Mối quan hệ Việt Nam - Nhật Bản không ngừng phát triển mạnh mẽ và toàn diện, nhất là từ khi lãnh đạo cấp cao hai nước nhất trí nâng tầm quan hệ thành đối tác chiến lược vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á vào năm 2009. Trong những năm qua, hai nước duy trì thường xuyên các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao cũng như tăng cường trao đổi đoàn các cấp và giữa các địa phương hai nước, góp phần thúc đẩy triển khai hiệu quả các cơ chế đối thoại về các lĩnh vực hợp tác cụ thể. Trong đó, Ủy ban Hợp tác Việt Nam - Nhật Bản duy trì đều các cuộc họp, đi sâu trao đổi, tăng cường phối hợp nhằm triển khai hiệu quả các thỏa thuận giữa hai nước, nhất là trong lĩnh vực hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, ODA... Quan hệ hợp tác về an ninh, quốc phòng cũng có những bước phát triển mới với việc hai bên đã tổ chức Ðối thoại chiến lược Việt Nam - Nhật Bản hai lần vào tháng 12-2012 và tháng 8 vừa qua. Hai bên có kế hoạch tổ chức Ðối thoại An ninh Việt Nam - Nhật Bản lần đầu trong năm 2014.
Khởi đầu Năm Hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản 2013, nhân dân Việt Nam đã vui mừng đón Thủ tướng Nhật Bản Sin-dô A-bê và Phu nhân thăm chính thức nước ta ngay trong những ngày đầu năm. Chuyến thăm này mang nhiều ý nghĩa, vì đây còn là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Thủ tướng S.A-bê kể từ khi ông được QH Nhật Bản bầu làm Thủ tướng sau khi đảng Dân chủ Tự do (LDP) Nhật Bản do ông đứng đầu giành thắng lợi vang dội trong cuộc bầu cử QH tháng 12-2012. Nhân dịp này, các nhà lãnh đạo hai nước đã có các cuộc hội đàm, thảo luận phương hướng và biện pháp nhằm tiếp tục tăng cường hợp tác chặt chẽ, đưa quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Nhật Bản phát triển ngày càng toàn diện và lên tầm cao mới, vì lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương và trên thế giới.
Những năm qua, quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Nhật Bản đã mở rộng trên nhiều lĩnh vực, ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả. Nhật Bản dành ưu tiên cao và coi trọng thúc đẩy quan hệ với Việt Nam. Nhật Bản là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam, là nước tài trợ ODA lớn nhất giúp Việt Nam và là nước G7 đầu tiên công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam (tháng 10-2011). Ðến nay, Nhật Bản là nhà đầu tư số một tại Việt Nam (cả về tổng vốn đầu tư và vốn đã giải ngân), là đối tác thương mại lớn thứ ba của nước ta. Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Nhật Bản đạt 24,7 tỷ USD trong năm 2012. Hai nước phấn đấu tăng gấp hai lần kim ngạch thương mại song phương vào năm 2020. Bất chấp những khó khăn của kinh tế trong nước, Nhật Bản vẫn là nhà cung cấp ODA lớn nhất giúp Việt Nam. ODA của Nhật Bản chiếm khoảng 30% tổng cam kết ODA của cộng đồng quốc tế đối với Việt Nam. Trong 20 năm qua, Nhật Bản đã cam kết viện trợ ODA giúp Việt Nam khoảng 22 tỷ USD và đã giải ngân khoảng 14 tỷ USD. Trong năm tài khóa 2011 (kết thúc ngày 31-3-2012), mặc dù phải tập trung giải quyết những khó khăn kinh tế trong nước, giải quyết hậu quả trận động đất, sóng thần năm 2011, Nhật Bản vẫn dành cho Việt Nam khoản ODA vốn vay tương đương 2,8 tỷ USD, là mức cao nhất từ trước tới nay. Chính phủ và nhân dân Việt Nam cảm ơn và đánh giá cao việc Nhật Bản đã dành cho Việt Nam sự hỗ trợ thông qua việc cung cấp nguồn vốn ODA, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực khác như đầu tư, khoa học, công nghệ, lao động, du lịch, giáo dục - đào tạo, văn hóa thông tin, lãnh sự... cũng ngày càng thu được những thành quả đáng khích lệ. Hợp tác giữa các địa phương hai nước những năm gần đây cũng được thúc đẩy mạnh mẽ. Hai bên tích cực khai thác thế mạnh của nhau, hỗ trợ nhau trên tinh thần hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi.
Vào những ngày tháng 9 đầy ý nghĩa lịch sử này, tại thủ đô Tô-ki-ô và hàng loạt thành phố lớn ở Nhật Bản đang tưng bừng diễn ra nhiều hoạt động sôi nổi trong khuôn khổ sự kiện Những ngày Việt Nam tại Nhật Bản năm 2013. Ðây là hoạt động thiết thực góp phần chào mừng và là điểm nhấn trong Năm Hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản 2013 và kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản. Sự kiện quan trọng và có quy mô lớn này còn góp phần thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Nhật Bản, nhất là thúc đẩy quan hệ kinh tế - thương mại giữa hai nước. Trong đó, Những ngày Việt Nam tại Nhật Bản năm 2013 không chỉ là dịp giúp hai nước mở ra những cơ hội xúc tiến đầu tư, thúc đẩy hợp tác nhiều mặt, mà đây còn là cơ hội giúp quảng bá hình ảnh, tiềm năng về đất nước con người, truyền thống văn hóa, lịch sử của Việt Nam tới công chúng Nhật Bản, góp phần tăng cường sự hiểu biết, tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai nước Việt Nam và Nhật Bản.
