Chính quyền băn khoăn, cử tri bức xúc
Thời điểm năm 2004, Dự án Khu đô thị mới Đầm Diệu do Công ty xây dựng Mê Linh làm chủ đầu tư, quy mô đất đai 61,64ha. Sau gần 4 năm, Công ty xây dựng Mê Linh chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng dự án.
Tỉnh Vĩnh Phúc thực hiện lại thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án và Công ty TNHH Đầu tư xây dựng An Thịnh Vĩnh Phúc (sau đây gọi là Công ty) được phê duyệt lựa chọn làm Chủ đầu tư dự án tại Quyết định số 4021/QĐ-UBND ngày 31/12/2014 của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Vĩnh Phúc. Tiến độ Dự án theo quyết định phê duyệt thực hiện từ năm 2014 đến năm 2019.
Dự án sau đó được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho phép chuyển mục đích sử dụng 17,4ha đất trồng lúa, còn lại 16,68ha đất trồng lúa chưa được chấp thuận chuyển mục đích. Dự án cũng chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường; chưa triển khai việc bồi thường giải phóng mặt bằng và các thủ tục tiếp theo về đất đai.
Tỉnh đã thực hiện xong công tác đấu thầu lựa chọn chủ đầu tư từ năm 2012, nhưng chưa thực hiện thủ tục chấp thuận đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư. Trong quá trình triển khai, quy mô sử dụng đất của dự án nhiều lần thay đổi. Tại thời điểm lựa chọn chủ đầu tư, dự án có quy mô sử dụng đất là 61,1ha. Sau các lần phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch, đến năm 2020, diện tích đất quy hoạch của dự án là 59,5772ha.
Ngày 17/7/2020, UBND tỉnh Vĩnh Phúc có văn bản yêu cầu Chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, cam kết thực hiện dự án; trường hợp Công ty vi phạm cam kết sẽ bị thu hồi văn bản công nhận chủ đầu tư dự án. Ngày 7/8/2020, Công ty có văn bản cam kết đến tháng 5/2021 hoàn thành các thủ tục chuẩn bị đầu tư và triển khai đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, đến nay nội dung này vẫn chưa được triển khai.
Do quy hoạch “treo” quá lâu, chính quyền và người dân các phường thuộc khu đất quy hoạch dự án rất bức xúc. Ông Nguyễn Đăng Hồng, Chủ tịch UBND phường Tiền Châu cho biết, Dự án chưa thực hiện kê khai, kiểm đếm, giải phóng mặt bằng. Công tác quy chủ cũng chưa hoàn thành. Từ năm 2016 đến nay chưa triển khai việc gì.
Người dân trên địa bàn phường muốn làm gì, đầu tư gì đều vướng quy hoạch. Tại các buổi tiếp xúc cử tri của đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh, nhiều cử tri bày tỏ bức xúc vì không biết dự án có triển khai nữa hay không để còn đầu tư mô hình trồng hoa. Năm 2020, cử tri phường Trưng Trắc đề nghị tỉnh chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Dự án để tránh ô nhiễm môi trường, ngăn chặn tình trạng lấn chiếm lòng hồ và ảnh hưởng đến điều hòa nguồn nước khu vực nội thị của thành phố.
Ông Đinh Duy Đông, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân phường Trưng Nhị trao đổi, một số hộ dân tự ý đổ đất lên diện tích đất quy hoạch dự án, UBND thành phố Phúc Yên đã kiểm tra, xử phạt. Cán bộ phường phải tuyên truyền để người dân không xây dựng trái phép, lấn chiếm lòng hồ.
Hiện tại, khu đất quy hoạch cho Dự án là một vùng rộng lớn, chỗ thì trồng đào, chỗ trồng rau, còn phần lớn là cây cỏ dại mọc xum xuê. Thỉnh thoảng có những chỗ bị đổ đất, đổ rác thải. Sự hoang phí này đã kéo dài gần 2 thập kỷ mà tỉnh Vĩnh Phúc và chủ đầu tư vẫn chưa giải quyết dứt điểm, dự án vẫn chưa có tín hiệu hoạt động.
 |
Phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng được lập từ năm 2008. |
Lòng vòng quy trình, thủ tục
Quanh dự án này, rất nhiều văn bản đã được ban hành nhưng vẫn chưa tháo gỡ được. UBND tỉnh Vĩnh Phúc cho rằng, nguyên nhân chính của sự chậm trễ do Chủ đầu tư chưa sát sao, chưa đẩy nhanh tiến độ điều chỉnh quy hoạch chi tiết, đề xuất một số nội dung điều chỉnh quy hoạch chưa phù hợp quy hoạch phân khu C2 dẫn đến phải chỉnh sửa hồ sơ quy hoạch chi tiết nhiều lần. Chủ đầu tư cũng không thực hiện đúng tiến độ cam kết; chưa triển khai việc bồi thường giải phóng mặt bằng và các thủ tục tiếp theo về đất đai.
Phía Công ty TNHH Đầu tư xây dựng An Thịnh Vĩnh Phúc lại cho rằng, họ đã nỗ lực triển khai dự án; trách nhiệm thuộc về các cơ quan nhà nước. Báo cáo ngày 20/10/2023 do ông Nguyễn Kháng Chiến, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư Vĩnh Phúc nêu lên những khó khăn, vướng mắc: Do Dự án chưa được phê duyệt chủ trương đầu tư, chấp thuận dự án nên chủ đầu tư và thành phố Phúc Yên chưa có cơ sở triển khai công tác giải phóng mặt bằng và thực hiện các thủ tục về đất đai. Dự án đã được Hội đồng đánh giá tác động môi trường thông qua nhưng chưa được UBND tỉnh phê duyệt; do đó các thủ tục cấp phép xây dựng dự án chưa thể triển khai.
Ông Lê Hoài Nam, Trưởng Ban quản lý Dự án Khu đô thị mới Đầm Diệu khẳng định, chủ đầu tư quyết tâm triển khai dự án, liên tục có văn bản đề nghị các cơ quan của tỉnh Vĩnh Phúc hướng dẫn triển khai các thủ tục chuẩn bị đầu tư, song sự thay đổi về điều chỉnh quy hoạch, diện tích, chậm ra các văn bản của tỉnh Vĩnh Phúc khiến cho công việc không tiến triển.
 |
Nhiều địa điểm bị đổ rác và bùn thải. |
Tháng 4/2023, Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc tiến hành thanh tra và ban hành kết luận về Dự án Khu đô thị mới Đầm Diệu, trong đó chỉ rõ, quá trình phê duyệt kết quả lựa chọn chủ đầu tư dự án thực hiện không đúng quy định, kéo dài hơn 2 năm.
Trong thời gian 2 năm đó, quy định pháp luật đã thay đổi, dẫn đến khó áp dụng trong thực tế. Sở Xây dựng (bên mời thầu) không đăng tải danh sách các nhà đầu tư đăng ký tham dự trên Báo Đấu thầu theo quy định, không thực hiện quy định về bảo đảm thực hiện đầu tư dự án dẫn đến nhà đầu tư không ký hợp đồng thực hiện dự án; không thực hiện nhiệm vụ trình lại UBND tỉnh công nhận chủ đầu tư. Kết quả là từ đó đến nay, nhà nước không thu được tiền thuế đất.
Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, tổ chức có liên quan nghiêm túc kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân để xảy ra các tồn tại, vi phạm liên quan Dự án và đề nghị UBND tỉnh ban hành văn bản thay thế Quyết định số 4021/QĐ-UBND ngày 31/12/2014 của UBND tỉnh về việc phê duyệt kết quả lựa chọn chủ đầu tư dự án.
Những tồn tại, hạn chế liên quan Dự án Khu đô thị mới Đầm Diệu đã được chỉ rõ, người dân mong muốn chính quyền tỉnh Vĩnh Phúc có giải pháp rõ ràng đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, tránh gây lãng phí tài sản của nhà nước và doanh nghiệp.
