Vào mùa thu năm 1940, tại châu Bắc Sơn (nay là huyện Bắc Sơn), đã nổ ra cuộc khởi nghĩa có ý nghĩa lịch sử quan trọng, đánh dấu bước trưởng thành lớn mạnh của phong trào cách mạng ở Lạng Sơn.
Ngày nay, Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Bắc Sơn đang chung sức, đồng lòng xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.
Những ngày tháng 9, ở huyện Bắc Sơn, những con đường làng, liên thôn, liên xã được bê-tông hóa, lưới điện quốc gia tỏa đến từng thôn bản; cờ đỏ sao vàng tung bay trước gió thu, được treo trang trọng trên mỗi ngôi nhà sàn, mỗi đường quê, khu phố.
Tại thôn Mỏ Tát, xã Vũ Lăng (nay là xã Tân Hương), cách đây 87 năm, vào ngày 25/9/1936, được sự phân công, đồng chí Hoàng Văn Thụ (Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ) đã tổ chức kết nạp đảng viên, thành lập chi bộ đảng đầu tiên ở châu Bắc Sơn, gồm bốn đảng viên.
Những hạt giống đỏ đầu tiên được gieo mầm trên quê hương cách mạng Bắc Sơn đã tích cực hoạt động, xây dựng phong trào, tiếp tục phát triển tổ chức cơ sở đảng và đảng viên trên địa bàn.
Chi bộ đảng đầu tiên của huyện ra đời đã góp phần thổi bùng lên cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn ngày 27/9/1940.
Trong lịch sử đấu tranh cách mạng của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc huyện Bắc Sơn ghi lại: Ngày 22/9/1940, Nhật đánh vào Lạng Sơn, Pháp thua chạy qua Bình Gia, Bắc Sơn về Thái Nguyên.
Vốn căm thù trước những hành động cướp bóc, gây nên cuộc sống lầm than và sẵn có truyền thống đấu tranh, nhân dân các dân tộc huyện Bắc Sơn được Đảng lãnh đạo đã vùng lên đấu tranh vũ trang, dưới ánh sáng của Nghị quyết Hội nghị Trung ương tháng 11/1939.
Sau khi triệu tập các tổ đảng Bắc Sơn và được các chiến sĩ cộng sản vừa thoát khỏi nhà tù Lạng Sơn về đã họp bàn thống nhất, thông qua chủ trương khởi nghĩa.
Vào lúc 7 giờ đến 8 giờ tối ngày 27/9/1940, hàng nghìn đồng bào Tày, Nùng, Dao, Kinh… theo các chiến sĩ cách mạng, tiến đánh đồn Mỏ Nhài.
Sau một thời gian tiến quân chớp nhoáng, cuộc khởi nghĩa thắng lợi. Nhân dân tin tưởng, phấn khởi reo hò vang dậy, tổ chức mít-tinh. Quân khởi nghĩa tuyên bố xóa bỏ chế độ thực dân phong kiến, đốt hết sổ sách, bằng triệu…
Nhưng khi Nhật đầu hàng đồng minh, do lực lượng còn mỏng, thực dân Pháp đã quay lại đàn áp, mở chiến dịch khủng bố lan tràn khắp nơi, đốt phá làng bản, giết hại dân thường ở: Nà Gieo, Bản Xe, Bò Tát…
Các chiến sĩ du kích phải tạm lánh lên rừng chờ lệnh mới, tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng và quyết sống chết với quân thù.
Ghi nhận những mốc son lịch sử đó, từ năm 2013 và năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã công nhận huyện Bắc Sơn thuộc Vùng An toàn khu của Trung ương ở tỉnh Lạng Sơn trong kháng chiến chống Pháp, bao gồm địa bàn của 12 xã, thị trấn và di tích lịch sử Khởi nghĩa Bắc Sơn đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt gồm 12 điểm như: đồn Mỏ Nhài, đình Nông Lục, trường Vũ Lăng...
Mùa thu này, mọi vùng quê nơi căn cứ khu du kích xưa ở các xã: Vũ Lăng, Hưng Vũ, Bắc Quỳnh… đang từng ngày đổi thay. Bí thư Đảng ủy xã Tân Hương, Hoàng Vĩnh Lập phấn khởi cho biết: Từ một chi bộ đảng đầu tiên của huyện có bốn đảng viên, đến nay Đảng bộ xã đã có 200 đảng viên, với chín chi bộ trực thuộc.
Những năm qua, nhờ chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên đời sống đồng bào các dân tộc ngày càng nâng cao, thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt 42 triệu đồng/người/năm. Sau nhiều năm nỗ lực phấn đấu, hiện xã đang hoàn thiện hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền, quyết định công nhận là xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2023.
Để xây dựng quê hương Bắc Sơn ngày càng giàu đẹp, những năm gần đây, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức thuộc các cơ quan từ cấp huyện đến cấp xã đã có nhiều việc làm thiết thực, hướng về cơ sở, đóng góp một phần công sức của mình tham gia xây dựng nông thôn mới.
Ông Hoàng Công Tuệ, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Huyện ủy Bắc Sơn cho biết: Từ cuối năm 2022, Huyện ủy Bắc Sơn phát động chương trình “Ngày cuối tuần cùng dân”.
Vào các ngày thứ bảy, chủ nhật (ít nhất hai lần/tháng), cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang trên địa bàn huyện sẽ xuống cơ sở cùng người dân thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới; tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; hướng dẫn, hỗ trợ người dân phát triển kinh tế, sản xuất, kinh doanh, thí điểm thực hiện các mô hình kinh tế hiệu quả; hỗ trợ thực hiện các thủ tục, hồ sơ đất đai, thành lập doanh nghiệp, hợp tác xã, thủ tục vay vốn ngân hàng…
Mới đây, hưởng ứng chương trình “Ngày cuối tuần cùng dân”, hơn 30 cán bộ, công chức, viên chức thuộc Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thông huyện và Viện Kiểm sát nhân dân huyện đã cùng người dân xã Đồng Ý ra quân phát quang, quét dọn vệ sinh đường làng, ngõ xóm; cắt tỉa cây, thu gom xử lý rác thải; bê-tông hóa 50m đường vào thôn Hợp Thành.
Nhờ đó, người dân đi lại thuận tiện hơn, bộ mặt nông thôn khang trang hơn. Không chỉ ở các đơn vị, địa bàn nêu trên, thời gian qua, cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang tại Bắc Sơn tích cực triển khai chương trình “Ngày cuối tuần cùng dân” tại nhiều xã.
Với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị và người dân, từ khi triển khai chương trình đến nay, toàn huyện đã huy động hơn 550 lượt cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang cấp huyện, xã cùng gần 1.500 lượt người dân tại 17 xã phát quang, vệ sinh đường làng, ngõ xóm được hơn 20 km; san gạt 1,6 km nền đường; bê-tông 2 km đường giao thông nông thôn; hỗ trợ cây giống cho hộ nghèo; cắt tỉa cây cảnh, thu gom, xử lý rác thải trong khu dân cư…
Cùng với đó, các đơn vị tuyên truyền phổ biến pháp luật cho người dân về các nội dung như: Phòng cháy, chữa cháy rừng, thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới, hỗ trợ cài đặt phần mềm định danh điện tử…
Ông Hoàng Minh Tuyến, Trưởng ban Dân vận Huyện ủy Bắc Sơn chia sẻ: Để chương trình được thực hiện hiệu quả, có sức lan tỏa, chúng tôi căn cứ yêu cầu thực tế, các nhiệm vụ, tiêu chí xây dựng nông thôn mới của từng xã lên kế hoạch thời gian, địa điểm, công việc cụ thể, huy động lực lượng, dụng cụ, phương tiện cũng như huy động kinh phí và phối hợp các cơ quan, tổ chức đoàn thể cử cán bộ đến cơ sở tham gia các hoạt động xây dựng nông thôn mới.
Đồng thời, yêu cầu các đơn vị lựa chọn nội dung phù hợp để tuyên truyền, vận động, hướng dẫn; giúp cơ sở giải quyết các nhiệm vụ cấp bách, nhiệm vụ chính trị trọng tâm tại địa phương.
Đến nay, Bắc Sơn có 9/17 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có hai xã nông thôn mới nâng cao, một xã nông thôn mới kiểu mẫu; bình quân mỗi xã đạt 13,94 tiêu chí nông thôn mới.
Với những kết quả đã đạt được, thời gian tới, huyện tiếp tục duy trì và phát huy hiệu quả chương trình “Ngày cuối tuần cùng dân” để cùng chung sức xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Qua đó, góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành mục tiêu nông thôn mới năm 2023 và những năm tiếp theo.
Bí thư Huyện ủy Bắc Sơn Nguyễn Quang Huy khẳng định: Những năm qua, huyện luôn dành sự quan tâm chỉ đạo phát triển kinh tế-xã hội. Nhờ đó, nhiều hạng mục công trình hạ tầng cơ sở đã và đang được đầu tư.
Đến nay, tất cả các xã có đường đến trung tâm xã đi lại được bốn mùa, đường liên thôn được bê-tông hóa khớp nối đồng bộ hệ thống quốc lộ, tỉnh lộ, huyện lộ; hơn 98% số hộ dân được sử dụng điện, các công trình thủy lợi được hoàn thiện... góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao đời sống của người dân các dân tộc, nhất là ở xã An toàn khu.
Các tiềm năng, thế mạnh của địa phương từng bước được khai thác. So với các địa phương khác trong tỉnh, huyện phát triển tương đối toàn diện và bền vững.
Trên bước đường đi lên, Bắc Sơn vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thử thách nhưng Đảng bộ và nhân dân các dân tộc đang ngày đêm nỗ lực xây dựng quê hương khởi nghĩa ngày càng giàu, đẹp, xứng đáng với niềm tin yêu của đồng bào cả nước, về mảnh đất “Châu xưa” anh hùng.
