Ðịa danh Phú Thọ Hòa là vùng đất do hai thôn nhập lại: Lộc Hòa và Phú Thọ thuộc địa phận tổng Tân Phong, huyện Tân Phong. Ðầu tiên, nơi đây chỉ có hầm cá nhân đào theo dạng thông thường. Năm 1947, chi bộ tại Phú Thọ Hòa gồm: Nguyễn Văn Tiễng, Lâm Quốc Ðăng, Lê Thanh... chủ xướng đào địa đạo chống thực dân Pháp và thống nhất chọn ấp Lộc Hòa là vùng cao, có nhiều cây rậm, địa hình phức tạp.
Thoạt tiên miệng hầm được đào trong bụi cây rậm, đào sâu xuống khoảng 3 m, tạo thành đường hầm có chiều cao 0,8 m, rộng 0,8 m. Con đường kéo dài khoảng 4 đến 5 m dừng lại. Sau đó nhắm hướng đào sâu tạo con đường thứ hai cũng có độ dài từ 4 đến 5 m sao cho ráp mí với địa đạo thứ nhất. Cứ thế đào địa đạo thứ 3, thứ 4... cho ráp nối nhau. Lối đào này được gọi là "xây hầm xe lửa". Miệng nắp hầm bằng bệ gỗ, hình chữ nhật, chung quanh đóng ngàm giữ đất, kích thước 0,4 m x 0,25 m, dày 0,10 m, mặt phủ cỏ tươi. Mỗi hầm có 3 đến 4 lỗ thông hơi, hình loa kèn đáy quanh xuống dưới rộng 0,2 m, đỉnh trên mặt đất, theo chiều nghiêng 45 độ. Ngoài ra dưới đáy hầm đào một đoạn nông, nhằm dẫn nước chảy vào chỗ trũng.
Ròng rã 6 tháng liền địa đạo mới hoàn chỉnh, có chiều dài hơn 600 m từ ấp Lộc Hòa đến ấp Bình Long.
Hầu hết miệng hầm thiết kế nằm trong bụi rậm hoặc lẫn lộn trong các mô đất và gò mối rất khó phát hiện. Ðịa đạo lúc nông, lúc sâu nhưng vẫn giữ khoảng cách giữa nóc hầm và mặt đất tối thiểu 2,5 m, có đoạn hai tầng địa đạo chồng lên, trong đó có đoạn nghi trang như ngõ cụt. Trong địa đạo tạo hầm âm sức chứa từ 5 đến 7 người, bên trên bố trí nhiều ụ chiến đấu rải rác dọc theo địa đạo. Về sau đào thêm giao thông hào công khai, hình thành vòng cung bảo vệ khu địa đạo. Toàn bộ hệ thống địa đạo có ba hầm âm, trong đó một hầm được sử dụng làm phòng họp. Khác với địa đạo Bến Dược (Củ Chi), địa đạo Phú Thọ Hòa không có nút chặn, mìn bẩy, bếp Hoàng Cầm... chủ yếu tạo ra đường ngầm, lúc ẩn lúc hiện đánh địch.
Cuối năm 1947, thực dân Pháp mở nhiều cuộc càn quét các vùng ven nhằm bảo vệ bọn đầu não của chúng tại trung tâm Sài Gòn. Ta ém quân dưới địa đạo phản công bất ngờ, gây thiệt hại nặng nề cho địch. Ðặc biệt là trận tiến công vào kho bom Phú Thọ Hòa, cả hai lần đều xuất phát từ địa đạo Phú Thọ Hòa vào tháng 8-1952 và tháng 6-1954 gây kinh hoàng cho địch.
Trong thời kỳ chống Mỹ, cứu nước, tháng 4-1966, bọn tề làng Phú Thọ Hòa dùng xe ủi đất càn vào địa đạo, phá hủy vài đoạn địa đạo, lấy đi một số vật liệu lót đáy hầm. Hai tháng sau, địch trở lại bao vây khu vực và đã bị du kích ta bất ngờ bung hầm đánh phủ đầu, phá vòng vây, về cứ an toàn...
Ðịa đạo Phú Thọ Hòa là một công trình sáng tạo trong cuộc chiến tranh nhân dân chống ngoại xâm - trong khoảng thời gian dài chống thực dân Pháp (1947 - 1954) và giai đoạn chống đế quốc Mỹ (1954 - 1975). Di tích địa đạo Phú Thọ Hòa đã được Bộ Văn hóa - Thông tin công nhận là di tích lịch sử.
