà (con trai Hải) làm Phó giám đốc. Ngành nghề kinh doanh của công ty là mua bán hàng nông sản, vận tải hàng hóa đường bộ, cho thuê nhà xưởng, bốc xếp hàng hóa, kinh doanh thương mại tổng hợp, dịch vụ nhà đất... Xuất thân từ một thanh niên nông thôn ở xã Lưu Phương, huyện Kim Sơn, Ninh Bình, sau một thời gian làm cán bộ xã, Hải chuyển sang kinh doanh buôn bán nhỏ.
Trước khi thành lập công ty Thảo Nhung, Hải đã thành lập doanh nghiệp tư nhân Trần Hồng Hải tại xã Lưu Phương. Do liên tục gian lận viết chênh lệch số lượng hàng trong hóa đơn GTGT giữa liên 1 và liên 2 để trốn 928,7 triệu đồng tiền thuế nên Hải đã bị công an huyện Kim Sơn khởi tố về tội trốn thuế và bị Tòa án Nhân dân huyện xử sơ thẩm tuyên phạt Hải 24 tháng tù cho hưởng án treo.
Từ tháng 1-2004, khi công ty Thảo Nhung chính thức hoạt động đến tháng 3-2005, doanh số các mặt hàng nông sản ngô, sắn, thóc, gạo bán ra đã lên tới 115 tỷ 674 triệu đồng, nhưng công ty mới chỉ nộp thuế GTGT gần 121 triệu đồng. Rà soát tất cả các hóa đơn dịch vụ hàng hóa mua vào cho thấy nguồn hàng khai thác chủ yếu từ TP Hồ Chí Minh, sau đó được vận chuyển ra Hà Tây bán cho công ty.
Hàng loạt dấu hiệu bất minh khác là qua kiểm tra chứng từ, hóa đơn cho thấy một số lượng lớn hàng nông sản trị giá khoảng 19 tỷ đồng không trực tiếp vận chuyển từ TP Hồ Chí Minh về Hà Tây, mà ngược lên Sơn La rồi mới quay trở lại bán cho công ty, chủ doanh nghiệp không làm thủ tục khấu trừ cước vận chuyển, công ty không đăng ký kê khai thuế ở cơ quan thuế sở tại mà đăng ký mã số thuế tại Cục Thuế Hà Tây.
Kiểm tra tổng số 111 hóa đơn GTGT của 11 doanh nghiệp ngoài quốc doanh, trong đó có 10 doanh nghiệp ở quận Bình Tân (TP Hồ Chí Minh) và doanh nghiệp tư nhân Vinh Thu ở Mộc Châu, Sơn La chuyên buôn bán nông sản do Nguyễn Duy Vinh làm giám đốc, phát hiện 9 giám đốc công ty sau khi thành lập, có hóa đơn GTGT đột nhiên biến mất. Ngoài ra, kiểm tra giữa liên 1, liên 3 hóa đơn bán hàng của công ty phát hiện ngày tháng và số lượng hàng hóa bán ra không trùng khớp.
Giải trình về những điểm bất minh trên. Trần Hồng Hải cho biết đã thường xuyên kết hợp với Nguyễn Hữu Ðức (tức Phi) là người cùng quê xã Lưu Phương, hiện đang sinh sống tại TP Hồ Chí Minh, buôn bán hàng nông sản. Mỗi lần, sau khi ký hợp đồng, Ðức tiến hành thu gom nguồn hàng tại miền nam, sau đó vận chuyển hàng bằng xe ô-tô ra giao hàng cho Hải. Sau khi hàng chở về tới công ty, Trần Mạnh Hà, con trai Hải, Phó giám đốc công ty Thảo Nhung sẽ trực tiếp nhận hàng, tập kết tại xưởng để sơ chế. Cùng với hàng, Ðức sẽ giao toàn bộ thủ tục giấy tờ mua bán hàng gồm hợp đồng, thanh lý hợp đồng, phiếu xuất kho và phiếu thu tiền, hóa đơn của 10 công ty tại TP Hồ Chí Minh. Ngay sau đó, Hải thanh toán tiền hàng trả Ðức hoặc chuyển qua đường bưu điện (tuy nhiên, lượng tiền chuyển qua bưu điện chiếm tỷ lệ rất nhỏ).
Theo Ðức giải trình về hoạt động thu gom hàng nông sản, các công ty này có trụ sở ở TP Hồ Chí Minh nhưng đều thu mua hàng tại các tỉnh Tây Nguyên và tất cả các chủ hàng đều không có địa chỉ cụ thể. Ðể minh chứng cho việc làm ăn hợp pháp của mình, Ðức khai đã mua hàng của 10 công ty và thuê hơn 186 lượt xe ô-tô chở hàng, trong đó có nhớ chính xác hơn 80 biển số xe. Xác minh thực tế các xe có biển số nêu trên thì không phải là xe chuyên dùng để chở hàng hóa mà có cả xe container, xe du lịch và xe bốn chỗ; các chủ xe đều không quen biết Ðức, không chở hàng, thậm chí có chủ xe chưa bao giờ ra bắc. Mặc dù vậy, Ðức và Hải vẫn một mực khẳng định việc thu mua nông sản hoàn toàn hợp pháp, không có hành vi gian lận thuế.
Các trinh sát Phòng PC15 Công an Hà Tây phải chia làm nhiều tổ tỏa đi các địa phương để xác minh nguồn hàng ở các tỉnh cung cấp cho công ty Thảo Nhung. Ngày 22-7-2005, Phòng đã xác lập chuyên án đấu tranh với vụ trốn thuế xảy ra tại công ty Thảo Nhung. Sau một thời gian thu thập tài liệu và lời khai của các nhân chứng, kết hợp với công tác đấu tranh, cơ quan CSÐT Công an tỉnh Hà Tây đã đủ căn cứ chứng minh Trần Hồng Hải - Giám đốc; Trần Mạnh Hà - Phó giám đốc công ty Thảo Nhung; Nguyễn Hữu Ðức- người cung cấp hóa đơn GTGT khống, phạm tội trốn thuế theo quy định tại Ðiều 161 - Bộ luật Hình sự.
Phát hiện Ðức có ý định bỏ trốn, Ban chuyên án đã đồng loạt thực hiện lệnh bắt, khám xét ba đối tượng trên, thu tại nhà Hải 40 triệu và nhiều tài liệu liên quan tới hành vi trốn thuế. Khám xét nơi ở của Ðức thu thêm con dấu của công ty tại TP Hồ Chí Minh bán nhiều hàng nhất cho công ty Thảo Nhung, tới 62 tỷ 254 triệu đồng, đó là công ty TNHH Dịch vụ Thương mại cơ khí Phúc Kim do Nguyễn Văn Cảnh sinh năm 1982, ở xã Hòa Xuân, huyện Cư Jút, tỉnh Ðác Lắc làm Giám đốc. Riêng Nguyễn Duy Vinh - chủ doanh nghiệp tư nhân Vinh Thu ở Sơn La đã bỏ trốn.
Quá trình điều tra bước đầu làm rõ từ tháng 1-2004 đến tháng 3-2005, Hải cùng Hà tổ chức thu mua hàng nông sản của một số chủ hàng ở các tỉnh Sơn La, Hòa Bình, Hà Tây không có hóa đơn GTGT đầu vào, để bán cho bốn doanh nghiệp với tổng doanh số bán ra là 115,674 tỷ đồng, tương ứng với số tiền thuế GTGT đầu ra là 5,784 tỷ đồng. Sau khi bán hàng, công ty Thảo Nhung viết hóa đơn GTGT đầu vào để giao cho các doanh nghiệp mua hàng của công ty và phải kê khai nộp thuế tỉnh Hà Tây.
Tuy nhiên, do hàng mua trôi nổi trên thị trường, không có hóa đơn, chứng từ và muốn chiếm đoạt số tiền thuế 5,531 tỷ đồng nên Hải, Hà cấu kết với Ðức mua 102 tờ hóa đơn GTGT khống của 11 công ty TNHH ở TP Hồ Chí Minh và Sơn La, để làm thủ tục hợp thức thuế GTGT đầu vào. Hằng tháng, Ðức được Hải trả lương từ 1- 3 triệu đồng.
Một trong những bạn hàng lớn của Hải là công ty TNHH Charoen Pokphand Việt Nam. Do gian lận được số tiền thuế lớn nên Hải chỉ bán giá thấp hoặc nhỉnh rất ít so với giá thu mua, và công ty Thảo Nhung đã chiếm tới hơn 50% thị phần thu mua của công ty TNHH Charoen Pokphand Việt Nam. Thủ đoạn bán phá giá của Hải đã khiến nhiều doanh nghiệp phải khốn đốn và làm dìm giá nông sản của bà con nông dân khi bán cho các doanh nghiệp. Ngoài công ty Thảo Nhung, Hải còn tiếp tục lập công ty Huyền Trang do con trai làm giám đốc nhằm cấu kết cùng đồng bọn trốn thuế.
Ðây là vụ án trốn thuế với số lượng lớn xảy ra trên địa bàn tỉnh Hà Tây với nhiều thủ đoạn tinh vi. Sau khi bắt giữ các đối tượng, Ban chuyên án đã tạm thu giữ 2,4 tỷ đồng. Vụ án này một lần nữa cảnh báo về công tác quản lý kinh doanh đối với các doanh nghiệp.
