Tiêu điểm

Hiệu quả giảm nghèo ở vùng dân tộc thiểu số Tây Nguyên

Sau 5 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững (giai đoạn 2016-2020), tỷ lệ hộ nghèo ở các tỉnh Tây Nguyên, đặc biệt ở vùng dân tộc thiểu số đã giảm rõ rệt. Điều quan trọng là chương trình không chỉ hỗ trợ bà con dân tộc thiểu số nguồn vốn ưu đãi để phát triển kinh tế, mà còn thật sự giúp bà con thay đổi nếp nghĩ, cách làm, biết chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tạo sinh kế, tiến tới thoát nghèo bền vững.

Đồng bào dân tộc Tây Nguyên trao đổi cách làm ăn, tăng thu nhập.
Đồng bào dân tộc Tây Nguyên trao đổi cách làm ăn, tăng thu nhập.

Vừa cho đàn dê ăn cỏ, chị Sang ở làng Chrơng 2, xã Đăk Ta Ley, huyện Mang Yang (Gia Lai) vui mừng kể về câu chuyện vươn lên thoát nghèo của gia đình mình. Chị Sang cho biết, gia đình chị có hai héc-ta rẫy, nhưng chủ yếu trồng sắn và lúa nương, nên nhiều năm vẫn không thoát khỏi lúc đói mùa giáp hạt. Năm 2018, vợ chồng chị Sang được Ủy ban nhân dân xã Đăk Ta Ley tặng hai con dê sinh sản và Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay vốn lãi suất thấp để trồng một héc-ta cà-phê thay cây mì hiệu quả thấp. Sau hai năm, gia đình chị đã có đàn dê 10 con và một vườn cà-phê xanh tốt, trĩu quả. “Nhà nước đã hỗ trợ cho gia đình để mà vươn lên thoát nghèo. Gia đình rất là mừng, có con dê rồi thì làm thêm bời lời, lúa, cà-phê nữa để mà thoát được nghèo, phát triển kinh tế cho tốt”, chị Sang phấn khởi cho hay.

Năm 2015, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Gia Lai là 19,7%, trong đó có hơn 40% hộ nghèo là người đồng bào dân tộc thiểu số Gia Rai và Ba Na. Vì thế, công tác giảm nghèo ở vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số luôn được Đảng bộ, chính quyền địa phương xác định là nhiệm vụ quan trọng. Theo Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Gia Lai Rơcom Sa Duyên, từ năm 2016 đến năm 2020, tổng số vốn thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững tại tỉnh là 1.268 tỷ đồng. Theo đó, các dự án giảm nghèo trong chương trình tập trung hỗ trợ hộ nghèo các cơ sở như nhà ở, thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao chất lượng sống, chất lượng chăm sóc y tế. Riêng kết quả vào năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Gia Lai đã giảm còn dưới 4,5%, đặc biệt tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số dự kiến còn dưới 6,25%.
 
Đáng nói, tới nay, tất cả các gia đình chính sách khó khăn tại tỉnh đều đã thoát nghèo. “Trong thời gian tới, địa phương sẽ triển khai nhiều giải pháp để duy trì bền vững hiệu quả chương trình giảm nghèo, nhất là sở sẽ thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở các địa phương quan tâm tới hai nhóm đối tượng là hộ cận nghèo và hộ nghèo mới thoát nghèo, tiếp tục triển khai các chính sách để hộ nghèo phát triển sản xuất, tăng thu nhập, thoát nghèo bền vững hơn”, bà Rơcom Sa Duyên nhấn mạnh. 

Cùng với Gia Lai, Đắk Nông là địa phương có những bước tiến vượt bậc trong thực hiện các chương trình giảm nghèo bền vững. Theo đó, năm 2016, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh là 19,20%. Trong đó, hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 40,38%, hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ là 53,79%. Xác định tầm quan trọng của nguồn vốn trong công tác giảm nghèo, 5 năm qua, Đắk Nông đã triển khai giải ngân cho hơn 100 nghìn hộ nghèo vay tổng số vốn hơn 2.700 tỷ đồng. Nhờ đó, tới năm 2020, đã có hơn 8.000 lượt hộ thoát nghèo. 
  
Là một trong những hộ dân tộc thiểu số thoát nghèo từ nguồn vốn vay Ngân hàng Chính sách xã hội, chị H’Hạnh, ở bon Ka La Dạ, xã Quảng Khê, Đắk Nông cho biết, năm 2014 gia đình chị được ngân hàng cho vay 30 triệu đồng để mua phân bón, mở rộng canh tác bốn sào cà-phê. Sau một thời gian, vườn cà-phê đã cho năng suất cao nhờ được chăm bón đúng kỹ thuật nên đã giúp thu hồi được vốn ban đầu và dư một khoản tiền mua thêm đàn dê để chăm sóc. Năm 2019, gia đình chị H’Hạnh thoát nghèo. Đáng mừng hơn, chị H’Hạnh đã bỏ được tâm lý trông chờ, ỷ lại như trước kia, biết chủ động vay vốn ngân hàng để đầu tư trồng cây nông nghiệp, mua con giống, vật nuôi để gia tăng thu nhập, phát triển kinh tế hộ gia đình. 

Ngoài việc giải ngân nguồn vốn vay ưu đãi cho hộ nghèo, 5 năm qua các cấp chính quyền tỉnh Đắk Nông cũng tập trung xây dựng cơ bản các cơ chế chính sách phù hợp để đầu tư cho các vùng khó khăn. Cụ thể, trong 5 năm triển khai chương trình, tỉnh có 65 công trình giao thông, 38 trường học, tám công trình nước sinh hoạt tập trung, 92 nhà sinh hoạt cộng đồng được làm mới. Hiện nay, Đắk Nông có 64.019 lượt người nghèo, 13.593 lượt người cận nghèo và 121.345 lượt người đồng bào dân tộc thiểu số được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Nhờ triển khai đồng bộ các nguồn vốn, sau 5 năm thực hiện hiệu quả Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, năm 2020, tỉnh Đắk Nông đã giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 19,20% xuống còn 6,98%...
 
Giảm nghèo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số ngoài việc tiến hành bằng những giải pháp căn cơ, phù hợp với tập quán, trình độ sản xuất và điều kiện kinh tế - xã hội của từng dân tộc, vùng, miền... còn đòi hỏi sự đồng thuận từ hai phía. Người nghèo phải có ý thức tự lực vươn lên, muốn thoát nghèo và nỗ lực thoát nghèo, chính quyền cần hướng dẫn tổ chức lại sản xuất cho đồng bào một cách kiên trì, thiết thực... 

Tại buổi làm việc với tỉnh Đắk Nông về kết quả của các chính sách, chương trình giảm nghèo và lao động vào đầu tháng 4/2021 vừa qua, ông Lê Văn Thanh, Thứ trưởng Lao động - Thương binh và Xã hội cho rằng, kết quả giảm nghèo thời gian qua tại Đắk Nông cũng như một số tỉnh Tây Nguyên rất đáng khích lệ. Trong thời gian tới, các địa phương cần có cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã phát triển; kêu gọi doanh nghiệp vào đầu tư các dự án trên địa bàn, đặc biệt trong lĩnh vực chế biến nông sản, lâm sản... Điều này giúp địa phương tạo được chuỗi liên kết, tiêu thụ trong sản xuất nông nghiệp, tạo việc làm, thu nhập cho đồng bào dân tộc thiểu số, cũng như người dân địa phương sớm thoát nghèo bền vững, ổn định cuộc sống.