Hạ nhiệt căng thẳng ở Gaza

Sau những lời kêu gọi khẩn thiết từ cộng đồng quốc tế và nỗ lực trung gian không mệt mỏi của Ai Cập, Israel và lực lượng Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) đã đạt thỏa thuận ngừng bắn. Hai bên cam kết chấm dứt nhắm mục tiêu vào dân thường, phá hủy nhà cửa. Thỏa thuận giúp tạm thời hạ nhiệt căng thẳng, song xung đột Israel-Palestine vẫn cần một giải pháp toàn diện.
0:00 / 0:00
0:00

Giao tranh ác liệt giữa Israel và PIJ ở dải Gaza bùng lên từ hôm 9/5. Theo cơ quan y tế Palestine có trụ sở tại Gaza, các cuộc không kích của Israel khiến ít nhất 33 người Palestine thiệt mạng và 150 người bị thương. Trong khi đó, quân đội Israel cho biết, trong tổng số 1.469 tên lửa được phóng từ dải Gaza có 1.139 quả trúng lãnh thổ Israel. Cơ quan cứu thương Magen của Israel xác nhận có hai người Israel thiệt mạng. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (B.Nê-ta-ni-a-hu) từng khẳng định, quân đội nước này sẵn sàng mở rộng chiến dịch quân sự mang tên “Tấm khiên và Mũi tên” nhằm vào Gaza.

Lo ngại tình hình xung đột leo thang nguy hiểm tại dải Gaza, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres (A.Gu-tê-rét) tuyên bố tình trạng dân thường thương vong tại dải Gaza là điều không thể chấp nhận được, đồng thời kêu gọi tất cả các bên liên quan kiềm chế. Tổng Thư ký Liên hợp quốc lên án việc phóng rocket bừa bãi từ dải Gaza vào Israel, vốn vi phạm luật nhân đạo quốc tế và gây nguy hiểm cho người dân cả Palestine và Israel. Tổng Thư ký Liên hợp quốc cũng kêu gọi Israel tuân thủ các nghĩa vụ theo luật nhân đạo quốc tế, bao gồm việc thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa khả thi để bảo vệ dân thường và các đối tượng dân sự khi tiến hành các chiến dịch quân sự. Liên đoàn Arab (AL) lên tiếng phản đối các hoạt động không kích của Israel nhằm vào vùng lãnh thổ Palestine. AL kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc có các biện pháp duy trì hòa bình và an ninh tại Gaza, đồng thời gây sức ép buộc Israel ngừng các cuộc không kích.

Từ Mỹ, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan (G.Xu-li-van) đã điện đàm với người đồng cấp Israel Tzachi Hanegbi (T.Ha-ne-gơ-bi) để thảo luận về cuộc xung đột đang diễn ra tại Gaza và những nỗ lực trong khu vực nhằm dàn xếp thỏa thuận ngừng bắn. Ông Sullivan tái khẳng định sự hỗ trợ kiên định của chính quyền Mỹ đối với an ninh của đồng minh Israel, đồng thời kêu gọi nỗ lực trong khu vực nhằm làm trung gian thúc đẩy lệnh ngừng bắn. Ðại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell (G.Bo-ren) nhắc lại lời kêu gọi của EU đối với Israel về việc ngừng mọi hành động đơn phương có thể thổi bùng căng thẳng vốn đã ở mức cao. EU lên án các cuộc tấn công nhằm vào người Israel, song cũng bày tỏ quan ngại về tình hình tại vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của người Palestine.

Giao tranh giữa Israel và nhóm vũ trang ở Gaza có nguy cơ bùng nổ thành cuộc xung đột lớn trong bối cảnh cuộc diễu cờ hằng năm của người Do thái ở thành cổ Jerusalem sắp diễn ra và được cho là có thể kích động người Palestine ở dải Gaza, khiến căng thẳng leo thang. Ai Cập đã nhận trách nhiệm làm trung gian hòa giải cho lệnh ngừng bắn ở dải Gaza. Ðây là lần thứ hai Ai Cập đứng ra làm trung gian hòa giải giữa Israel và các nhóm vũ trang Palestine ở dải Gaza trong một tháng qua.

Ngay sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn, Israel tuyên bố đã mở lại các cửa khẩu với dải Gaza. Bộ Quốc phòng Israel tuyên bố dỡ bỏ lệnh phong tỏa tại giao lộ Kerem Shalom dành cho xe tải chở hàng và giao lộ Erez, tuyến đường dành cho người đi bộ duy nhất giữa Gaza và Israel, sau 6 ngày đóng cửa. Nhà chức trách Israel cho biết, các cửa khẩu và khu vực hàng hải do Israel kiểm soát sẽ dần được mở lại và toàn bộ các cửa ngõ thông thương với dải Gaza sẽ sớm được khôi phục.

Căng thẳng giữa Israel và Palestine xuất phát từ sự thù địch và những mâu thuẫn dai dẳng chưa được giải quyết, nhất là sau khi tiến trình hòa bình Trung Ðông đình trệ và rơi vào bế tắc. Những đốm lửa nhỏ của mâu thuẫn âm ỉ có thể bùng phát thành xung đột bất cứ lúc nào. Ðiều quan trọng nhất vẫn là giải pháp ngoại giao giúp giải tỏa bất đồng thông qua đối thoại và nỗ lực mạnh mẽ hơn nữa nhằm khởi động lại tiến trình hòa bình Trung Ðông, tiến tới đạt được hòa bình bền vững, công bằng dựa trên giải pháp hai nhà nước.