Trẻ khuyết tật có nguy cơ bị bạo lực cao hơn 3,7 lần
Báo cáo của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) cho thấy, trong các đánh giá về mặt xã hội, trẻ khuyết tật đang bị lãng quên, dễ bị tổn thương và bị lấy đi nhiều thứ mà các em có quyền được hưởng.
Trẻ khuyết tật có nguy cơ bị bạo lực cao hơn rất nhiều so với các em không bị khuyết tật - một nghiên cứu cho thấy trẻ khuyết tật có nguy cơ bị bạo lực cao gấp 3,7 lần so với trẻ không bị khuyết tật.
Trẻ khuyết tật ít có cơ hội được đi học cao hơn so với các bạn cùng trang lứa không bị khuyết tật và có nguy cơ bị suy dinh dưỡng cao hơn.
Tình trạng kỳ thị và phân biệt đối xử đối với trẻ khuyết tật vẫn tồn tại ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Khả năng của các em bị đánh giá thấp, các em thường không được tính đến vì người ta cho rằng các em “không thể theo kịp” cả về mặt trí tuệ và thể chất.
Hiện có rất ít số liệu chính xác về số trẻ em bị khuyết tật, loại hình và mức độ ảnh hưởng của những khuyết tật này đối với đời sống của trẻ. Do vậy, các quốc gia thường không có căn cứ đáng tin cậy để phân bổ nguồn lực hỗ trợ trẻ em khuyết tật và gia đình các em.
Phát biểu khai mạc tại lễ công bố, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan cho biết, Việt Nam luôn dành quan tâm đặc biệt cho đối tượng trẻ em thiệt thòi, nhất là trẻ em khuyết tật. Ở nước ta có hơn 1,2 triệu trẻ em khuyết tật, trong đó có nhiều trẻ em bị khuyết tật do hậu quả và di chứng của chiến tranh, nhất là nhiễm chất độc hóa học và bom mìn, vật liệu nổ sót lại sau chiến tranh. Đây là thách thức rất lớn đối với Việt Nam trong nỗ lực bảo đảm các quyền trẻ em đối với trẻ khuyết tật và giúp các em hòa nhập vào đời sống kinh tế xã hội.
Phó Chủ tịch nước khẳng định, là quốc gia thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em, Việt Nam luôn đề cao các nguyên tắc cơ bản của Công ước, đặt biệt là nguyên tắc không phân biệt đối xử, luôn nỗ lực để hướng tới bảo đảm để trẻ khuyết tật được hưởng một cách trọn vẹn, đầyđủ và bình đẳng các quyền của mình.
Lợi ích của trẻ khuyết tật là lợi ích cho toàn xã hội
Ông Anthony Lake, Giám đốc Điều hành UNICEF, đang có mặt tại Việt Nam, cho rằng: “Sự mất mát của các em là mất mát chung của toàn xã hội; lợi ích của các em cũng là lợi ích cho toàn xã hội”. Việc nhìn vào khuyết tật của trẻ trước khi nhìn nhận trẻ không chỉ là hành động không công bằng với trẻ mà còn làm mất đi nhữngđiều trẻ có thể mang lại cho xã hội. “Để trẻ khuyết tật được quan tâm, các em phải được xã hội tính đến khi các em sinh ra, khi đi học và trong cuộc sống”, ông A.Lake nói.
Chia sẻ trong chuyến thăm Trung tâm chăm sóc ban ngày cho trẻ khuyết tật nặng và Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập tại Đà Nẵng vào sáng ngày 30-5, ông Anthony Lake rất vui khi được gặp nhiều trẻ khuyết tật tại đây. Ở đó, các em học đọc, viết, múa hát. Trong một lớp học, các em cắt mẫu và may quần áo, thiết kế và làm dây chuyền, hoa lưới… Các em đang học những kỹ năng mới, giúp đỡ nhau để đạt được những điều tốt đẹp nhất của mỗi con người. Các em đang bận rộn thu hẹp ranh giới của riêng mình, phát triển một cách tự tin, tự sống độc lập và dần tiến bước trên con đường trở thành người công dân hữu ích.
Ông Lake cho rằng, ước mơ của các em cũng chính là ước mơ của chúng ta đó là được quan tâm và tài năng được công nhận. Trẻ em nào cũng có một điều gì đó có thể đóng góp cho thế giới nếu chúng ta tạo cơ hội cho các em.
Theo đánh giá của UNICEF, trẻ em khuyết tật ở Việt Nam hiện đang phải đối mặt với những thách thức lớn. Các em bị kỳ thị, phân biệt đối xử và ít có cơ hội tiếp cận với dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, giáo dục và các dịch vụ cộng đồng khác. Theo số liệu điều tra dân số năm 2009, chỉ có 66,5% trẻ khuyết tật trong độ tuổi đi học được tới trường, trong khi tỷ lệ bình quân của trẻ em trên toàn quốc là 97%. Các cơ sở chăm sóc ở Việt Nam vẫn chưa được trang bị tốt để chăm sóc cho trẻ khuyết tật. Hệ thống hiện hành chủ yếu tập trung vào chăm sóc tại các cơ sở tập trung. Trẻ khuyết tật chiếm đa số trong 20 nghìn trẻ em sống ở các cơ sở chăm sóc…
Báo cáo chỉ ra những cách thức để hòa nhập trẻ khuyết tật vào xã hội. Bởi vì, khi các em được tham gia đầy đủ vào xã hội, tất cả mọi người đều có lợi. Thí dụ như, giáo dục hòa nhập mở mang tri thức cho mọi trẻ em và đồng thời mang lại cho trẻ em khuyết tật cơ hội thực hiện hoài bão của mình.
Báo cáo của UNICEF năm nay kêu gọi các chính phủ phê chuẩn và thực hiện Công ước về Quyền của người khuyết tật và Công ước Quyền trẻ em, có những chính sách hỗ trợ cho các gia đình để họ có thể đáp ứng được những chi phí thường cao hơn mức bình thường trong chăm sóc trẻ em khuyết tật.
Báo cáo cũng đưa ra ba lĩnh vực lớn cần phải hành động ngay để cải thiện tình hình của trẻ khuyết tật và thực hiện quyền của các em.
Trước hết, cần phải có một xã hội hòa nhập hơn. Thứ hai, cần chấm dứt tình trạng phân biệt đối xử đối với trẻ khuyết tật. Cần có các hệ thống y tế, giáo dục và giải trí mà tất cả trẻ em đều sử dụng được, đồng thời không bắt bắt buộc cha mẹ phải gánh vác chi phí phát sinh từ việc điều trị tình trạng khuyết tật của trẻ. Hạn chế đưa trẻ khuyết tật vào các cơ sở chăm sóc tập trung, thay vào đó khuyến khích thực hiện chăm sóc tại gia đình và cộng đồng…
Các chính phủ cần có số liệu sát thực hơn về trẻ khuyết tật. Số liệu đáng tin cậy và khách quan sẽ giúp các nướcđưa ra quyết định về cách thức phân bổ nguồn lực, loại bỏ các rào cản, thiết kế và cung cấp dịch vụ, đồng thờiđánh giá các biện pháp can thiệp một cách thiết thực để trẻ khuyết tật cũng được hưởng các quyền lợi như mọi trẻ em khác.
Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan phát biểu tại buổi lễ.
