Sáng 9/12, Quốc hội thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV; kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2025.
Vẫn còn kiến nghị kéo dài qua nhiều kỳ họp, chưa có lộ trình giải quyết
Nêu ý kiến tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn thành phố Hải Phòng) cho biết, theo báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong kỳ này, các bộ, ngành đã trả lời kiến nghị đạt 97,3%, một tỷ lệ rất cao, thể hiện sự nghiêm túc của Chính phủ trong phối hợp với Quốc hội giải quyết các ý kiến của cử tri.
Nhiều bộ, ngành đã hoàn thành 100% việc trả lời như Bộ Công an, Bộ Công thương, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Một số kiến nghị lớn đã được giải quyết bằng văn bản quy phạm pháp luật. Những kết quả này cho thấy tinh thần tiếp thu và hành động của các bộ, ngành đã có tiến bộ, tạo chuyển biến trong nhiều lĩnh vực cử tri quan tâm.
Tuy nhiên, theo đại biểu Việt Nga, mặc dù tỷ lệ trả lời kiến nghị cao nhưng chất lượng giải quyết nhiều kiến nghị của cử tri còn chưa thực sự đạt yêu cầu, thể hiện rõ qua số liệu và thực tiễn giám sát.
Bên cạnh đó, vẫn còn những kiến nghị kéo dài qua nhiều kỳ họp, 6 kiến nghị chưa có lộ trình giải quyết. Một số lĩnh vực nóng được cử tri kiến nghị nhiều lần nhưng giải quyết chưa thực sự đáp ứng với mong đợi. "Giáo dục là lĩnh vực có nhiều kiến nghị lặp lại nhất, như chậm sửa đổi cách đánh giá học sinh, chậm ban hành chính sách cho giáo viên mầm non hay chậm hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn. Về nông nghiệp, thủy sản, việc bảo hiểm tàu cá vẫn còn gây ít nhiều bức xúc cho người dân...", đại biểu dẫn chứng.
Hạn chế nữa được đại biểu Việt Nga nêu ra là tình trạng chậm ban hành văn bản dưới luật, dẫn tới việc chính sách đã có nhưng chưa thực hiện được cũng vẫn còn, chẳng hạn như định mức kinh tế kỹ thuật của Bộ Y tế phải áp dụng từ 1/1/2025 nhưng đến nay vẫn chưa hoàn tất, hay nhiều văn bản hướng dẫn Luật Công nghệ cao vẫn còn chậm được ban hành.
Đề cập đến độ trễ trong giải quyết kiến nghị cử tri, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (Đoàn Quảng Ngãi) cho biết các vấn đề về đất đai, bồi thường, tái định cư chậm được giải quyết dứt điểm; xử lý dự án treo vẫn lúng túng trong thực tiễn, gây bức xúc trong nhân dân.
Theo đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh), thực tế cho thấy những kiến nghị đã được trả lời nhưng mức độ hài lòng của cử tri chưa cao. Câu trả lời đúng quy định nhưng chưa tháo gỡ được điểm nghẽn của đời sống dẫn đến cử tri phải kiến nghị nhiều lần. "Điều người dân mong đợi không chỉ là câu trả lời đầy đủ căn cứ pháp lý mà là những giải pháp đi vào cuộc sống và tác động cụ thể đến quyền lợi chính đáng của người dân".
Nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết kiến nghị của cử tri
Từ những phân tích nêu trên, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga kiến nghị chuyển từ trả lời sang giải quyết, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành không sử dụng lại các mẫu trả lời chung, xác định rõ trách nhiệm đầu việc, thời hạn hoàn thành trong thời gian giải quyết kiến nghị của cử tri.
Cùng với đó, cần ưu tiên giải quyết nhóm kiến nghị tác động lớn đến người dân, đặc biệt là các nhóm vấn đề về giáo dục và đào tạo, nông nghiệp, tôn giáo, tín ngưỡng và các chính sách an sinh xã hội. Đồng thời, công khai định kỳ tiến độ giải quyết kiến nghị, vấn đề nào xử lý chậm phải nêu rõ tên bộ chậm, thời gian và lý do chậm giải quyết.
Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương đề nghị phải nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu lực, hiệu quả giải quyết kiến nghị của cử tri, bảo đảm kiến nghị không chỉ được trả lời mà thực sự được giải quyết, nhất là đối với các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế gắn với bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, ngư nghiệp, việc làm, ứng phó biến đổi khí hậu, tiếp cận dịch vụ y tế, sức khỏe...
Quốc hội, Chính phủ cần rà soát, bổ sung các văn bản quy định và hướng dẫn liên quan đến việc sắp xếp đơn vị hành chính, xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm quy định đầy đủ, rõ ràng, tránh lúng túng trong thực hiện. Đồng thời, tiếp tục rà soát, đánh giá về tổ chức bộ máy, biên chế, về chế độ, chính sách tiền lương đối với cán bộ cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới; sớm giải quyết tình trạng điều kiện làm việc các xã còn thiếu cả về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhất là các trung tâm hành chính công cấp xã, bảo đảm giải quyết thủ tục hành chính phục vụ nhân dân tốt hơn.
Để công tác giải quyết kiến nghị của cử tri không chỉ dừng lại ở con số thống kê mà tạo chuyển biến thực chất trong đời sống nhân dân, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, thời gian tới, phải giải quyết kiến nghị cử tri theo hướng thực chất, đo bằng kết quả ngoài thực tiễn. "Đây mới là thước đo cuối cùng về sự hài lòng của người dân", đại biểu nhấn mạnh.
Đối với các nhóm kiến nghị được người dân lặp lại qua nhiều kỳ họp, đại biểu đề nghị Quốc hội, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát xem xét thiết lập cơ chế theo dõi giám sát đặc biệt, trong đó nêu rõ cơ quan chịu trách nhiệm chính, nguyên nhân chậm triển khai và thời hạn hoàn thành.
Có chung ý kiến với đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng cũng đề xuất, trong quá trình giải quyết kiến nghị cử tri, Chính phủ, các bộ, ngành ưu tiên giải quyết những nhóm kiến nghị liên quan trực tiếp đến chi tiêu thiết yếu của người dân, đến an sinh xã hội và đến sự ổn định của thị trường kinh tế, tài chính. Đồng thời, công khai lộ trình xử lý tiến độ và kết quả để nhân dân giám sát.
"Tôi cho rằng đã đến lúc cần phân loại và ưu tiên giải quyết kiến nghị của cử tri dựa trên mức độ tác động dân sinh chứ không chỉ dựa trên lĩnh vực hành chính. Những kiến nghị ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân như y tế, giáo dục, việc làm, an sinh, giá cả thị trường; phòng, chống hàng giả; chống lãng phí tài sản công cần được ưu tiên giải quyết trước và giải quyết đến nơi, đến chốn", đại biểu Nguyễn Tâm Hùng nhấn mạnh.
