"ADN” hiếu học, vượt khó
Những năm 80 của thế kỷ XX, khi đó huyện Thanh Chương là huyện miền núi với địa hình rộng, giao thông khó khăn, dân cư thưa thớt. Ở thời kỳ đó, điều kiện đi lại, học tập của con em trên địa bàn vô cùng vất vả, nhất là học sinh ở các xã vùng xa trung tâm thị trấn. Tháng 1 năm 1984, Ủy ban nhân dân huyện Thanh Chương quyết định thành lập Trường Năng khiếu Thanh Chương, tiền thân của Trường trung học cơ sở Tôn Quang Phiệt ngày nay với 4 lớp cho 2 khối 7 và 8 với mục tiêu là dạy học các môn năng khiếu Văn, Toán và bồi dưỡng học sinh giỏi cho huyện.
Gọi là trường nhưng lúc đó chỉ có 4 lớp học tranh tre nứa lá, được đặt tại cơ quan quân sự huyện Thanh Chương cũ. Sau đó trường tách riêng và chuyển về địa điểm ngày nay với cơ sở vật chất được đầu tư khang trang quy mô 13 lớp với 520 học sinh.
Từ khi thành lập cho đến năm 2000, nhà trường đã trải qua nhiều lần thay đổi về tên gọi: Trường Năng khiếu Thanh Chương, Trường trung học cơ sở chất lượng cao Thanh Chương. Năm 2000, để đáp ứng thực hiện nhiệm vụ giáo dục trong giai đoạn mới, cũng như để phù hợp với tình hình đào tạo của các loại hình, cấp học, Ủy ban nhân dân huyện Thanh Chương đã ra quyết định về việc đổi tên trường. Trường chính thức được mang tên nhà văn hóa, nhà cách mạng Tôn Quang Phiệt - người con của quê hương Võ Liệt-Thanh Chương
Khi mới thành lập, cơ sở vật chất rất thiếu thốn, nhưng ngay từ cái thuở ban đầu ấy, trường tập hợp được những học sinh và giáo viên từ các xã trong huyện và thị trấn. Nhiều học sinh mới lớp 7, lớp 8 đã đi bộ, đi xe đạp vượt những quãng đường xa lầy lội về mùa mưa, bụi đỏ gió Lào mùa nắng, qua đò vượt sông, từ khắp các xã về trường học tập. Không ít học sinh nhà quá xa, phải cơm đùm gạo gói trọ học. Những khó khăn ấy dường như chỉ kích hoạt tinh thần hiếu học, vượt khó của các học sinh Trường trung học cơ sở Tôn Quang Phiệt. Học sinh của trường luôn dẫn đầu trong các kỳ thi học giỏi cấp huyện, các kỳ thi tốt nghiệp trung học cơ sở và có những thành tích ấn tượng trong các kỳ quan trọng khác.
Trong đó, có thể kể đến như em Võ Hà Lam đã giành thủ khoa môn Hóa với số điểm 19,5 trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh Nghệ An năm học 2018-2019.
Em Nguyễn Thị Khánh Chi, đạt Huy chương Vàng vòng Chung kết cuộc thi Olympic Stem tạp chí Vật lý và Tuổi trẻ năm 2023, được đặc cách tham dự cuộc thi quốc tế tại Indonesia.
Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm 2023, em Nguyễn Sỹ Nhật Tiến làm nhiều người ngỡ ngàng khi không chỉ đạt thủ khoa của kỳ thi tuyển sinh lớp 10 tỉnh Nghệ An mà còn đạt điểm số rất cao với tổng điểm 28,85. Điểm 3 môn thi Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ của Tiến lần lượt là: 10; 9,25 và 9,6 điểm.
Nghệ An nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo: Tự hào chất lượng giáo dục mũi nhọn
Dường như điều làm nên sức mạnh của học sinh Trường trung học cơ sở Tôn Quang Phiệt chính là khát vọng vươn lên, tinh thần hiếu học vượt khó, nó như một “ADN” được trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Câu chuyện của học sinh Trần Trọng Đạt tiêu biểu cho tinh thần đó.
Trần Trọng Đạt là con một gia đình nông dân ở xã Thanh Hưng (nay là xã Đại Đồng) huyện Thanh Chương. Tháng 7/ 2016 em thi tuyển và đậu vào Trường trung học cơ sở Tôn Quang Phiệt, mặc dù trường cách nhà 10km, nhưng bốn năm học cấp 2 em không bao giờ chậm học, luôn đến sớm nhất và tích cực tham gia công tác trực nhật. Kỳ thi tuyển sinh vào Trường trung học phổ thông chuyên Phan Bội Châu năm học 2020-2021, với rất nhiều học sinh giỏi của tỉnh Nghệ An cùng tham dự em đỗ thủ khoa chuyên Toán. Sau 3 năm học ở Trường trung học phổ thông chuyên Phan Bội Châu, Đạt đã được một trường đại học ở Mỹ cấp học bổng. Đến nay chàng trai xuất thân ở một gia đình nông dân miền núi xứ Nghệ này đang học đại học năm thứ 2 ở xứ cờ hoa.
Thầy Nguyễn Trọng Đạt, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Về chất lượng học sinh giỏi cấp tỉnh và chất lượng đại trà trong tuyển sinh vào lớp 10 trung học phổ thông hằng năm Trường trung học cơ sở Tôn Quang Phiệt luôn khẳng định vị thế so với các trường cùng loại hình trong tỉnh. Riêng năm học 2023-2024, trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh lớp 9, trường đạt 4 giải nhất của các môn: Toán, Vật lý, Hóa học. Kết quả thi tuyển sinh vào lớp 10 trung học phổ thông năm học 2024-2025 học sinh nhà trường đạt điểm trung bình các môn thi đứng thứ 4 toàn tỉnh Nghệ An”.
Dù mang tên khác nhau, trong các giai đoạn lịch sử khác nhau nhưng trường luôn giữ được sự ổn định và phát triển. Năm học 2004-2005 trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia, là một trong những trường đầu tiên của huyện Thanh Chương đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2001-2010. Từ năm học 2019-2020, Trường trung học cơ sở Tôn Quang Phiệt trở thành 1 trong 9 trường trung học cơ sở chất lượng của cả tỉnh được chọn triển khai thực hiện kế hoạch thí điểm xây dựng trường trung học trọng điểm chất lượng cao. Sau 4 năm triển khai thực hiện, đến nay, về cơ bản trường đã đạt các tiêu chí trường trung học trọng điểm chất lượng cao với 37/40 chỉ báo, một số tiêu chí đạt vững chắc”.
Truyền cảm hứng, nuôi dưỡng khát vọng vươn xa
Thầy giáo Nguyễn Sỹ Lân Phó Bí thư Chi bộ, Thư ký Hội đồng Trường trung học cơ sở Tôn Quang Phiệt đề cao những yếu tố trong phương pháp dạy và học giúp thầy và trò đạt được những thành tích đáng tự hào. Đó là phương pháp dạy học linh hoạt và sáng tạo của giáo viên. Các thầy, cô giáo luôn đổi mới trong phương pháp dạy học nhằm phát huy tối đa năng lực của học sinh, vận dụng linh hoạt, bên cạnh các phương pháp dạy học tích cực như: hoạt động nhóm, dạy học theo phương pháp phản biện, dạy học gắn liền với thực tiễn. Trong đó có phương pháp cá nhân hoá, nêu cao ý thức tự học rất phù hợp với học sinh.
 |
Thầy hiệu trưởng Nguyễn Trọng Đạt trao quà các học sinh trong Ngày vì bạn tôi. |
Với quan điểm“Giáo dục không phải là việc đổ đầy một bình nước mà là thắp sáng một ngọn lửa”, nhà trường rất coi trọng việc truyền cảm hứng cho học sinh. Thầy Lân cho biết: “Đối với học sinh ở một huyện còn nghèo, hoàn cảnh gia đình một số em còn khó khăn nhưng để các em có thể vươn xa bằng sự học thì việc hỗ trợ và truyền niềm tin cho các em là rất quan trọng để từ đó các em nuôi dưỡng ước mơ, phát huy đam mê để có thể đạt được khát vọng vươn xa. Việc này không phải ngày một ngày hai mà là một quá trình khởi đầu từ lớp 6 với từng bước để thực hiện mục tiêu. Nhiều học sinh do tôi làm chủ nhiệm đã vạch ra cho mình những lộ trình rất rõ ràng”.
Ông Trần Xuân Hà, Trưởng phòng Giáo dục huyện Thanh Chương nhấn mạnh: “Trong những năm qua, nhà trường đã có nhiều đóng góp quan trọng cho huyện nhà về chất lượng dạy học. Trường đã có nhiều học sinh đạt giải cao trong các kì thi, cuộc thi cấp tỉnh, cấp quốc gia và khu vực. Kết quả mà nhà trường đạt được đã góp phần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ học sinh năng động, có năng lực sáng tạo, năng lực thực hành, năng lực ngoại ngữ và tin học đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao”.
Theo ông Trần Xuân Hà để đạt được những kết quả ấy là nhờ vào tập thể sư phạm nhà trường - những người giỏi về chuyên môn, trách nhiệm, tâm huyết, sáng tạo trong giáo dục học sinh. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên luôn đi đầu trong việc đổi mới phương pháp, kỹ thuật dạy học và phát huy hiệu quả sự hỗ trợ của các thiết bị, phần mềm dạy học hiện đại.
