Ðổi thay trên vùng đất Sầm Nưa

ND - Những ngày giữa tháng 12 vừa qua, tại Sầm Nưa, tỉnh Hủa Phăn, Lào đã diễn ra cuộc gặp những nhân chứng lịch sử và Hội thảo khoa học "Căn cứ địa cách mạng Sầm Nưa - Biểu tượng đoàn kết đặc biệt và liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào" và Hội nghị xúc tiến đầu tư vào năm tỉnh phía bắc của Lào.

Sự kiện này thể hiện mối quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Ðảng, Nhà nước và nhân dân hai nước mong muốn không ngừng vun đắp tình hữu nghị anh em và sự hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam - Lào.SẦM NƯA là căn cứ địa cách mạng nổi tiếng của Lào, nơi che chở, đùm bọc các chiến sĩ cách mạng Lào hoạt động trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ, trong đó, có những người con ưu tú như: Cay-xỏn Phôm-vi-hản, Hoàng thân Xu-va-nu-vông, Khăm-tày Xi-phăn-đon... Ðây là nơi ra đời Ðảng Nhân dân Cách mạng Lào, Lực lượng vũ trang cách mạng Lào và Mặt trận Lào yêu nước. Sầm Nưa còn đi vào lịch sử của hai dân tộc Việt Nam - Lào như một biểu tượng cao đẹp của tình hữu nghị, đoàn kết và liên minh chiến đấu giữa hai nước trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.

Trong Ðoàn đại biểu Việt Nam thăm Căn cứ địa cách mạng Sầm Nưa và tham gia các hoạt động thúc đẩy tình đoàn kết Việt Nam - Lào có nhiều chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ, hầu hết  ở lứa tuổi trên 80, có người đã hơn 90 tuổi. Mặc dù tuổi cao, sức yếu, nhưng tinh thần các bác còn rất hăng hái, chẳng quản ngại đường sá xa xôi, cách trở, giống như thời trai trẻ, quyết tâm quay lại vùng đất năm xưa, nơi họ đã hiến dâng tuổi thanh xuân, nơi biết bao đồng đội của họ đã hy sinh anh dũng cho sự nghiệp cách mạng giải phóng của hai dân tộc Việt Nam - Lào. Họ khát khao trở lại vùng đất cách mạng thiêng liêng này để gặp các đồng chí, những người bạn Lào thân thiết đã từng kề vai, sát cánh bên nhau trong chiến hào chống kẻ thù chung của thời kỳ đạn bom ác liệt.

Khi xe qua cửa khẩu Na Mèo, chúng tôi không khỏi bất ngờ trước sự đón tiếp nồng hậu, chân thành của bà con các bộ tộc Lào dành cho đoàn. Hàng nghìn người dân đứng hai bên đường tươi cười, vẫy cờ, hoa nồng nhiệt chào đón các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam năm xưa sang thăm vùng căn cứ cách mạng Sầm Nưa như đón những người thân trong gia đình xa cách lâu ngày trở về. Quên đi mọi sự mỏi mệt của cuộc hành trình, cả đoàn xuống xe đi bộ một đoạn đường dài để tay bắt, mặt mừng với các bạn và cùng nhau hô vang hai tiếng "Ðoàn kết" trong bầu không khí thân thiết, thắm đượm tình anh em. Càng bất ngờ, ngạc nhiên hơn, suốt chặng đường dài hơn 80 km, từ cửa khẩu Na Mèo đến thị xã Sầm Nưa, qua mỗi bản làng, khu dân cư, trường học, liên tục nhìn thấy đông đảo người dân đứng dọc hai bên quốc lộ trong trang phục đẹp, vẫy cờ, hoa nồng nhiệt chào đón đoàn. Về tới thị xã Sầm Nưa, không khí chào đón càng sôi động, tưng bừng giống như ngày hội lớn của tỉnh. Ở khu vực quảng trường, các em học sinh cầm cờ Việt Nam-Lào múa, hát chúc mừng đoàn. Ðồng chí Ủy viên T.Ư Ðảng NDCM Lào, Bí thư Tỉnh ủy, Tỉnh trưởng tỉnh Hủa Phăn Khăm-phăn Vi-la-phăn và lãnh đạo tỉnh ra đón đoàn ngay tại cổng chào và ôm hôn thắm thiết đồng chí Tô Huy Rứa, Bí thư T.Ư Ðảng, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư và các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam năm xưa. Ðồng chí Khăm-thăn Vi-phao-păn cho biết, lễ đón các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam hôm nay, giống như đón những người thân ruột thịt xa nhà lâu ngày trở về. Các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam trong sự xúc động và vui mừng khôn xiết  gặp lại các  cựu chiến binh Lào, cùng nhau ôn lại những kỷ niệm sâu sắc của thời kỳ nhường cơm, sẻ áo "hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa", kề vai, sát cánh bên nhau chiến đấu chống kẻ thù chung.

Trở lại Sầm Nưa, nhiều cựu chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam hết sức ngạc nhiên, phấn khởi và tự hào về sự đổi thay sâu sắc ở vùng đất căn cứ địa cách mạng này. Bác Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Trưởng đoàn chuyên gia Việt Nam tại Lào, xúc động tâm sự, khi Sầm Nưa mới giải phóng, còn hoang vắng, tiêu điều; đi ra đường rất ít khi gặp người. Ngày nay, Sầm Nưa đã thay da đổi thịt, trở thành một thị xã vùng núi sầm uất, nhộn nhịp. Ðường phố rộng thoáng, có nhiều xe máy, ô-tô. Các em học sinh đến trường trong các bộ trang phục đẹp, gương mặt hồng hào, vui tươi, rạng ngời niềm tin yêu cuộc sống. Hàng hóa bày bán trong các cửa hiệu, khu thương mại khá phong phú, gồm các mặt hàng do Lào sản xuất hoặc nhập khẩu từ Thái-lan, Trung Quốc, Việt Nam... Ðời sống người dân không ngừng được cải thiện. Hầu hết các hộ gia đình đều có xe máy, và máy thu hình. Khoảng từ 10% đến 15% số hộ gia đình có xe ô-tô riêng. Cuộc sống ở Sầm Nưa thanh bình, yên ả. Từ khu Ðài tưởng niệm những chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại Hủa Phăn, trên quả đồi cao phía bắc, có thể ngắm nhìn bao quát toàn bộ quang cảnh thị xã Sầm Nưa, giống như bức tranh sơn thủy hữu tình với dòng sông nhỏ, những đường phố uốn lượn thoai thoải theo các sườn đồi. Thấp thoáng trong sương mờ buổi sáng là những ngôi nhà cao tầng, nhà sàn dân tộc đan xen, bồng bềnh, lúc ẩn, lúc hiện... 

Những ngày ở Sầm Nưa, Ðoàn cán bộ, chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam luôn được các bạn quan tâm, chăm sóc tận tình, chu đáo.  Những cuộc hội thảo, gặp gỡ, giao lưu giữa Ðoàn Việt Nam và các bạn Lào, giữa những chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam với các cựu chiến binh Lào, thăm căn cứ địa ở Viêng Xay và Lễ buộc chỉ cổ tay chúc phúc diễn ra trong bầu không khí thân mật, sâu nặng nghĩa tình, khó diễn tả hết bằng lời. Các buổi tối, đoàn đều tham gia hát múa Lăm-vông ở Nhà Văn hóa, Thể thao của thị xã. Ðây là nét sinh hoạt văn hóa dân tộc truyền thống đặc sắc của đất nước Triệu Voi. Khi âm nhạc nổi lên, các thiếu nữ Lào trong bộ trang phục dân tộc nhiều mầu sắc, duyên dáng, dịu dàng tiến về phía chúng tôi chắp tay mời chào. Mọi người có mặt, không phân biệt lứa tuổi, địa vị xã hội, cùng hòa mình vào bầu không khí vui tươi hát, múa say mê. Những điệu múa dân tộc uyển chuyển, mượt mà của các thiếu nữ Lào hòa lẫn tiếng nhạc rộn ràng làm đắm say, quyến rũ lòng người. Khó có thể hình dung trên đất nước này lại thiếu điệu múa Lăm-vông vì nó như hơi thở, món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt văn hóa tinh thần của nhân dân các bộ tộc Lào.

Kết thúc chuyến thăm Sầm Nưa, các bạn đã tổ chức buổi tiễn Ðoàn Việt Nam về nước rất trang trọng, sâu nặng nghĩa tình. Hàng nghìn người  đứng dọc các đường phố ở khu quảng trường thị xã vẫy cờ, hoa lưu luyến tiễn đoàn. Trên suốt chặng đường trở về Việt Nam, qua các khu dân cư, làng mạc, chúng tôi lại gặp đông đảo người dân, học sinh đứng dọc hai bên đường vẫy cờ, hoa tạm biệt. Với  cảm xúc dâng trào trước tình cảm dạt dào, ấm áp của nhân dân các bộ tộc Lào dành cho các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung, trên xe ô-tô chúng tôi cùng nhau ca vang:

Tình Việt - Lào anh em mãi mãi không bao giờ phai

Thương nhau, vui buồn bên nhau

Tình nghĩa nặng sâu hơn nước sông Hồng Hà, Cửu Long!

          Bình Nguyên