Chúng tôi có mặt tại xã khu vực Bản Nhượng, xã Bản Thi, nơi đặt Xưởng tuyển nổi mỏ kẽm, chì Chợ Điền. Khu vực đắp đập hồ chứa thải quặng đuôi đặt trên lưng chừng núi.
Dọc đường lên có thể nhận thấy những lớp bùn thải sau vỡ đập lắng đọng, đóng thành từng mảng dọc theo con suối chảy về phía xã Bình Phú, huyện Chiêm Hóa (Tuyên Quang).
Sau vỡ đập, một lượng lớn bùn thải quặng đuôi chảy tràn theo khe xô xuống phía dưới. Bùn thải xô vào hai nhà dân ở dưới chân núi.
Dọc theo khe nước lên đến phía chân đập bị vỡ, nhiều công nhân đang dùng xẻng dọn bùn thải cho vào bao tải. Phía trên thân đập hồ chứa bùn thải quặng đuôi, nhiều máy xúc, ô-tô đang hoạt động để “vá” vị trí bị vỡ.
 |
Công nhân chi nhánh dọn thủ công bùn thải sau sự cố vỡ đập hồ chứa. (Ảnh: TUẤN SƠN) |
Theo thông tin từ Sở Công thương Bắc Kạn, vào lúc 7 giờ 22 phút ngày 9/9, đập hồ chứa thải quặng đuôi số 1 của Xưởng tuyển nổi mỏ kẽm, chì Chợ Điền đã xảy ra sạt lở bờ đập.
Sự cố đã làm bùn thải quặng đuôi, đất, đá chảy tràn làm vùi lấp, sạt lở tuyến đường từ Văn phòng mỏ Chợ Điền đến xưởng tuyển nổi.
Một phần bùn thải, đất, đá chảy ra suối Bản Nhượng và chảy tràn vào nền nhà 2 hộ dân phía hạ lưu.
Chủ động phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường trước nguy cơ mưa lớn kéo dài
Ngay sau khi sự cố xảy ra, Sở Công thương Bắc Kạn đã yêu cầu đơn vị tạm dừng hoạt động sản xuất của xưởng tuyển nổi để huy động, tập trung nguồn lực khẩn trương khắc phục sự cố, giảm thiểu thấp nhất nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường và đời sống nhân dân.
Theo Giám đốc Chi nhánh Kim loại màu Bắc Kạn Nguyễn Đình Hoàng, sau khi sự cố xảy ra đơn vị đã tập trung nạo vét hệ thống rãnh phân lũ bị tắc; thực hiện gia cố thân đập tại vị trí sạt lở xong trong ngày 12/9.
Đơn vị đã thực hiện di dời 3 hộ dân bị ảnh hưởng tới nơi an toàn. Hiện tại, đơn vị đang tổ chức dọn dẹp lượng bùn đất lẫn bùn thải quặng đuôi.
Theo Chi nhánh Kim loại màu Bắc Kạn, nguyên nhân dẫn tới sự cố là do mưa lớn kéo dài dẫn tới khu vực thượng nguồn suối Khuổi Đeng tạo nên lũ đột ngột, gây sạt đồi, chặn dòng lũ. Nước lũ vì vậy xói thẳng vào thân đập hồ chứa bùn thải.
 |
Bùn thải quặng đuôi chảy tràn xuống khu vực nhà dân ở xã Bản Thi. (Ảnh: TUẤN SƠN) |
Sự cố không gây thiệt hại về người nhưng đang tạo ra nỗi lo lớn cho người dân xã Bản Thi và ở xã Bình Phú, huyện Chiêm Hóa (Tuyên Quang).
Theo Ủy ban nhân dân xã Bản Thi, sự cố đã ảnh hưởng tới đất sản xuất nông nghiệp của 21 hộ dân; ao nuôi thủy sản của 3 hộ; đất lâm nghiệp của 6 hộ; đất cây ăn quả của 2 hộ; 1 hộ dân bị hư hỏng đường ống dẫn nước sinh hoạt.
Theo Ủy ban nhân dân xã Bình Phú, huyện Chiêm Hóa (Tuyên Quang), trong chiều 9/9, nguồn nước suối từ xã Bản Thi, huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn) chảy qua xã có mùi lạ bất thường và có màu nâu.
Nguồn nước có màu, mùi lạ này đã vùi lấp 20ha lúa, ngô; làm thiệt hại 2 bể cá tầm, 12 lồng cá lăng thịt, 1 lồng cá lăng giống, 3 lồng cá rô phi, 1 lồng cá trắm với tổng thiệt hại hơn 3,4 tỷ đồng.
Ngoài ra, diện tích đất nông nghiệp sử dụng nguồn nước tưới tiêu từ dòng suối bị ô nhiễm là hơn 11ha. Tổng số hộ dân sử dụng nguồn nước phục vụ sinh hoạt, chăn nuôi nguy cơ bị ô nhiễm là 288 hộ với 1.174 nhân khẩu và trụ sở làm việc của xã, 2 trường học, trạm y tế xã và công an xã.
Hiện tại, xã Bình Phú đã khuyến cáo người dân không sử dụng nguồn nước có nguy cơ bị ô nhiễm và báo cáo lên huyện Chiêm Hóa để có giải pháp xử lý.
 |
Sở Công thương Bắc Kạn kiểm tra việc khắc phục sự cố vỡ đập. (Ảnh: TUẤN SƠN) |
Để xác định rõ nguyên nhân dẫn tới sự cố vỡ đập này, Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn đã thành lập Tổ công tác liên ngành vào xác minh. Trong ngày 18/9, Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn đã tiến hành lấy mẫu nước thải, bùn thải để xét nghiệm, xác định mức độ ô nhiễm với môi trường.
Tỉnh cũng yêu cầu Chi nhánh kim loại màu Bắc Kạn khẩn trương đánh giá nguy cơ ô nhiễm môi trường để triển khai các giải pháp xử lý. Chi nhánh phải đánh giá, xác định nguyên nhân và thực hiện các giải pháp khắc phục sự cố. Đồng thời, tiến hành rà soát, đánh giá lại toàn bộ quy trình vận hành, bảo trì chất lượng và kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố.
Được biết, mỏ Chợ Điền là mỏ chì, kẽm có trữ lượng lớn nhất nước ta, do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép khai thác.
Báo Nhân Dân sẽ tiếp tục thông tin về kết quả xác định mức độ ô nhiễm môi trường và thiệt hại do sự cố này gây ra.
