Đổi thay trên căn cứ cách mạng Khu 5

Đây được coi như ATK của khu 5, là nơi ở và làm việc của cơ quan Khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu 5 trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Đồng bào các dân tộc tự hào về quê hương anh hùng, cùng chung tay, nỗ lực vượt qua khó khăn, giảm dần hộ đói nghèo, tăng thêm hộ giàu. 40 năm qua, cuộc sống trên mảnh đất này đã nhiều đổi thay, dẫu phía trước còn bộn bề gian khó.

Từ trung tâm thị trấn Trà My, chỉ vài cây số là tới Khu di tích cách mạng Trung Trung Bộ -Nước Oa. Mấy năm nay, mùa nắng hay mưa, việc đi lại trên những con đường liên thôn, liên xã khá dễ dàng nhờ hầu hết các con đường đều được đầu tư trải nhựa tới từng điểm di tích. Các điểm trong quần thể Khu di tích nằm lọt giữa núi rừng Trà My, phía trước là hai con sông Trường và sông Nước Oa.

Giám đốc Ban Quản lý Khu di tích Nguyễn Thị Thanh Mai giới thiệu: "Căn cứ Nước Oa gồm Khu di tích lịch sử Khu ủy Khu 5, căn cứ Bộ Tư lệnh Quân khu 5; Khu lưu niệm Ban Tổ chức Khu ủy Khu 5; Bia di tích của Ban Kiểm tra Khu ủy Khu 5, Mặt trận giải phóng miền Nam Việt Nam Trung Trung Bộ, Hội Nông dân miền Trung - Tây Nguyên; Khu di tích An ninh Khu 5, Đài tưởng niệm liệt sĩ Dân y Khu 5 và Khu sinh hoạt truyền thống thanh thiếu niên Nước Oa... Nơi này cũng là một trong những chứng tích ghi dấu một thời oanh liệt và hào hùng của quân và dân đất Quảng.

Những lối nhỏ phủ đầy lá cây dẫn chúng tôi tới hai căn nhà chỉ huy bằng gỗ còn lưu giữ nhiều di vật gắn liền với các đồng chí Võ Chí Công, Chu Huy Mân và Võ Thứ trong Khu di tích Bộ Tư lệnh Quân khu 5. Theo lời kể của Mười, một trong số ít hướng dẫn viên ở đây, căn cứ chủ yếu để cán bộ các sư đoàn, trung đoàn, cán bộ các tỉnh trong toàn Khu 5 về dự các lớp tập huấn, học tập, quán triệt các Nghị quyết. Nhiều cuộc họp bí mật quan trọng để lãnh đạo nhân dân đấu tranh chống Mỹ - ngụy, giải phóng miền nam diễn ra tại nơi này. Gần 20 năm nay, kể từ ngày tôn tạo, xây dựng, nhà trưng bày bổ sung di tích tập hợp gần 50 tranh ảnh và di vật, tài liệu về các hoạt động của Khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu 5, nhiều hiện vật trong số đó bị ẩm mốc và ố mờ theo thời gian. Vẫn còn đó hệ thống hầm trú ẩn bên trong và bên ngoài các khu nhà; ao cá và vườn cam được cán bộ, chiến sĩ trồng năm xưa. Mấy năm gần đây, nhiều loài cây mới cũng được trồng thêm làm đẹp cho khuôn viên đón tiếp các đoàn khách. Từ ngày được công nhận di tích lịch sử văn hóa quốc gia năm 1992, ngày càng nhiều đoàn khách đến tham quan di tích. Chỉ tiếc rằng, số lượng chín cán bộ, nhân viên của Ban Quản lý hiện quá khiêm tốn để có thể đảm nhận các công việc giao cho Ban Quản lý, vừa hướng dẫn, vừa quản lý bảo tồn, bảo vệ cũng như chăm sóc, dọn dẹp 11 điểm di tích. Các điểm di tích khác cũng được các ban, ngành Trung ương và địa phương đầu tư xây dựng quy mô nhưng đến nay, nhiều hạng mục hạ tầng ở một số điểm di tích đã xuống cấp, cổng ngõ, tường rào, tường bao đã bị sạt lở, cây dại mọc um tùm... Thực trạng này cần được các cấp, các ngành vào cuộc, tìm biện pháp gìn giữ, bảo vệ và phát huy truyền thống khu căn cứ cách mạng ATK của Khu 5.

Mảnh đất anh hùng năm xưa nay tạo cho mình diện mạo mới của huyện miền núi mới tách với hướng phát triển kinh tế vườn rừng, trồng cây ăn quả, cây nguyên liệu... Những năm gần đây, hàng nghìn ha đất được khai hoang đưa vào sản xuất, nhanh chóng ổn định đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số, chủ yếu là dân tộc Ca Dong, Co, Xê Đăng... Khắp ở các thôn, đâu cũng thấy xanh mướt những vườn keo. Bà con Bắc Trà My được khuyến khích trồng cây keo, cây cao-su tiểu điền, những loại cây được coi là xóa đói, giảm nghèo, và giờ là thế mạnh trên mảnh đất này. Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Bắc Trà My Huỳnh Ngọc Thiệu chia sẻ: "Huyện vận động bà con ở một số xã trồng xen các loại cây hoa màu ngắn ngày trong diện tích trồng cao-su đại điền. Hiệu quả kinh tế đã rõ. Các mô hình chăn nuôi, trồng trọt ở các xã Trà Tân, Trà Đốc nhờ chuyển đổi cây trồng, vật nuôi có giá trị hiệu quả cao, đang giúp nhiều hộ dân từng bước vươn lên làm giàu".

Để tạo đà cho sản xuất nông nghiệp, Bắc Trà My tranh thủ huy động lồng ghép từ các nguồn vốn hỗ trợ khác nhau, đầu tư xây dựng, sửa chữa và nâng cấp các công trình thủy lợi, các cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho bà con.

Việc thực hiện xây dựng nông thôn mới ở huyện còn chậm. Hai xã Trà Dương, Trà Tân cố gắng hoàn thành các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới đến cuối năm 2015.

Chưa biết mục tiêu đặt ra có thực hiện được hay không, nhưng Bắc Trà My đang nỗ lực xóa đói, giảm nghèo, gắn những mô hình sinh kế mới góp phần tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương. Trưởng Ban quản lý dự án thủy điện Sông Tranh Vũ Đức Toàn cho biết: Từ vài hộ nuôi thử nghiệm cá lồng bè trong công trình lòng hồ thủy điện Sông Tranh 2, đến nay đã có hàng chục hộ đầu tư 11 bè, với gần 100 lồng, mỗi lồng lãi từ 60 đến 80 triệu đồng/vụ. Thành công từ mô hình nuôi cá lồng bè đang được huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam quan tâm và tạo điều kiện mở rộng nhằm phát huy tối đa lợi thế của địa phương tạo việc làm mới, ổn định đời sống các hộ đồng bào dân tộc thiểu số, hộ tái định cư.

Do địa hình nhiều đồi dốc, cứ mùa mưa đến là huyện luôn canh cánh mối lo sạt lở đường. Vậy nên, Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My Huỳnh Thị Thùy Dung cho biết, huyện tập trung thực hiện bê-tông hóa giao thông nông thôn trên địa bàn theo hướng mở rộng mặt đường theo tiêu chí nông thôn mới.

Mới đây, cùng với hàng chục km tuyến đường huyện lộ, đường giao thông liên xã và thôn vào các khu tái định cư được đầu tư, các tuyến xe buýt từ TP Tam Kỳ kết nối tới từng thôn, xã ở Bắc Trà My... "Giao thông thật sự giúp thay đổi bộ mặt nông thôn huyện miền núi", Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Trà My khẳng định.

Thấy được tiềm năng du lịch lịch sử, về nguồn gắn kết với khám phá cảnh quan, sinh thái, huyện Bắc Trà My đang khẩn trương xây dựng hoàn chỉnh Đề án phát triển du lịch huyện Bắc Trà My giai đoạn 2015 - 2020 và định hướng đến năm 2025. Hy vọng, Bắc Trà My sẽ là điểm dừng chân khó bỏ qua trong hành trình đến với vùng đất Quảng Nam anh hùng và các tỉnh miền trung Tây Nguyên.