Công trình hồ Nà Tằm, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc được xây dựng từ năm 1980. Hồ có dung tích hơn 800.000m3, chiều cao đập 12m, chiều dài đập 260m, có nhiệm vụ cung cấp nước tưới tiêu cho 50,5ha đất canh tác nông nghiệp và nước sinh hoạt cho bà con. Đập chứa nước là đập đất, mái thượng lưu được gia cố bảo vệ bằng khung bê-tông bên trong lát đá hộc.
Theo đó, báo cáo nêu rõ, do ảnh hưởng của 2 đợt mưa lớn kéo dài vừa qua, lượng mưa lớn hơn 200mm, lưu lượng nước về hồ nhanh. Tại thời điểm xảy ra sự cố ngày 26/7, mực nước trong hồ là 9,5m cao hơn mực nước dâng bình thường và đang chảy tràn khoảng 0,5 cm. Đơn vị quản lý công trình đã chủ động điều tiết nước qua cống để xả nước tiêu đệm. Tuy nhiên, do cống lấy nước nhỏ nên thoát nước chậm.
Do đó, vào lúc 16 giờ 30 phút, ngày 26/7, tại vị trí giữa mái đập thượng lưu công trình hồ Nà Tằm, bên dưới mực nước dâng bình thường khoảng 20cm xuất hiện hố sụt với đường kính khoảng 40cm.
Nước chảy mạnh kéo theo đất, đá của mái thượng lưu vào miệng hố xói chảy luồn qua thân đập về phía hạ lưu. Đến 18 giờ cùng ngày vị trí hố xói tiếp tục mở rộng với diện tích khoảng 10-15m2, nước chảy mạnh, xói 2 bên miệng hố cuốn theo đất đá chảy về hạ lưu đập.
Sau khi xảy ra sự cố, các đơn vị chức năng tỉnh Hòa Bình đã khẩn trương có mặt để xử lý vụ việc. Qua đó, đã huy động các lực lượng tại chỗ gồm: Hơn 100 nhân công địa phương và lực lượng địa phương để ứng cứu, đắp bao tải đất lấp hố xói; huy động 2 máy xúc, 6 xe tải để chở đất đá kịp thời xử lý lấp hố xói; triển khai phương án bảo đảm an toàn, thông báo di dời khoảng 30 hộ dân phía sau hạ lưu về khu vực an toàn...
Đến thời điểm hiện nay, thân đập đã bị rỗng nên tiếp tục bị sụt lún phần bên hố xói với diện tích khoảng 4-5m2. Ban chỉ huy phân công các lực lượng tiếp tục ứng trực, để sẵn sàng ứng cứu. Đồng thời, thống nhất phương án xử lý bằng biện pháp cho hạ thấp ngưỡng tràn để thoát nước nhanh trong hồ, giảm áp lực nước tác động vào mái đập; Tiếp tục xử lý khu vực sụt để bảo đảm an toàn thân đập; Tiến hành khảo sát, đánh giá cụ thể công trình để có phương án xử lý triệt để bảo đảm an toàn công trình.
Trong quá trình chỉ đạo khắc phục sự cố, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hòa Bình đã thông tin đến Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai, Cục Thủy lợi để xin ý kiến trong quá trình chỉ đạo thực hiện.
Sáng 27/7, lãnh đạo Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai đã có mặt tại hiện trường để chỉ đạo, hướng dẫn địa phương tiếp tục ứng cứu.
Thực hiện giải pháp tiếp tục xử lý khu vực sụt lún để bảo đảm an toàn thân đập; đồng thời cho hạ thấp ngưỡng tràn để thoát nước nhanh trong hố giảm áp lực lực nước tác động vào mái đập; về lâu dài cần tiến hành khảo sát, đánh giá cụ thể công trình để có phương án xử lý triệt để bảo đảm an toàn công trình.
